جایگاه گروه بریکس در اقتصاد جهانی
به گزارش جهان صنعت نیوز: طبق بررسی‌های این گزارش، اجلاس سالانه سازمان تجارت جهانی با مشارکت وزرای بازرگانی ۱۰۰ کشور جهان برگزار شد. در این اجلاس که در آن پنج روز مذاکرات نفس‌گیر میان اعضا صورت گرفت، توافق‌های قابل‌توجهی حاصل شد. از آنجاکه مکانیسم تصمیم‌گیری در سازمان تجارت جهانی، اجماعی است، مذاکرات به درازا می‌انجامد. در این اجلاس نیز مخالفت‌های هند با برخی بندهای توافق مذاکرات را ۲ روز بیش از زمان تعیین‌شده، تداوم بخشید. اهم توافقات صورت‌گرفته در اجلاس اخیر را به شرح ذیل می‌توان دسته‌بندی کرد.
۱- مهم‌ترین توافق صورت‌گرفته در این اجلاس قاعده‌مند کردن ماهیگیری در جهان است. این توافق دومین توافق مهم پس از تاسیس سازمان تجارت جهانی در سال ۱۹۹۵ محسوب می‌شود. سازمان تجارت جهانی از سال ۲۰۰۱، مذاکرات در این باره را به عنوان بخشی از «دور دوحه» آغاز کرد تا با پایان دادن به یارانه‌های مضر در این حوزه با قاعده‌مند کردن آنها، زمینه را برای کاهش صید بی‌رویه ماهیان در پهنه جهانی ایجاد کند. بر مبنای برآوردهای سازمان فائو، ذخایر ماهیان در پهنه جهانی از ۹۰ درصد در سال ۱۹۹۰ به ۶۶ درصد در سال ۲۰۱۷، کاهش یافته است. توسعه صیادی مدرن در دهه‌های اخیر باعث شده تا سالانه حدود ۸۶ میلیون تن از ذخایر آبزیان برداشت صورت گیرد که رقم بسیار بالایی است. با نهایی شدن توافق در اجلاس اخیر، پرداخت یارانه‌ها به این صنعت کاهش می‌یابد. با کاهش یارانه‌ها و کاهش صید، بر مبنای برآوردها ذخایر ماهیان تا سال ۲۰۵۰ حدود ۵/۱۲ درصد افزایش خواهد یافت که رقم بزرگی محسوب می‌شود. مهم‌ترین ارائه‌دهندگان یارانه در این حوزه، قدرت‌های تجاری جهان به ویژه اتحادیه اروپا و چین هستند. کشورهای توسعه‌یافته به همراه چین، بیشترین یارانه‌های مضر را به صنعت ماهیگیری تجاری اختصاص می‌دهند. اتحادیه اروپا، بزرگ‌ترین ناوگان ماهیگیری در اقیانوس هند را دارد و چین به عنوان یک رقیب سرسخت و به سرعت در حال رشد به صورت فزاینده‌ای ماهیگیری در آب‌های آزاد را افزایش می‌دهد و ذخایر را تهدید می‌کند. مجموع یارانه‌ای که به این بخش پرداخت می‌شود حدود ۴/۳۵ میلیارد دلار است. چین، اتحادیه اروپا، ایالات‌متحده، کره‌جنوبی و ژاپن بیشترین میزان یارانه را به این بخش پرداخت می‌کنند.
کشتی‌های بزرگ صیادی قدرت‌های تجاری در رقابتی نابرابر، صیادان کشورهای کوچک و در حال توسعه را تحت فشار قرار می‌دهند و یا صیادان سنتی در این کشورها را عملا از چرخه رقابت بیرون می‌رانند، این امر به ویژه در آفریقا جریان دارد و بسیاری از کشورهای آفریقایی از اینکه یارانه‌های گسترده کشورهای توسعه‌یافته و امکانات پیشرفته آنها سهم کشورهای در حال توسعه از این ذخایر را کاهش داده است، نگران‌اند. از همین‌رو بسیاری از کشورهای درحال توسعه به ویژه هند این پیشنهاد را مطرح کردند که معافیت‌هایی برای کشورهای در حال توسعه در این زمینه در نظر گرفته شود تا این کشورها بتوانند به پرداخت یارانه به این صنعت ادامه دهند. در مورد گنجاندن این پیشنهاد هند در توافق نهایی هنوز اطلاعاتی در دسترس نیست. اما از آنجایی که هند به عنوان رهبر کشورهای درحال توسعه فقیر در این اجلاس به مهم‌ترین مانع توافق بدل شده بود، احتمالا شرط‌های این کشور در توافق گنجانده شده است. بسیاری از کارشناسان نسبت به توانایی سازمان در شکل‌دهی به چنین توافقی ابراز تردید می‌کردند، با این توافق کلیدی می‌توان گفت که سازمان به موفقیتی در حفظ جایگاه خود در تجارت جهانی دست یافته است.
