دست‌انداز‌های نفتی
به گزارش جهان صنعت نیوز: قراردادهای نفتی همیشه یکی از بحث‌برانگیزترین مسایل صنعت نفت بوده است؛ به این دلیل که منابع نفت و گاز ایران در ۲۸ میدان با همسایگان مشترک است و ایران در رقابتی برای برداشت از این میادین قرار دارد که هرچه در این زمینه کندی اتفاق بیفتد، زیان جبران‌ناپذیری متوجه کشور خواهد شد. از همین رو تقریبا همه دولت‌های بعد از انقلاب به دنبال توسعه این میادین با استفاده از منابع داخلی و خارجی بوده‌اند.
منابع مالی خارجی اما همواره متزلزل‌ترین منابع از لحاظ اطمینان به سرمایه‌گذاری بوده است. زیرا در هر برهه‌ای از چهل سال گذشته به دلیل تحریم‌های آمریکا و تحریم‌های بین‌المللی ثبات نداشته‌اند و دولت‌ها در میانه برنامه‌ریزی با مشکلات قطع این منابع مواجه شده‌اند. علاوه بر منابع مالی، فناوری و تکنولوژی‌های نوین هم در این حوزه جای می‌گیرند.
به دنبال خروج آمریکا از توافق برجام، شرکت‌های خارجی که برای سرمایه‌گذاری در صنعت نفت و گاز ایران آمده بودند، یک بار دیگر میدان را واگذار کرده و رفتند. کارشناسان بر این باورند که این آمدن‌های مشتاقانه و ترک کردن بدون خداحافظی که هر بار تکرار می‌شود، فرصت‌های بسیاری را برای توسعه صنعت نفت و گاز ایران از بین برده است.
اگرچه سفر اخیر جوزپ بورل مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به ایران نشانه مثبتی برای احیای توافق برجام بود، اما به نظر می‌رسد حتی اگر توافق برجام احیا شود، به دلیل متزلزل بودن سیاست کشورهای غربی در قبال ایران، فرصت برای استفاده از منابع مالی خارجی همواره بی‌ثبات است و دائمی نیست.
اطلاع‌رسانی گنگ
سیدحمید حسینی رییس اتحادیه صادرکنندگان نفت، گاز و پتروشیمی در این رابطه در گفت‌وگو با «جهان‌صنعت» می‌گوید: عدم حضور شرکت‌های خارجی در پروژه‌های توسعه‌ای صنعت نفت تاثیر بسیار زیادی بر اقتصاد ایران گذاشته و شرکت ملی نفت مجبور شده که در سال‌های گذشته با درآمدهای محدودی که دارد هزینه‌های گزافی برای دور زدن تحریم‌ها و ورود قطعات و دریافت دانش فنی پرداخت کند؛ باید امیدوار باشیم با سفر آقای بورل به ایران و پیشنهاد اروپا برای نقش میانجیگری بین ایران و آمریکا در راستای احیای برجام بخشی از این مشکلات تحریم برای کشور حل شود.
حسینی با اشاره به منابع در اختیار وزارت نفت برای توسعه میادین مشترک نفت و گاز تصریح می‌کند: وزارت نفت از سه محل این امکان را دارد که طرح‌های توسعه‌ای را اجرا کند؛ منابع داخلی شرکت نفت که از محل ۵/۱۴ درصد صادرات نفت به دست می‌آید و منابع شرکت گاز از محل صادرات گاز مایع. عموما شرکت نفت و گاز از این منابع برای اجرای طرح‌های توسعه‌ای خود یا یا بازسازی و نوسازی استفاده می‌کند.
او افزود: منبع دوم فاینانس است که از طریق صندوق توسعه ملی، بانک‌ها و منابع خارجی تامین می‌شود که در شرایط فعلی چندان در دسترس وزارت نفت نیست. استفاده وزارت نفت از منابع صندوق توسعه ملی هم محدود شده به طوری که در حال حاضر فقط پروژه غرب کارون و فاز ۱۱ پارس‌جنوبی از محل صندوق در حال اجراست.
رییس اتحادیه صادرکنندگان نفت، گاز و پتروشیمی سومین منبع تامین مالی برای پروژه‌های نفتی را سرمایه‌گذاری خارجی عنوان کرده و می‌گوید: به دلیل تحریم‌ها در شرایط کنونی اتفاق جدیدی در این رابطه نیفتاده است. بنابراین تنها منابع موجود وزارت نفت برای توسعه طرح‌های خود، فقط منابع ۵/۱۴ درصد نفت و صادرات گاز مایع است و به صورت محدود منابع صندوق توسعه ملی برای طرح‌های با اولویت در اختیار دارد.
