صالح‌آبادی: حجم اسکناس ارز در تاریخ بانک مرکزی بی‌نظیر است/بلبشوی ارزی
به گزارش جهان صنعت نیوز: بررسی‌ها نشان می‌دهد که قیمت دلار در بازار به بالاترین سقف تاریخی خود رسیده و معامله‌گران زیادی را به صف خرید دلار کشانده است. هرچند عبور اسکناس آمریکایی از مرز روانی ۳۰ هزار تومانی اتفاق جدیدی نیست و در سال‌های اخیر نیز در بازه زمانی کوتاهی شاهد ثبت چنین نرخی برای دلار بوده‌ایم، اما پیشروی این ارز خارجی در سطوح بالای ۳۰ هزار تومانی و عبور آن از مرز روانی ۳۳ هزار تومانی خبر از التهابات جدی در بازار ارز می‌دهد. براساس آخرین داده‌های موجود، قیمت دلار در بازار آزاد به ۳۳ هزار و ۳۰۰ تومان رسیده است که بالاترین نرخ ثبت‌شده در تاریخ اقتصادی کشور است. شنیده‌ها نیز حاکی از آن است که معامله‌گران در فضای نااطمینانی این روزهای بازار تمایلی به فروش ارز ندارند و همگی خریدار ارز شده‌اند. نکته قابل توجه آنکه دولت و بانک مرکزی طی مدت اخیر تنها نظاره‌گر افزایش قیمت‌ها بوده‌اند و تلاشی برای آرام کردن جو بازار ارز نکرده‌اند. حال اما با شدت گرفتن سرعت رشد قیمت‌ها و سقف‌شکنی دلار، سیاستگذار ارزی اقدام به تشکیل جلسه فوری با صرافان کرده و خبر از برقراری تعادل در این بازار می‌دهد. اما آیا عقب‌نشینی قیمت‌ها در بازار ارز اتفاق می‌افتد؟
آمد و شد ارزی
بازار ارز ایران طی هفته‌های گذشته صحنه آمد و شد معامله‌گران و رشد مستمر قیمت‌ها بوده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که دلار طی یک ماه اخیر عمدتا در نرخ‌های بالای ۳۰ هزار تومانی در نوسان بوده و به نظر می‌رسد قیمت ۳۰ هزار تومانی را از این پس باید کف قیمت اسکناس آمریکایی در بازار بدانیم. نکته قابل توجه در خصوص این بازار اما پیشروی سریع قیمت دلار است به طوری که در معاملات روز شنبه این ارز خارجی توانست برای نخستین‌بار از نیمه کانال ۳۲ هزار تومان عبور و تا نزدیکی کانال قیمتی ۳۳ هزار تومانی نیز صعود کند. در معاملات روز گذشته نیز بار دیگر شاهد رشد قیمت دلار بودیم به طوری که اسکناس آمریکایی توانست به سطح مقاومت ۳۳ هزار تومانی نیز نفوذ کند و نرخ فروش خود را به ۳۳ هزار و ۳۰۰ تومان برساند. بررسی‌ها نشان می‌دهد که به دنبال شتاب گرفتن رشد قیمت‌ها در بازار آزاد، دلار در صرافی‌ها نیز با افزایش قیمت همراه شده و به حدود ۲۷ هزار و ۶۰۰ تومان رسیده است. دلار نیمایی نیز در واکنش به این تغییرات قیمتی به کانال ۲۵ هزار تومانی نفوذ کرده است. با این حال شکاف دلار آزاد و نیمایی به بالاترین سطح خود طی مدت اخیر رسیده است. فاصله قیمتی بیش از ۳۰ درصدی بین این دو ارز می‌تواند باعث بی‌میلی صادرکنندگان به بازگشت ارز و بسته شدن مجراهای ورود ارز صادراتی به کشور شود. هرچند رشد قیمت دلار نیمایی هم‌راستا با دلار آزاد می‌تواند باعث تحمیل گرانی‌های جدید از ناحیه کالاهای وارداتی شود. با این وجود سیاستگذار مکلف است بازار ارز را به آرامش برساند تا از تحمیل زیان‌های احتمالی به فعالان اقتصادی جلوگیری شود.
به دنبال افزایش نرخ دلار، بازار سکه هم کانال‌شکنی کرد. قیمت سکه که روز شنبه در مرز مقاومتی ۱۵ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان ایستاده بود دیروز وارد کانال ۱۶ میلیون تومان شد و در زمان نوشتن این گزارش به قیمت ۱۶ میلیون و ۳۵۰ هزار تومان رسید. قیمت طلای ۱۸ عیار نیز دیروز با ۱ میلیون و ۴۹۱ هزار و ۲۰۰ تومان معامله شد. این قیمت نسبت به روز شنبه ۱۴ هزار و ۴۰۰ تومان رشد داشت.
