پناهندگی پول به بازارهای غیردولتی
به گزارش جهان صنعت نیوز: در حالی که بازار سهام همچنان درجا می‌زند و وضعیت ورود پول به این بازار مجددا در شرایط رکودی قرار گرفته، تقاضا به ویژه در بازار طلا به صورت چشمگیری در حال افزایش است به نحوی که طی هفته گذشته صندوق‌های آتی طلا در بورس کالا پیشتاز بوده‌اند. این در حالی است که رشد نرخ تورم عموما به عنوان موتور محرکه بازار سرمایه عمل می‌کرد و می‌توانست پول را به سمت سهام هدایت کند. کارشناسان اقتصادی بر این باورند که مهم‌ترین دلیل سرخوردگی بازار سهام در رقابت جذب پول میان بازارها، ابهاماتی است که دولت از دو منظر سیاسی و اقتصادی به آن تحمیل کرده و موجب عقب‌نشینی سرمایه‌گذاران از این بازار کارا شده است. بر همین اساس گفته می‌شود در صورتی که دولت در نهایت بتواند استراتژی مشخصی را تدوین و تبیین کرده و از تصمیم‌گیری‌های جزیره‌ای و خلق‌الساعه پرهیز کند، بازار سهام ظرفیت مناسبی برای پذیرایی از سرمایه‌های خرد و کلان دارد. با این حال اما دولت سیزدهم از ابتدای سکانداری امور در سال ۱۴۰۰ همواره در حال آزمون و خطا بوده و پناهندگی پول به بازارهای مصون از دخالت دولت را رقم زده است.
بررسی معاملات بورس کالا نشان می‌دهد طی هفته گذشته در بازار آتی ۱۲ هزار و ۳۳۹ قرارداد آتی صندوق طلا ثبت شده که ارزش آن حدود ۱۴۷ میلیارد و ۲۵۷ میلیون تومان بوده است. این قراردادها ۴۳ درصد از حجم کل و ۶۸ درصد از ارزش کل معاملات را رقم زدند و این دارایی پایه و در سه سررسید خرداد، مرداد و مهر ۱۴۰۱ رتبه دوم معاملات هفتگی را به دست آورد. بررسی سررسید این قراردادها نیز خود گویای رشد انتظارات تورمی در میان سرمایه‌گذاران است که آنها را به سمت بازار آتی دارایی طلا سوق داده است. در بازار نیز قیمت انواع سکه روند صعودی داشته و در روز گذشته از مرز ۱۶ میلیون تومان برای هر سکه امامی عبور کرده بود. این سکه تنها در روز گذشته با بیش از ۴۰۰ هزار تومان افزایش قیمت روبه‌رو بوده و طی ۱۰ روز گذشته دست‌کم ۷ درصد رشد را به ثبت رسانده است. سکه تمام بهار آزادی نیز روز گذشته و تا لحظه تنظیم این گزارش در مرز ورود به کانال ۱۶ میلیون تومانی قرار داشت. انواع سکه‌های صادرات، ملت، رفاه، سامان، آینده، صندوق‌های طلا اعم از لوتوس، مفید، زر و گوهر، نیز طی روزهای اخیر و به ویژه روز گذشته با رشد چشمگیر مواجه بوده‌اند. در این میان بازار ارز نیز این روزها با رشد تقاضا روبه‌رو بوده و با وجود آنکه بانک مرکزی مدعی مدیریت بازار است اما نرخ دلار در روز گذشته به ۳۳ هزار و ۳۰۰ تومان نیز رسید. در این میان اما بازار سهام نتوانسته است در تناسب با ارزندگی خود و چشم‌انداز تورمی سرمایه جذب کرده و در مسیر رشد قرار گیرد. روز گذشته نیز ارزش معاملات خرد بازار در سطح چهار هزار میلیارد تومان قرار گرفت. طی روزهای گذشته بازار سهام عموما شاهد خروج پول حقیقی بوده و در روزهای مثبت نیز نتوانسته است تغییر مالکیت‌های فزاینده حقیقی به حقوقی را جبران کند. طی ۲۵ روز کاری گذشته بازار سهام تنها توانسته است طی هفت روز شاهد ورود پول حقیقی باشد و در دیگر روزها تغییر مالکیت حقیقی به حقوقی با ارقام بالا را تجربه کرده است. اما راز ناتوانی بازار سهام برای جذب پول چیست؟
