تولید همچنان در کانال منفی

به گزارش جهان صنعت نیوز:  بررسی شاخص‌های تولید صنعتی شرکت‌های بورسی نشان می‌دهد که از تیرماه سال گذشته که روند افت تولید آغاز شده است، پس از گذشت ۱۰ ماه همچنان تولید در محدوده صفر و منفی است. در همین رابطه شاخص تولید در اردیبهشت‌ماه نشان می‌دهد، رشد شرکت‌ها نسبت به مدت مشابه سال قبل منفی ۲/۰ درصد بوده است. البته همان‌طور که عنوان شد، در محدوده صفر در این ماه بعد از رشد منفی ۸/۵ درصدی این شاخص در فروردین‌ماه رقم خورده که به منزله توقف روند نزولی چند ماهه نرخ رشد شاخص تولید صنعتی است.

در این میان مثبت شدن شاخص تولید صنعت خودروسازی و قطعات (بعد از رشد منفی فروردین‌ماه) و کاهش رشد منفی شاخص تولید صنعت محصولات شیمیایی در اردیبهشت‌ماه (در مقایسه با رشد این شاخص در فروردین) از نکات مثبت تغییرات تولید شرکت‌ها در این ماه محسوب می‌شود. از طرف دیگر مطابق تازه‌ترین گزارشی که پژوهشکده پولی و بانکی منتشر کرده است، کاهش قابل توجه در شاخص تولید محصولات غذایی در اردیبهشت‌ماه نسبت به مدت مشابه سال گذشته از نکات منفی و قابل تامل تحولات بخش صنعت بوده است. همچنین بررسی‌ها نشان می‌دهد در دو ماه اخیر موجودی انبار در سطح صنایع کاهش داشته که نشان از بیشتر بودن تقاضای موثر نسبت به تولید فعلی صنعتی است. لذا می‌توان گفت اگر محدودیت‌های سمت عرضه در صنایع مانع نشود، تقاضای محصولات صنعتی می‌تواند محرک رشد مثبت تولید صنعتی در دوره‌های آتی باشد.

 

گفتنی است روند افزایشی رشد شاخص تولید درتابستان سال گذشته متوقف شد و رشد شاخص تولید در تیر و مرداد به ترتیب به ۱/۳ و صفر درصد رسید. اما در پاییز مجددا روند رشد شاخص تولید صنعتی نزولی شد و رشدشاخص در ماه‌های پاییز نسبت سال گذشته به بازه منفی یک تا صفر درصد رسید. در دی‌ و بهمن نیز رشد شاخص تولید صنعتی نسبت به سال گذشته به ترتیب منفی ۱/۰ درصد و منفی ۷/۰ درصد شد. در ادامه روند نزولی ملایم شاخص تولید صنعتی شرکت‌های بورسی‌، این شاخص در اسفندماه نسبت به سال گذشته حدود ۲/۱ درصدکاهش داشته و در فروردین ماه امسال نیز نسبت به مدت مشابه سال قبل کاهشی ۸/۵ درصدی را ثبت کرد که طی دو سال قبل از آن بی‌سابقه بوده است. اما همانطور که گفته شد در اردیبهشت‌ماه روند نزولی نرخ رشد شاخص تولید صنعتی متوقف شد و رشد این شاخص به محدوده صفر بازگشت؛ به گونه‌ای که رشد این شاخص نسبت به مدت مشابه سال قبل به منفی ۲/۰ درصد رسید.

در این رابطه از بررسی روند شاخص‌ها،  چهار نکته قابل توجه است. نخست اینکه اگرچه رشد شاخص تولید محصولات شیمیایی در اردیبهشت ماه نیز نسبت به سال گذشته منفی بوده، اما  در مقایسه با رشد این شاخص در فروردین می‌توان گفت که از شدت کاهش آن کاسته شده است. دوم اینکه شاخص تولید صنعت خودروسازی و قطعات که در فروردین نسبت به سال قبل ۲/۲۶ درصد کاهش داشته، در اردیبهشت ماه رشد بالای ۹/۷ درصدی  را تجربه کرده است. همچنین رشد تولید شاخص صنعت ماشین‌آلات و تجهیزات در اردیبهشت نسبت به سال قبل بیش از  ۲۰ درصد رشد داشته که بیشترین رشد در بین صنایع بوده است. نکته بعدی نیز این است که صنعت محصولات غذایی با کاهش بیش از ۲۰درصدی شاخص تولیدش در اردیبهشت‌ماه نسبت به مدت مشابه سال قبل یشترین کاهش تولید را در بین صنایع در این ماه داشته است.

موجودی انبار

بررسی موجودی انبار شرکت‌ها در سال جاری نشان می‌دهد، در فروردین‌ماه بعد از حدود ۶ ماه شاخص موجودی انبار صنعت کاهش موجودی را نشان می‌دهد؛ به گونه‌ای که معادل ۴ درصد تولید فروردین ماه از موجودی انبار صنعت کاسته شده است. البته ذکر این نکته ضروری است که در سال‌های اخیر همواره میزان تولید در این ماه کمتر از میزان فروش بوده و همین امر به کاهش موجودی انباردر این ماه شده است.

