حبس دارایی مردم در پیچ و خم آیین‌نامه‌ها

به گزارش جهان صنعت نیوز:  مهدی سعادتی در نشست خبری فعالیت اتحادیه تعاونی‌های سهام عدالت گفته است که کارگروه سهام عدالت و شورای عالی بورس یک ماه فرصت خواهند داشت که آیین‌نامه جدیدی را برای مدیریت سبد سهام عدالت تدوین کنند. او همچنین تاکید کرده است که این فراکسیون لغو اختیارات نامحدود سازمان بورس در خصوص تعیین‌تکلیف سهام عدالت را پیگیری می‌کند، زیرا معتقد است برداشت این سازمان تفسیر غیرقانونی از نامه رهبر معظم انقلاب به رییس‌جمهوری سابق در خصوص سهام عدالت داشته است! با این حال اما به نظر می‌رسد این نماینده مجلس سازمان بورس را با شورای عالی بورس اشتباه گرفته باشد، چراکه تمامی مقررات و آیین‌نامه‌های اینچنینی بازار سرمایه ابتدا در شورای عالی بورس تصویب می‌شود و سازمان بورس تنها مجری آنهاست! پیش از این سهام عدالت به عنوان دارایی ارزنده مردم به دلیل شرایط بازار سرمایه غیرقابل معامله شده بود و سازمان بورس تلاش می‌کرد دست‌کم با برگزاری مجامع شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی مسیر سهامداران غیرمستقیم را هموار کند با این حال اما به نظر می‌رسد اکنون مجلس سنگ تازه‌ای را پیش پای سهامداران عدالت انداخته و حبس دارایی آنها را طولانی‌تر خواهد کرد.

رییس فراکسیون سهام عدالت مجلس گفته است: ۴۹ میلیون نفر سهامدار عدالت هستند و برآورد می‌شود تا ۲۰ میلیون نفر هم جاماندگان سهام عدالت باشند. سعادتی با بیان اینکه به شرکت‌های تعاونی در کشور توجه چندانی نشده و این شرکت‌ها رشد نکرده‌اند افزوده است که بر اساس برنامه‌ریزی دولت سیزدهم باید رشد ۸ درصدی اقتصادی در کشور محقق شود که یکی از محورهای آن مردمی کردن اقتصاد کشور است. این نماینده مجلس یازدهم سرمایه سهام عدالت را با توجه به گستردگی آن ۶۰۰ تا ۸۰۰ هزار میلیارد تومان برآورد و اظهار کرده است که شرکت‌های پتروشیمی، پالایشگاه‌ها، بانک‌ها، بیمه‌ها، معادن و سایر کارخانجات در مجموعه شرکت‌های ذیل سهام عدالت حضور دارند. به گزارش مهر سعادتی با بیان اینکه در دولت قبلی برخی افراد در سهام عدالت سنگ‌اندازی می‌کردند و بارها می‌خواستند در مسیر سهام عدالت انحراف ایجاد کنند گفته است که رهبر معظم انقلاب به دولت قبل تاکید کرده‌اند تا سهام عدالت در اختیار صاحبان واقعی آن قرار بگیرد. اشاره سعادتی به نامه مورخ هجدهم خردادماه سال ۹۹ است که در آن مقام معظم رهبری درباره مدیریت مستقیم سهام عدالت و تضییع حقوق سهامداران خرد به رییس‌جمهوری وقت هشدار داده بودند، رییس فراکسیون سهام عدالت مجلس با بیان اینکه دولت قبل به دنبال این بود تا تعاونی‌ها نقشی در سهام عدالت نداشته باشند افزود: ۱۵ سال است که تعاونی‌های سهام عدالت کار خود را آغاز کرده‌اند ولی حق و حقوق آنها را صفر کرده بودند. وی یادآور شد: از اسفند سال گذشته فراکسیون سهام عدالت مجلس شکل گرفت و آغاز به کار کرد و در جلسات آن از همه قوا و همچنین مقامات ارشد دستگاه‌های مرتبط حضور یافته‌اند. این عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس تصریح کرد: به دستور وزیر اقتصاد، انتخابات فرمایشی شرکت‌های سهام عدالت لغو شد و ساختار جدیدی برای این اتحادیه شکل گرفت تا خواسته‌های ۳۵۲ شرکت تعاونی سهام عدالت در اتحادیه مربوطه منعکس شود. وی همچنین مدعی آن شد که در دولت قبل ۱۲ هزار میلیارد تومان از سرمایه سهام عدالت نگهداری شده بود و معلوم نبود که کجاست.