تحولات بااهمیت در بازار ارز
پیمان مولوی اقتصاددان و تحلیلگر بازارهای مالی در گفت‌و‌گو با «جهان‌صنعت» عنوان می‌کند: «ارزیابی شرایط فعلی کار چندان پیچیده‌ای نیست؛ در واقع اتفاقاتی پی‌در‌پی رخ داده است که شرایط را قابل پیش‌بینی کرده بود. حتی از ماه سوم سال ۱۴۰۰ به بعد این روند قابل پیش‌بینی بود.» او با اشاره به اهمیت تحولات بازار ارز می‌گوید: «نرخ دلار بر اساس مدل PPP تابعی از مقایسه تورم ایران و آمریکاست. بر اساس پیش‌بینی‌هایی که در سال ۹۹ صورت گرفته بود، نرخ دلار برای سال جاری معادل ۳۲ هزار تومان بوده است. باید دقت داشت که این نرخ در واقع متوسط قیمت و نقطه تعادلی است. ممکن است تعداد روزهایی که دلار ۳۲ هزار تومان است ۱۵۰ یا ۲۰۰ روز باشد و طی سال روزهایی هم باشد که نرخ دلار پایین‌تر یا بالاتر است و حتی ممکن است به ۳۸ هزار تومان هم برسد. این در واقع روند دلار و مسیر پیش‌روی آن است. بر اساس مدل PPP نرخ دلار برای سال ۱۴۰۲ در کانال ۳۹ هزار تومان، برای سال ۱۴۰۳ حدود ۴۸ هزار تومان و در سال ۱۴۰۴ حدود ۶۰ هزار تومان پیش‌بینی می‌شود. این روند بدون رخ دادن اتفاقات عجیب و غیرقابل پیش‌بینی طی خواهد شد. منظور از رخدادهای عجیب مسائلی مانند خروج ایران از NPT، ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت سازمان ملل، برخی تغییرات اجتماعی و مسائلی از این دست است.»
سد ابهامات سیاسی و اقتصادی در برابر بورس
این تحلیلگر اقتصادی عنوان می‌کند: «اینکه چرا پول وارد بازار سرمایه نمی‌شود نیز امری مشخص است. به عنوان یک فرد در بازار ایران، وقتی شرایط روشن نیست و حتی فردا نیز غیرقابل پیش‌بینی است و پولی را برای مبادا گذاشته‌اید باید چه سیاستی را در پیش بگیرید؟ در بازار سنتی ایران مردم این پول را در دلار، طلا و برخی کالاها سرمایه‌گذاری می‌کنند و در واقع وارد بازاری که با دخالت‌های دولت صف فروش می‌شود و تحت تاثیر قرار می‌گیرد، وارد نمی‌شوند. این نوع سرمایه‌گذاری در هر دو حوزه پول‌های کلان و خرد انجام می‌شود. یکی از دلایلی که پول به سمت بازارهای کالایی مخصوصا طلا و دلار می‌رود همین مساله است.» مولوی بیان می‌کند: «نکته دیگر اینکه چندی پیش خبری منتشر شد مبنی بر اینکه قرار است از سود سپرده‌های حقیقی نزد بانک‌ها نیز مالیات دریافت شود. مشخص نیست این دست از اخبار توسط دست‌های پشت‌پرده و با چه هدف و جهتی منتشر می‌شود اما توانست در بازارها اثر بگذارد. خبری که بعدا هم تکذیب شد. همین روند در واقع پول را از سپرده‌های بانکی به سمت بازارهای طلا و ارز می‌برد و در آن بازارها تقاضا ایجاد می‌کند. این هم دلیل دومی است که در حال حاضر پول به سمت این دو بازار کوچ کرده است و به بازار سرمایه وارد نمی‌شود.» وی بیان می‌کند: «دلیل سوم هم به همان ریسک‌هایی بازمی‌گردد که پیش از این نیز وجود داشت. تا زمانی که موتور چاپ پول داغ است و رشد اقتصادی هم وجود ندارد ما در حال آماده‌سازی خود برای تورم ۵۰ تا ۶۰ درصدی هستیم.»
اخبار برگزیدهاقتصاد کلانپیشنهاد ویژهلینک کوتاه :