روزهای صفر کرونا

دکتر بهاران فرخنده‌مهر *

 

طی روزهای گذشته، در کشور عزیزمان، شاهد بودیم که آمار مرگ و میر کرونا صفر بود یعنی هیچ انسانی در اثر ابتلا به کرونا فوت نکرده است، تعداد موارد ابتلا و بستری شدن درICU  نیز کاهش یافته، اما هنوز به صفر نرسیده است. کاملا بی‌معنا است که ماسک نزنیم و واکسن زدن و رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی را جدی نگیریم و به کار نبندیم.

 WHO اظهار می‌دارد بیش از ۱۲ میلیارد دوز واکسن کووید در تمام دنیا تزریق شده است. ما اکنون به ذخایر کافی واکسن در دنیا رسیده‌ایم ولی به این معنا نیست که همه کشورها به طور برابری از واکسیناسیون کووید برخوردار بوده‌اند. در کشورهایی با درآمد کم، حدود ۱۰ درصد افراد با سری اول واکسن‌هایشان واکسینه شده‌اند که این امر در مقایسه با کشورهایی با درآمد بالاتر قرار می‌گیرد که بیش از ۷۵ درصد افراد دوز اول واکسن‌هایشان را دریافت کرده‌اند. این آمار را می‌توان به اتفاقات سال ۲۰۲۱ نسبت داد که تمام مردم دنیا به توزیع عادلانه و برابر واکسن برای حفاظت از بیماری نیاز داشتند اما این امر صورت نگرفت و بسیار محدود بود.

توزیع برابر و عادلانه واکسن بین مردم دنیا صورت نگرفت اما اکنون به توزیع عادلانه واکسن رسیدیم و تمامی کشور‌ها امکان برخورداری و داشتن واکسن و واکسیناسیون را دارا خواهند بود. اکنون تمرکز برای ادامه واکسیناسیون (دوز سوم، چهارم و بوستر) برای گروه‌های پرخطر گذاشته شده است مانند کادر درمان، افراد مسن، افراد دارای بیماری‌های خاص توام با نقص ایمنی. بیش از ۷۵درصد کادر درمان در تمام دنیا واکسیناسیون کامل را دریافت کرده‌اند و این خبر بسیار خوبی است. تا قبل از آمدن واکسن کرونا، در دنیا از نبود واکسن ناراحت بودند، اما بعدها قضیه برعکس شد و تعداد محدودی از مردم از بودن واکسن ناراحت شدند!! با این ادعا که واکسن کرونا بی‌اثر است!!

واکسن‌ها در مورد هیچ بیماری‌ای ادعای پوشش صددرصد و بدون عارضه را در تاریخ پزشکی نکرده‌اند، البته که با پیشرفت‌های فراوان، همواره ضریب پوشش و کاهش عوارض، به عنوان پیشرفت پزشکی در مورد واکسن مدنظر بوده، کاهش میزان و شدت بیماری و علائم در طول زمان، فرآیند واقعی و انکارناپذیر و موثر در تاریخچه کشف واکسن‌ها بوده است، پس در مورد اومیکرون و سایر واکسن‌های مشابه باید دوز بوستر را برای افزایش ایمنی که در اثر تزریقات دوز اول و دوم به دست آورده‌ایم، دریافت کنیم. فواید واکسن‌ها برای جلوگیری از ایجاد عفونت بسیار مهم است و مانع ایجاد عفونت می‌شوند و در برابر عفونت محافظت ایجاد می‌کنند. صرفا ابتلا به کووید به معنای عدم کارایی واکسن‌ها نیست!

واکسن‌ها هنوز هم بسیار موثر هستند چون مانع ابتلا به بیماری و شدیدتر شدن بیماری و بستری شدن و مرگ و میر می‌شوند. پس حتما اگر در بهترین وضعیت از نظر سلامتی هم هستید باید دوز بوستر را دریافت کنید. واریانت اومیکرون دوره هفتگی کوتاه‌تری نسبت به سایر واریانت‌های کووید۱۹ دارد و می‌تواند شما را در کمتر از ۳-۲ روز بیمار کند و این بدان معناست که حتی اگر به اومیکرون مبتلا شوید ممکن است تنها یک یا دو روز بیمار باشید، در حالی که بدون دریافت دوز بوستر (یادآور) ممکن است طولانی‌تر و شدیدتر بیمار شوید. برای به دست آوردن ایمنی بیشتر، بهتر است حداقل ۳ ماه پس از دریافت دوز دوم واکسن کووید، دوز یادآور (بوستر) را دریافت کنید. شواهد نشان می‌دهد که واکسن‌های MRNA محافظت بیشتری ایجاد می‌کنند.

همه واکسن‌های کووید برای پیشگیری از شدت یافتن بیماری و بستری شدن در بیمارستان و جلوگیری از مرگ و میر موثر هستند. عوارض حانبی دوز بوستر واکسن کووید می‌تواند مانند واکسن نوبت اول یا دوم باشد و حتی درصورت هیدراته بودن به طور کامل و مناسب و استراحت کردن ممکن است بدون عارضه هم باشد. اینکه آیا تا ۶ ماه دیگر دوباره به دریافت دوز یادآور (بوستر) نیاز خواهیم داشت یا خیر، سوالی است که کارشناسان واکسن هم هنوز پاسخ آن را به درستی نمی‌دانند. از آنجایی که این بیماری همه‌گیر، هنوز هم در حال آلوده کردن افراد به تعداد زیادی در سراسر جهان است احتمال دارد واریانت‌های بیشتری پیدا شوند که ایمنی ایجادشده را به چالش بکشند. از زمانی که پاندمی کرونا تحت کنترل قرار گرفت، برخی از کارشناسان فکر می‌کنند که واکسن کووید می‌تواند بخشی از یک برنامه سالانه برای ما باشد و برخی شرکت‌ها روی واکسن‌های ترکیبی کووید/آنفلوئنزا کار می‌کنند. واکسیناسیون کامل و موثر می‌تواند مانع از ابتلا به بیماری و طولانی شدن آن شود. کووید طول‌کشیده یا Long Covid می‌تواند با مکانیسمی مشابه آنچه در آلزایمر اتفاق می‌افتد باعث ایجاد پروتئین‌هایی با خاصیت مخرب در مغز شود. براساس داده‌های CdC (مرکز مدیریت بیماری‌ها)، یک‌پنجم مبتلایان به کرونا دچار Long Covid می‌شوند که شایع‌ترین علائم آن هم علائم نورولوژی (عصبی) شامل خستگی، اضطراب و سردرد است. از نظر برخی از دانشمندان شاید بتوان Long Covid  را به عنوان یکی از بیماری‌های نورودژنراتیو مغز طبقه‌بندی کرد ولی هنوز اطلاعات و داده‌های کافی در دسترس نیست. این مطالب در ژورنالnature به چاپ رسیده و چهارمین مقاله موثر علمی است که در مورد شباهت‌های کرونای طول‌کشیده و آلزایمر به بحث می‌پردازد.

پس همچنان با رعایت پروتکل‌های بهداشتی و انجام و تکمیل واکسیناسیون، روز‌های صفر کرونایی را تکرار کنیم.

* متخصص بیماری‌های عفونی و گرمسیری

اخبار برگزیدهیادداشت