در اردیبهشت ماه نیز اگرچه تولید با اندکی اغماض تقریبا مشابه مدت سال گذشته بوده ولی فروش شرکت‌های صنعتی نسبت به مدت مشابه سال قبل اندکی (زیر  ۳درصد) رشد داشته است و همین امر باعث شده که موجودی انبار صنایع در این ماه کاهش داشته باشد. در دو ماه اخیر موجودی انبار در سطح صنایع کاهش داشته که نشان از بیشتر بودن تقاضای موثر نسبت به تولید فعلی صنعتی است.

شاخص صادرات و واردات صنعت

بررسی‌ها نشان می‌دهد از آبان‌ماه سال ۱۳۹۹ بر خلاف دوره‌های قبلی  رشد تولید صنایع صادرات‌محور از رشد تولید سایر صنایع پایین‌تر بوده است. این اختلاف تا اردیبهشت ۱۴۰۱ نیز ادامه داشته؛  یعنی در این بازه یک سال و نیمه در تمام ماه‌ها رشد شاخص تولید شرکت‌های صادرات‌محور از سایر شرکت‌هایی که اتکای کمتری به صادرات دارند کمتر بوده است.

همچنین لازم به ذکر است در اردیبهشت امسال با وجود اینکه رشد شاخص تولید شرکت‌های صادرات‌محور شدید حدود صفر بوده، رشد شاخص تولید شرکت‌هایی که کمتر به صادرات اتکا داشتند به بیش از ۶ درصد رسیده است.

کالاهای واسطه، مصرفی و سرمایه‌ای

مقایسه رشد شاخص تولید سه گروه کالاهای مصرفی، واسطه‌ای و سرمایه‌ای در ماه‌های اخیر نشان می‌دهد، رشد تولید کالاهای مصرفی که از نیمه دوم سال ۱۳۹۹ تا انتهای سال۱۴۰۰همواره مثبت بوده در دو ماه ابتدایی سال۱۴۰۱منفی شده است. کاهش تولید در صنعت محصولات غذایی از مهم‌ترین عوامل این کاهش به شمار می‌رود.

همچنین رشد تولید کالاهای واسطه‌ای در نیمه دوم سال قبل بین منفی ۳ و منفی ۵/۱ درصد بوده است. شاخص تولید این محصولات در فروردین بعد از ۱۰ ماه به رشد مثبت ۴ درصد رسیده و در اردیبهشت‌ماه نیز مثبت بوده است. علاوه بر این رشد کالاهای سرمایه‌ای در ماه‌های اخیر نوسانات قابل توجهی داشته است؛ به طوری که در اردیبهشت‌ماه با توجه به مثبت بودن رشد تولید در صنعت ماشین‌آلات و تجهیزات، رشد تولید کالاهای سرمایه‌ای نیز مثبت و قابل توجه بوده است.

بدترین سودآوری در صنعت خودرو

در بین صنایع مهم مانند سنوات اخیر شرکت‌های خودروسازی و ساخت قطعات بدترین وضعیت را از نظر سودآوری دارند؛ به صورتی که تنها صنایعی هستند که جمع سود خالص شرکت‌های آن منفی می‌شود. البته در۹ ماه ابتدایی سال گذشته تعداد شرکت‌های زیانده در این صنعت کمتر از سال قبل شده، اما زیان تولید شده در این صنعت برابر با مدت مشابه سال ۱۳۹۹ بوده که نشان‌دهنده وضعیت ناامید‌کننده سودآوری در این صنعت است. همچنین صنایع فلزات اساسی و فرآورده‌های نفتی بیشترین رشد در سودآوری را داشته‌اند، اما تولیدکنندگان محصولات ضروری و مصرفی مانند صنایع دارویی و صنایع غذایی، رشد سود اسمی کمتر از رشد تورم داشته‌اند؛ به گونه‌ای که رشد سودآوری صنعت محصولات غذایی در سه ماهه سال گذشته نسبت به مدت مشابه سال قبل صفر درصد بوده و ارزش حقیقی سودآوری این صنایع کاهش داشته است.

از سوی دیگر بررسی‌ها نشان می‌دهد تعداد شرکت‌های زیانده در این صنایع نیز در سال جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل افزایش داشته است. در واقع کاهش ارزش حقیقی سود این صنایع و افزایش تعداد شرکت‌های زیانده می‌تواند ریشه در قیمت‌گذاری دستوری این صنایع داشته باشد که حاشیه سود آنها را تحت تاثیر منفی قرار داده است.

اخبار برگزیدهاقتصاد کلانپیشنهاد ویژهصنعت و معدن