تکرار تراژدی ایران-۱۴۰؟
به گزارش جهان صنعت نیوز: ابراهیم رییسی در بازدید از شرکت صنایع هواپیماسازی ایران دستور داد که تا سفر بعدی رییس‌جمهور به اصفهان، ۸ هواپیمای مسافربری در این سازمان تولید شود. رییسی پس از بازدید از مجموعه بالگردی و بخش‌های مختلف شرکت هِسا گفت: این شرکت مجموعه‌ای از دانایی‌ها را به توانایی تبدیل کرده و آنچه که ما از شرکت هِسا انتظار داریم ساخت هواپیمای مسافربری با رعایت تمامی استاندارد‌های لازم بین‌المللی است.
تحریم صنعت هوایی ایران، مسوولان کشور را از دیرباز به صرافت تولید هواپیمای مسافربری ایرانی انداخته بود. از دولت هاشمی‌رفسنجانی، تلاش برای تولید هواپیمایی به نام ایران-۱۴۰ در اصفهان آغاز شد. هر چند این هواپیمای ۵۲ نفره، نام ایران را یدک می‌کشید ولی در واقع، مونتاژی از آنتونف ۱۴۰ اوکراین بود.
در سال ۱۹۹۶ شرکت هواپیماسازی آنتونوف قراردادی را با شرکت هواپیماسازی هسا ایران امضا کرد که به موجب آن اجازه‌نامه تولید این هواپیما در ایران و در استان اصفهان تحت نام ایران-۱۴۰ صادر شد؛ هواپیمایی که مجهز به دو موتور توربوپراپ بوده و برای فرود در زمین خاکی مناسب به شمار می‌رفت. اما این موتورها در هوای گرم عملکرد مطلوبی نداشتند. این هواپیما از نوع میانبرد محسوب شده و برای سفر‌های داخلی مناسب تلقی می‌شد.
در دهه ۷۰ شمسی و در زمان دولت هاشمی‌رفسنجانی این هواپیما برای ساخت در ایران انتخاب شد. نمونه‌های اولیه مسافری بودند و نمونه باربری نداشتند. در همان زمان نمونه اولیه ساخته شد و در دولت سید محمد خاتمی تولید انبوه آن آغاز شد.
پیشینه سوانح هواپیمای ساخت داخل
ساخت هواپیمای ایران-۱۴۰ یا بهتر بگوییم مونتاژ آنتونف-۱۴۰، در نهایت به یک تراژدی و شکست تمام‌عیار منتهی شد، چراکه هیچ‌کدام از معدود هواپیماهای مونتاژ شده در ایران، عاقبت به خیر نشدند و بنا به اعلام برخی مسوولان، از ۵ فروند تولید شده، ۴ فروند سقوط کردند. حتی در تاریخ ۲ دی ۱۳۸۱ که روز گشایش کارخانه بود، یک هواپیمای آنتونف-۱۴۰ که از اوکراین به ایران آمده بود، در مسیرش به کوه برخورد کرد و ۴۴ مهمان افتتاحیه کشته شدند.
سه سال بعد و در سال ۱۳۸۴، یک هواپیمای این مدل که در اختیار هواپیمایی سفیران بود، در فرودگاه اراک به علت سرعت بیش از حد مجاز موقع فرود از باند خارج شد که تلفاتی نداشت. این هواپیما پس از تعمیر استفاده شد.
در تاریخ ۲۷ بهمن ۱۳۸۷ هواپیمای مسافربری ایران-۱۴۰ (شماره ثبت آزمایشی ۰۴-۹۰) در حوالی فرودگاه شاهین‌شهر اصفهان سقوط کرد و تمامی پنج سرنشین هواپیما جان باختند. سانحه سقوط هواپیمای مسافربری ایران- ۱۴۰ هنگامی رخ داد که خلبانان یکی از شرکت‌های هواپیمایی شامل یک استاد خلبان و ۴ خلبان در حال آموزش، در حال گذراندن آموزش‌های تایپ (نوع) این هواپیمای دوموتوره جهت ورود به ناوگان این شرکت بودند. منابع غیررسمی علت سقوط را فشار بیش از حد به هواپیما عنوان کردند.