حسینی تاکید می‌کند: اگرچه وزارت نفت تلاش کرده تا از طریق بانک‌ها و شرکت‌های داخلی قراردادهایی را ببندد و برخی پروژه‌ها را اجرایی کند اما چون در این رابطه اطلاع‌رسانی نمی‌کند و اطلاع‌رسانی کلی و گنگ در این رابطه وجود دارد بنابراین نمی‌توان درست قضاوت کرد.
وی افزود: در پارس‌جنوبی کشور قطر هم‌اکنون ۴۵۰ هزار بشکه از این میدان مشترک برداشت می‌کند و ما در این رابطه در حداقل هستیم، البته وزارت نفت مدعی است که برای برداشت از این میدان با یک شرکت خارجی صحبت‌هایی شده است. با این حال گزارشی در این رابطه ارائه نشده است.
زیان عقب‌ماندگی در پروژه‌های مشترک
حسن مرادی نماینده پیشین مجلس و کارشناس انرژی هم در این رابطه به «جهان صنعت» می‌گوید: به نظر من شرکت ملی نفت باید روی کارهای بزرگ تمرکز کند. در حال حاضر دولت مستقر شده و دوران ابتدایی دولت تمام شده است. بنابراین دیگر فصل، فصل کارهای بزرگ است.
او اضافه می‌کند: دولت باید از طریق سرمایه‌داران داخلی و خارجی برای اجرای طرح‌های بزرگ آماده شود.
مرادی با بیان اینکه در حال حاضر نگرانی در حوزه میادین مشترک مربوط به قراردادهایی است که قطر در حوزه پارس‌شمالی می‌بندد، تصریح کرد: سرعت قطر در برداشت از مخازن گازی مشترک به ما خسارت وارد می‌کند. علاوه بر آن برخی از میادین مشترک نفت و گاز ما با کویت، عربستان و عراق هم نیاز به سرمایه‌گذاری دارد، زیرا سرعت این کشورها در برداشت و توسعه این میادین بیشتر شده است.
به گفته وی دیگر فصل پروژه‌های کوچک در صنعت نفت تمام شده و این وزارتخانه باید خود را برای پروژه‌های بزرگ آماده کند.
محمدرضا شوشتری کارشناس انرژی هم در این رابطه به «جهان‌صنعت» می‌گوید: کشور دو نیاز مهم در صنعت نفت و گاز دارد؛ اول تامین نفت مورد نیاز برای تولید فرآورده‌های نفتی است که هم نیاز داخل را تامین کند و هم ظرفیت بالای صادراتی دارد. هر چقدر ظرفیت صادرات بنزین و سایر فرآورده‌های نفتی بیشتر شود، درآمد ارزی کشور بیشتر می‌شود. ضمن اینکه قدرت چانه‌زنی ما در اوپک برای گرفتن سهمیه بالاتر هم بیشتر می‌شود.
او با تاکید بر اینکه این هدف نیاز به یک عزم ملی دارد، گفت: این یک هدف ملی است. این هدف‌گذاری را نظام انجام داده و وزارت نفت اجرا می‌کند. اینکه گفته شود وزارت نفت تصمیم می‌گیرد این پروژه‌ها را اجرا کند یا اجرا نکند، درست نیست. نیاز کشور است. نیاز رقابتی ما در اوپک است.
این کارشناس انرژی تصریح کرد: امروز با راه‌اندازی پالایشگاهی مانند خلیج فارس موفق شدیم از خام‌فروشی به سمت صادرات فرآورده برویم. البته وزارت نفت برای اجرای چنین پروژه‌هایی نیاز به منابع مالی دارد و مدیران نباید صبر کنند تا همه مشکلات حل شود و بعد به سراغ تامین منابع بروند.
شوشتری با بیان اینکه در تامین مالی برای پروژه‌های توسعه‌ای در صنعت نفت جدیت لازم در وزارت نفت مشاهده نمی‌کنم، متذکر شد: هرچقدر که در سیاستگذاری برای بالا بردن و یا حفظ ظرفیت کشور چه برای تامین ارز کشور و چه برای رفع نیاز داخلی جدیت وجود دارد، تحرکات کمتری برای تامین سرمایه دیده می‌شود.
اخبار برگزیدهاقتصاد کلانپیشنهاد ویژهلینک کوتاه :