اختیارات جدید بانک مرکزی و مبارزه با دلالان
اما پیشروی دلار در مسیر صعودی در حالی اتفاق می‌افتد که پیش از این و در جلسه سران قوا اختیارات جدیدی با هدف به آرامش رساندن بازار ارز به بانک مرکزی داده شده است. این اختیارات اما کمکی به برقراری تعادل در بازار ارز نکرده و ما کماکان شاهد صعود قیمت ارزهای خارجی و تضعیف ارزش پول ملی هستیم. در این میان تنها خبرهایی در خصوص مقابله با دلالان ارزی منتشر شده است. آن‌طور که گفته می‌شود دور جدید برخورد با دلالان بازار ارز و فروشندگان و خریداران خارج از شبکه رسمی دلار آغاز شده است. دستگیری عده‌ای تحت عنوان دلال ارزی نیز نشان می‌دهد ابزار برخورد امنیتی نیز در این راستا به کار گرفته شده تا حجم خرید و فروش غیرقانونی در این مسیر کاهش یابد. فعالان بازار ارز معتقدند هر چند این دست اقدامات ریسک معاملات را به شدت افزایش می‌دهد اما در سایه افزایش فاصله قیمت ارز در بازار آزاد و بهای ارز در صرافیهای بانکی، سود کلانی در معاملات ارزی نهفته است و از این رو تلاش برای دستیابی به این رانت بالاست.
اما ناتوانی سیاستگذار در مهار التهابات ارزی بازار منجر به تشکیل جلسه فوری رییس بانک مرکزی با صرافان در میرداماد شده است. به نظر می‌رسد بانک مرکزی درصدد است با همراهی صرافان، طرح تازه‌ای را در بازار ارز پیادهسازی کند تا این اقدام بتواند به مهار التهاب در بازار منجر شود. مدیریت تقاضای ارز در بازار را می‌توان یکی از اقدامات انجام گرفته در همین راستا دانست. براساس بخشنامه جدید بانک مرکزی به صرافی‌ها، فروش ارز مسافرتی به افراد دوتابعیتی و کسانی که در خارج از کشور اقامت دارند، ممنوع شده است. عضو کانون صرافان ایران در این زمینه گفته «طبق بخشنامه بانک مرکزی، ارز مسافرتی به افرادی تعلق می‌گیرد که فقط ویزای توریستی یا مسافرتی داشته باشند و کسانی که در خارج از کشور اقامت داشته باشند، مشمول دریافت ارز مسافرتی نمی‌شوند. افراد دوتابعیتی نیز نمی‌توانند ارز مسافرتی دریافت کنند و صرافی‌ها نیز از فروش ارز به این افراد منع شده‌اند. در این زمینه، کسی که در خارج از کشور زندگی می‌کند یا اقامت کشوری به غیراز ایران را دارد، از آنجا که این فرد عملا در آن کشور درآمد دارد، به همین دلیل قرار نیست تا با تخصیص ارز مسافرتی به آنها بار هزینه مسافرت او بر ارز دولتی تحمیل شود.»
در همین راستا، حداکثر میزان فروش ارز توسط شرکت‌های صرافی به هر ایرانی بالای ۱۸ سال و یک‌بار در سال تا سقف مقرر برای کشورهای با ویزا به صورت هوایی معادل ۲۰۰۰ یورو، برای کشورهای بدون ویزا به صورت هوایی ۳۰۰ یورو و مسافرتی به صورت زمینی، ریلی و دریایی نیز ۳۰۰ یورو یا معادل آن به سایر ارزهاست. در مجموع به نظر می‌رسد که بازار ارز از کنترل دولت خارج شده و نقش اخبار سیاسی در شعله‌ور کردن آتش رشد قیمت‌ها بسیار پررنگ‌تر شده است. تصویب قطعنامه صد ایرانی از سوی شورای حکام در روزهای اخیر یکی از عواملی است که باعث صعود دلار در بازار شده است. بدیهی است تا زمانی که سایه نااطمینانی‌های سیاسی و اقتصادی بر بازار ارز ایران سنگینی کند امکان تداوم افزایش قیمت دلار وجود خواهد داشت.
جلسه ویژه ارزی با صرافان
در همین رابطه اما رییس کل بانک مرکزی به بیان مباحثی در خصوص وضعیت بازار ارز پرداخته است. طبق گفته‌های علی صالح‌آبادی، علاوه بر افزایش عرضه ارز از سوی بازارساز، صادرکنندگان نیز ارز خود را عرضه می‌کنند.