آخرین قسمت از تراژدی ایران-۱۴۰
در نهایت و در تاریخ ۱۹ مرداد ۱۳۹۳ یک فروند از این هواپیما (شماره ثبت EP-GPA و شماره آزمایشی قبلی ۰۵-۹۰) با ۴۸ سرنشین هنگام بلند شدن از باند فرودگاه مهرآباد در انتهای باند دچار مشکل و بر فراز شهرک آزادی دچار سانحه شد. این هواپیما از نوع ایران-۱۴۰ و متعلق به شرکت هواپیمایی هسا (سپاهان) بوده که فرودگاه مهرآباد به مقصد طبس را ترک کرده بود. در ساعت ۹:۲۰ دقیقه روز ۱۹ مرداد، هواپیمای مسیر تهران- طبس متعلق به شرکت هواپیمایی سپاهان‌‌ایر هنگام برخاستن از انتهای باند فرودگاه مهرآباد یک موتور خود را از دست داد و در شمال جاده مخصوص کرج سقوط کرد. در این هواپیما گروه پروازی شامل دو نفر خلبان، دو نفر مهماندار، دو نفر گروه فنی و دو نفر گارد امنیت پرواز نیز حضور داشتند. علاوه بر این ۳۴ مسافر بزرگسال، ۳ نوزاد زیر دو سال و ۳ کودک زیر ۱۲ سال در این پرواز بودند. تنها ۸ نفر از این سانحه جان سالم به در بردند.
جای خالی تعمیر و نگهداری در صنعت هوانوردی
کمبود قطعات، منجر به زمینگیری تعداد بسیار زیادی از هواپیماهای فوکر ۱۰۰ در ایران شده است. پنج فروند از ناوگان هواپیماهای جوان ای‌تی‌آر هواپیمایی هما نیز زمینگیر هستند؛ امری که در نتیجه ناتوانی مالی این شرکت جهت خرید لوازم و قطعات یدکی آنها رخ داده است.
اگر چه هواپیماهای منطقه‌ای و کوتاه‌برد عمدتا جهت انجام پروازهای منطقه‌ای کاربرد دارند، اما به علت کمبود هواپیماهای عملیاتی میان‌پیکر و پهن‌پیکر در شرکت ایران‌ایر، از این هواپیماها جهت حمل مسافر در فواصل طولانی‌تر و حتی به مقاصد بین‌المللی نیز استفاده می‌شود؛ موضوعی که می‌تواند ایران‌ایر را به یکی از معدود شرکت‌های هواپیمایی جهان تبدیل کند که از هواپیماهای کوچک منطقه‌ای جهت حمل مسافر در فواصل مناسب هواپیماهای میانبرد استفاده می‌کند.
سوالی که در خصوص دستور اخیر رییس‌جمهور مبنی بر ساخت هواپیمای مسافربری در داخل کشور در ذهن ایجاد می‌شود، این است که چرا دولت اقدامی برای تعمیر، نگهداری و به‌کارگیری هواپیماهای موجود نمی‌کند؟ هواپیماهایی که به علت نبود قطعات سالهاست از سرویس‌دهی خارج شده‌اند.
چنانچه شرکت‌های هواپیماسازی داخلی توان ساخت هواپیمای مسافربری را دارند، چرا تاکنون اقدامی برای تعمیر و به‌کارگیری ده‌ها فروند هواپیمای استاندارد و کارآمدی که به علت فقدان قطعه در محوطه‌های اطراف فرودگاه مهرآباد و امام خمینی رها شده‌اند، نکرده‌اند؟
اخبار برگزیدهاقتصاد کلانپیشنهاد ویژهلینک کوتاه :