رد طرح پیشنهادی سازمان بورس

سعادتی اظهار کرد: آیین‌نامه قبلی سهام عدالت که از سوی شورای عالی بورس تصویب و تهیه شده بود، با توجه به یکجانبه‌گری و عدم رعایت صرفه و صلاح سهامداران عدالت و مغایرت با قوانین باید لغو شده و بر همین اساس در جلسه هفته گذشته کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مقرر شد وزیر محترم اقتصاد تدبیری اتخاذ کند تا مصوبه اخیر شورای عالی بورس که یک مدل اجرایی مغایر قانون را شامل می‌شد نیز ظرف یک ماه که هم‌اکنون یک هفته از آن گذشته است، لغو و ظرف یک ماه آینده مدلی مبتنی بر قانون تصویب و برمبنای آن آیین‌نامه جدید سهام عدالت تدوین شود. وی ادامه داد: برای انتخابات و مجامع سهام عدالت طرح جامعی در دست تدوین است که لازم است منطبق بر قانون باشد و بر همین اساس پیشنهاد سازمان بورس به شورای عالی بورس هم قرار شد با تدبیر وزیر اقتصاد منتفی شود، چون مخالف با شرع و نظر مقام معظم رهبری در مورد آزادسازی سهام عدالت بود، در نتیجه قرار شد، ظرف یک ماه طرح جدیدی برای نحوه اداره سهام عدالت با همیاری مجلس و سایر نهادهای ذی‌ربط و دخیل و سازمان بورس تهیه شود. در این طرح قطعا نقطه نظرات کارشناسی وزارت اقتصاد، سازمان خصوصی‌سازی، سازمان بورس، وزارت کار، تعاون و رفاه اجتماعی، اتاق تعاون، تعاونی‌های سهام عدالت و کانون شرکت‌های سرمایه‌گذاری باید لحاظ شود. سعادتی این نکته را هم گفت: براساس طرح جدید امکان اینکه حداقل ۲۵ درصد از عایدات سهام عدالت ناشی از امکان عرضه سهام متعلق به تعاونی‌های عدالت شهرستانی در بورس، برای پیشرفت و آبادانی استان‌ها، شهرستان‌ها و مناطق محروم اختصاص یابد فراهم خواهد شد و باید آیین‌نامه‌های اجرایی سهام عدالت مخالفتی با سیاست‌های کلی اصل ۴۴ قانون اساسی و فصل ششم قانون اجرای اصل ۴۴ و اصول ۸۵ و ۱۳۸ قانون اساسی و همچنین سه فرمانی که از سوی مقام معظم رهبری در مورد آزادسازی سهام عدالت منتشر شده است نداشته باشد. رییس فراکسیون سهام عدالت مجلس افزود: در بحث سهام عدالت و نحوه اداره آن همانند جنگ بین دو دیدگاه « اشرافی‌گری و سرمایه‌داری» و «توانمند‌سازی مستضعفین و پابرهنه‌ها» تقابل وجود دارد. طبق سیاست‌های کلی می‌گوییم، باید پابرهنه‌ها یعنی همان دارندگان سهام عدالت در اداره آن به طور حقیقی نقش داشته باشند و ایفای نقش حقیقی هم جز از طریق متشکل شدن در قالب تعاونی‌ها ممکن نیست و فراکسیون سهام عدالت هم تاکنون اجازه نداده است مشارکت سهامداران عدالت در سرنوشت خودشان نادیده گرفته شود. رییس فراکسیون سهام عدالت مجلس همچنین خاطرنشان کرد:‌ استمرار و اجرای آیین‌نامه قبلی سهام عدالت با سه فرمان مقام معظم رهبری برای آزادسازی سهام عدالت مغایرت داشت و منجر به تضییع حقوق مردم و انحراف از قانون می‌شد و ما در حال حاضر بر اجرای قانون تاکید داریم. حسب اطلاع مصوبه اخیر شورای عالی بورس مبتنی بر تایید طرح و مدل ارائه شده چون بدون رعایت ترتیبات مقرر ارائه و مغایر قانون بود، توسط دادستانی محترم کل کشور غیرقانونی اعلام شد و همین مساله در کمیسیون امنیت ملی نیز احصا شده و لذا مقرر شد یک فرصت یک ماهه داده شود که مدل جدید اجرایی سهام عدالت با هماهنگی همه ذی‌نفعان منطبق با قانون تهیه شود، لازم به ذکر است مدل اخیر بدون طی ترتیبات مقرر و بدون رای‌گیری و جمع‌بندی نهایی در کارگروه ویژه سهام عدالت به شورای عالی رفته فلذا وجاهت مقرراتی ندارد.

