سنجش وعده‌های دولت
رضا صادقیان *
یک سال گذشت. دولت سیزدهم یک سال از چهار سال دولت‌داری را سپری کرد و طبیعی است که رسانه‌ها و تریبون‌های وابسته به دولت با شیوه‌های مختلف و ادبیات متفاوت از موفقیت، پیروزی و دستاوردهای تحقق یافته توسط دولت سخن به میان آورند.
خبرگزاری ایرنا در گزارشی به اسم «وعده‌های صادق» سرنوشت بیش از ۷۰ وعده انتخاباتی آقای رییسی به روایت آمار را بازتاب داده است. در جدول «وعده‌های محقق شده رییس‌جمهور» ۳۶ وعده را محقق شده دانسته و در همین جدول جای داده است. چند نمونه از وعده‌ها را می‌خوانیم: ۱- جهت ارتباط مستقیم با مردم نشست‌های مردمی برگزار می‌کنیم. ۲- وضعیت اقتصادی و شرایط مردم را به مذاکرات گره نخواهیم زد. ۳- بورس را به عنوان قلک دولت قرار نخواهیم داد و کسری بودجه را از طریق بورس تامین نخواهیم کرد. ۴- برای رفع مشکلات مردم شبانه‌روز تلاش می‌کنم. ۵- یکی از مواردی که حتما در دولت پیگیری می‌کنم و مورد تاکید قرار خواهم داد؛ مساله تیم اقتصادی هماهنگ است.
نه‌تنها دولت سیزدهم، بلکه هر کدام از دولت‌های سابق به جای دقت به شاخص‌های اقتصادی و تاکید بر آمار و اعداد قابل اثبات، به سوی سخن گفتن از رویدادهای غیرکمی و تبلیغات رسانه‌ای می‌روند. در واقع دولتمردان و شخص رییس‌جمهور از عنوان‌ها و عبارت‌هایی استفاده می‌کنند که امکان سنجش این ادعاها در زمان حال با اعداد امکان‌پذیر نیست. در مورد جدول وعده‌های محقق شده رییس‌جمهور نیز با چنین شرایطی روبه‌رو هستیم. به عنوان مثال؛ فرض کنید شخص رییس دولت بارها و از تریبون‌های مختلف بگوید: برای رفع مشکلات مردم شبانه‌روز تلاش می‌کنم. در صورتی می‌توانیم از تحقق یافتن این وعده خبر بدهیم که شرایط امروز شهروندان در مقایسه با سال گذشته و براساس اطلاعات آماری قابل استناد مهیا باشد و این تلاش شبانه‌روزی در زیست روزمره شهروندان نمود پیدا کرده باشد، در غیراین صورت تاکید کردن به تلاش شبانه‌روزی برای شنوندگان این‌گونه پیام‌ها بی‌اثر خواهد بود. حداقل آنکه در مورد برخی وعده‌ها از جمله گره نزدن سفره مردم به مذاکرات می‌توان گفت که افزایش قیمت دلار و تحمیل شدن تورم به سبد کالای خانوار ایرانی که با اعتراض مراجع تقلید، امامان جمعه و برخی از مبلغان دینی در صدا و سیما درباره گرانی‌ها همراه شده است، این وعده را تحقق‌یافته نشان نمی‌دهد.
برخی دیگر از وعده‌ها نیز چنین است؛ ۱- حتما ساخت سالی یک میلیون مسکن را استارت خواهیم زد. ۲- همه زمینه‌ها را برای بازگشت ایرانیان خارج از کشور فراهم می‌کنیم. ۳- در مدت کوتاهی خواهیم توانست فقر مطلق را ریشه‌کن کنیم. ۴- از سال ۱۴۰۱ میانگین نرخ رشد اقتصادی بدون نفت و با تاکید بر ارتقای بهره‌وری به بالای ۵ درصد خواهد رسید. ۵- تا سال ۱۴۰۴ چهار میلیون فرصت شغلی جدید ایجاد خواهد شد.
با وجودی که یک‌سال از استقرار دولت سیزدهم می‌گذرد، همچنان رسیدن به آمار واقعی یک میلیون خانه در سال محل بحث کارشناسان است و آمارها گواه این سخن نیست. احتمالا و بدون تردید شخص رییس دولت بهتر از هر مسوول و شخصیت سیاسی موانع آمدن و جذب سرمایه‌های بسیار زیاد ایرانیان خارج از کشور را می‌داند. تجربه سال‌های گذشته در شش دولت سابق حکایت از آن دارد که این دعوت، آمدن و ارسال تقاضا به ایرانیان خارج از کشور و برگزاری نشست با سرمایه‌گذاران و اهل دانش و ثروت از توان دولت‌های وقت خارج بوده است، به نظر می‌رسد این موضوع مساله حاکمیت است و نهادها و سازمان‌های مختلف باید به این نتیجه برسند که آیا تصمیمی قاطع برای استفاده از ۴ هزار میلیارد دلار سرمایه ایرانیان خارج از کشور وجود دارد و یا خیر؟ به نظر می‌رسد تا این لحظه همچنان چیزی به غیر از ارائه سخنان کلی توسط رییس دولت‌ها در این حوزه مشخص رخ نداده است. براساس آمارهای موجود در زمینه اشغال می‌توان گفت که طی ۱۶ سال گذشته سالانه کمتر از ۱۹۰ هزار شغل ایجاد شده است، بنابراین دولت‌ها هدف‌گذاری بزرگ کرده‌اند، اما در عمل موفق نبوده‌اند. به نظر می‌رسد در این مورد اکثر هدف‌گذاری‌ها بدون در نظر گرفتن شرایط اقتصادی کشور و راه‌های ارتباطات خارجی بیان و تکرار شده است، بنابراین و با درک شرایط موجود به نظر نمی‌رسد تا سال ۱۴۰۴ امکان چهار میلیون شغل فراهم شود، مگر آنکه دولت از ارتباطات خارجی چندوجهی، گسترده و جذب سرمایه‌گذاران خارجی پس از احیای برجام غفلت نکند.
اخبار برگزیدهیادداشتلینک کوتاه :