وی روز گذشته و در حاشیه جلسه خود با صرافی‌ها با اعلام خبر افزایش عرضه ارز در بازار گفت: از ابتدای سال تا ۲۰ خرداد سال جاری، ۸ میلیارد و ۱۰۰ میلیون دلار در بازار حواله معامله شده است و صادرکنندگان نفتی، غیرنفتی، پتروشیمی و فرآورده‌ها، در بازار عرضه ارز داشتند و تمام تقاضاهایی که در بازار بوده‌اند را پوشش دادند در حالی که این رقم در مدت مشابه سال گذشته، ۶/۴ میلیارد دلار بود و این امر به معنای رشد قابل توجه در بازار ارز است.
صالح‌آبادی با اشاره به جلسه بانک مرکزی با صرافی‌ها گفت: در این جلسه مقرر شد تا در زمینه اسکناس، میزان عرضه ارز بیشتر و مقررات مربوط به تقاضای بازار در حوزه اسکناس هم تسهیل شود. ما با صرافی‌ها توافقات خوبی داشتیم، در زمینه اسکناس نیز میزان عرضه را بیشتر می‌کنیم و مقررات مرتبط با تقاضای بازار در حوزه اسکناس را در بازار تسهیل خواهد شد، اتفاق مثبتی رخ می‌دهد و حجم معاملات بالا خواهد رفت و نیاز واقعی بازار را به صورت کامل پوشش دهیم.
صالح‌آبادی یادآور شد: علاوه بر اینها بانک مرکزی در سایر حوزه‌ها مرتبط و اثرگذار است، حضور جدی و فعال دارد و این موضوعات را دنبال می‌کند و مطمئنا باتوجه به وضعیت خوبی که در حوزه درآمدهای ارزی کشور چه به لحاظ حواله و اسکناس وجود دارد تعادل خوبی در بازار برقرار کند و امیدوارم این سیاست در بازار دنبال شود.
رییس کل بانک مرکزی افزود: در بازار اسکناس نیز صادرکنندگان به عنوان عرضه‌کننده ارز و بانک مرکزی نیز به عنوان بازارساز در بازار حضور دارد و همان‌طور که به کرات اشاره کردم در حال حاضر میزان اسکناسی که در بانک مرکزی داریم، هیچ زمانی در تاریخ بانک مرکزی این میزان از اسکناس نبوده است. بنابراین با توجه به این میزان از اسکناس به هر نحوی که بازار تقاضای واقعی داشته باشد، آمادگی پوشش آن را داریم.
صالح‌آبادی یادآور شد: همان‌طور که در جلسه مطرح شد یکی از مهم‌ترین بازارهای ما بازار حواله ارزی است که حجم قابل‌توجهی از معاملات را به خود اختصاص می‌دهد. روزانه بین ۲۰۰ تا ۳۰۰ میلیون دلار در بازار حواله معامله می‌شود و در این بازار عرضه‌ها به مراتب بیش از تقاضاست. در واقع مشکل ما در گذشته این بود که بانک مرکزی ارزهای دولت را خریداری می‌کرد و ریال را به دولت و بازار می‌داد.
وی افزود: ما این موضوع را دنبال می‌کنیم که بانک مرکزی تنها خریدار ارز دولتی نباشد و بانک‌های دولتی هم بتوانند ارز را در بازار بفروشند و ریال را از بازار جمع کنند. به بیان بهتر هرچه حجم معاملات بالاتر برود طبیعتا به دلیل ورود منابع بیشتر، وضعیت بهتر می‌شود. هماهنگی بسیار خوبی بین وزارت صمت، سیاست‌های تجاری و ارزی وجود دارد که باعث شده بتوانیم تمام تقاضاهای واقعی حواله را در بازار پوشش دهیم که قرار است این اطلاعات هر روز نیز اطلاع‌رسانی شود.
وی یادآور شد: خوشبختانه به دلیل بالا رفتن قیمت نفت، فرآورده‌ها، پتروشیمی‌ها و فولادی‌ها در بازارهای جهانی قیمت نیز بالا رفته و صادرات غیرنفتی ما بیشترشده است، بنابراین حجم صادرات بیشتر شده و این نکته حجم عرضه ارز را در بازار حواله نسبت به گذشته بیشتر و مطلوب‌تر کرده است.
صالح‌آبادی در خصوص پوشش تقاضاهای واردات عنوان کرد: در پوشش تقاضای واردات هیچ مشکلی وجود ندارد و هم صادرکنندگان و هم بانک مرکزی و بانک‌ها نیز عرضه ارز دارند و بنابراین ما می‌توانیم تقاضاها را به صورت کامل پوشش دهیم. به این معناکه صادرکنندگان نسبت به عرضه ارز خود اقدام می‌کنند و بانک مرکزی نیز به عنوان بازارساز وجود دارد.
اخبار برگزیدهاقتصاد کلانپیشنهاد ویژهلینک کوتاه :