مدیریت پرتفوی سهامداران توسط تعاونی‌ها

سعادتی همچنین در خصوص تفاوت اتحادیه تعاونی‌های سهام عدالت با کانون شرکت‌های سرمایه‌گذار استان‌ها گفت: تعاونی‌های سهام عدالت مربوط به آن دسته از سرمایه‌گذارانی می‌شوند که روش غیرمستقیم را برای آزادسازی سهام عدالت انتخاب کرده بودند اما کسانی که روش مستقیم را انتخاب کردند عضو کانون شرکت‌های سرمایه‌گذاری استان‌ها هستند. به گفته این نماینده مجلس یازدهم تاکنون سرمایه‌ای به تعاونی‌های سهام عدالت داده نشده بود ولی قرار است از این پس مدیریت پرتفوی سهامداران در اختیار این شرکت‌ها قرار داده شود. همچنین نهادهایی مانند اتاق تعاون، وزارت تعاون، اتحادیه تعاونی‌های سهام عدالت، سازمان بورس و شورای عالی بورس به عنوان نهادهای ناظر بر فعالیت تعاونی‌های سهام عدالت نظارت خواهند کرد. وی خاطرنشان کرد: قرار نیست نام‌نویسی مجدد از جاماندگان سهام عدالت داشته باشیم و در این مرحله فقط خانوارهای تحت پوشش کمیته امداد و بهزیستی که پیش از این سهام عدالت نداشته‌اند و لیست آنها مشخص شده، مشمول دریافت این سهام خواهند شد.

بلاتکلیفی سهامداران غیرمستقیم

همان‌گونه که رییس فراکسیون سهام عدالت مجلس گفته است، بحث بر سر آیین‌نامه اجرایی این سبد سهام موضوع تازه‌ای نبوده و به نظر می‌رسد طی مدت اخیر نیز نهادهای مختلفی در این باره فعال بوده‌اند. پیش از این نیز دستیار رییس سازمان بورس در امر سهام عدالت گفته بود تا زمانی که آیین‌نامه اجرایی آزادسازی سهام عدالت اصلاح نشود، مجامع شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی سهام عدالت برگزار نخواهد شد. پیمان حدادی عنوان کرد: «با توجه به اختلافات بین نهاد‌های مرتبط و سازمان‌های مربوطه در مورد نوع مالکیت و مدیریت در شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی که نیاز به بررسی بیشتر و اصلاحات احتمالی آیین‌نامه اجرایی آزاد‌سازی سهام عدالت دارد، تصمیم شورای عالی بورس بر این شده است که فعلا نماد‌های این شرکت‌ها بسته باشند و تا زمانی که این آیین‌نامه اصلاح نشود، مجامع برگزار نخواهد شد.» به گفته وی، یک کارگروه ویژه از آذرماه سال گذشته ذیل شورای عالی بورس تشکیل شده که این کارگروه حدودا از ۱۰ نهاد و سازمان مرتبط با سهام عدالت تشکیل شده و تاکنون چندین جلسه تشکیل داده است. این کارگروه تاکنون برخی از بند‌های آیین‌نامه اجرای سهام عدالت را اصلاح کرده است و در جلسات آینده، دیگر بند‌های آیین‌نامه بررسی و در مورد آنها تصمیم‌گیری خواهد شد. گفتنی است سوم خردادماه سال جاری شرکت بورس تهران طی اطلاعیه‌ای اعلام کرده بود که تعلیق نمادهای معاملاتی شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی سهام عدالت دست‌کم تا تاریخ ۳۱ شهریورماه امسال ادامه خواهد یافت. پیش از آن و در اسفند سال گذشته نیز شورای عالی بورس بازگشایی نماد معاملاتی همه شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی سهام عدالت را به طی شدن مسیر اصلاحی آیین‌نامه اجرایی سهام عدالت منوط و اعلام کرده بود این روند پس از ارائه مدل پیشنهادی جهت بازبینی آیین‌نامه اجرایی آزاد‌سازی سهام عدالت به شورا، انجام خواهد شد و خرید و فروش سهام عدالت تا زمان تغییر آیین‌نامه معاملات سهام عدالت در شورای عالی بورس و تعیین نحوه برگزاری مجامع شرکت‌های استانی سهام عدالت، امکان‌پذیر نیست. با این حال اما طی هفته‌های اخیر خبرهای خوبی از برگزاری مجامع شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی به گوش می‌رسید و این امیدواری در میان سهامداران غیرمستقیم ایجاد شده بود که به تدریج نمادهای این شرکت‌ها نیز در بازار بازگشایی شوند. مجید عشقی رییس سازمان بورس هم در گفت‌و‌گوی اختصاصی هفته گذشته خود با «جهان‌صنعت» تاکید کرده بود که به زودی تکلیف برگزاری مجامع سهام عدالت تعیین و خبر خوبی در این باره منتشر می‌شود. با این حال اما اظهارات اخیر رییس فراکسیون سهام عدالت مجلس و لغو آیین‌نامه اجرایی قبلی تمامی این موارد را در محاق فرو برده و به حبس پول سهامداران سبد عدالت تداوم بخشیده است.