۲- دومین توافق معطوف به لغو حقوق مالکیت معنوی واکسن‌های تولید‌شده برای مقابله با کروناست. این موضوع حدود دو سال سازمان را درگیر کرده بود و نهایتا توافقی بر سر لغو مالکیت معنوی واکسن صورت گرفت. البته برخی استدلال می‌کنند این توافق چندان اهمیتی ندارد زیرا این بیماری در اغلب نقاط جهان در حال فروکش است. افزون بر این، توافق‌هایی در حوزه امنیت غذایی و امنیت تجارت دیجیتال نیز در این نشست صورت گرفت و برخی کارشناسان، این نشست و توافق‌های مهم برآمده از آن را نشان از خروج سازمان تجارت جهانی از روند زوال و بازگشت آن به نقش کانونی در قاعده‌گذاری تجارت جهانی می‌دانند. جدیدترین توافق یعنی توافق بر سر حفظ ذخایر ماهیگیری و قاعده‌مند کردن آن در شرایطی صورت می‌گیرد که ایران به عنوان کشوری که با این موضوع از نزدیک دست و پنجه نرم می‌کند و در سال‌های اخیر اختلافاتی جدی بر سر ماهیگیری شرکت‌های چینی در خلیج فارس بروز کرده، هیچ نقشی در تدوین قواعد نداشته است.
روسیه به سوی اصلاحات ساختاری می‌رود؟
اجلاس سالانه مجمع اقتصادی بین‌المللی سن پترزبورگ هفته گذشته برگزار شد. برخلاف سال‌های گذشته، در این اجلاس، شرکت‌های خارجی حضور کمرنگی داشت. تحریم‌های گسترده علیه روسیه، بسیاری از شرکت‌ها را از حضور در بازار این کشور بازداشته است. در این اجلاس، رییس بانک مرکزی روسیه اعلام کرد که تا میان‌مدت، شرایط اقتصادی این کشور رو به وخامت بیشتر خواهد رفت و برای مقابله با این شرایط، روسیه نیازمند انجام اصلاحات اقتصادی ساختاری است به گونه‌ای که تکیه اقتصاد این کشور بر نفت و گاز کاهش یابد. در صورتی که روسیه دست به اصلاحات ساختاری بزند، این سومین دوره اصلاحات اقتصادی در روسیه خواهد بود. نخستین دوره اصلاحات ساختاری در اقتصاد شوروی در دوره گورباچف بود که در فروپاشی این امپراتوری موثر واقع شد. دومین دوره اصلاحات ساختاری در اقتصاد روسیه در دوره یلتسین به شوک درمانی مشهور شد و اثرات فاجعه‌باری بر سطح رفاه و استانداردهای زندگی در این کشور برجای گذاشت. اکنون تحت فشارهای شدید تحریمی، روسیه در شرایطی از اصلاح ساختاری سخن به میان می‌آورد که زمینه‌های اندکی برای موفقیت وجود دارد. گذار از اقتصاد نفتی در چنین شرایطی برای روسیه پرچالش خواهد بود.
فروشگاه‌های زنجیره‌ای هند در روسیه؟
ولادیمیر پوتین در سخنرانی اخیر خود در مجمع تجاری BRICS اعلام کرد که مذاکرات در مورد راه‌اندازی فروشگاه‌های زنجیره‌ای هند در روسیه در حال انجام است. در سال ۲۰۲۰، ارزش بازار خرده‌فروشی در هند ۸۰۰ میلیارد دلار برآورد شد و با توجه به رشد سریع آن، انتظار می‌رود تا سال ۲۰۲۶ از ۷/۱ تریلیون دلار فراتر رود. هند دارای بسیاری از فروشگاه‌های زنجیره‌ای است و روسیه می‌کوشد آنها را جایگزین فروشگاه‌های غربی کند.
روسیه در پی سبد ارزی و سوئیفت بریکس
رییس‌جمهور روسیه در اجلاس اخیر تجاری بریکس، اعلام کرد که کشورهای بریکس (برزیل، روسیه، هند، چین و آفریقای جنوبی) در حال ایجاد یک ارز جهانی جدید بر اساس سبدی از ارزهای کشورهای عضو هستند. به گفته رییس‌جمهور روسیه، کشورهای عضو همچنین در حال توسعه مکانیسم‌های جایگزین قابل اعتماد برای پرداخت‌های بین‌المللی هستند. رییس‌جمهور روسیه همچنین اعلام کرد که بانک‌های کشورهای بریکس می‌توانند آزادانه به سیستم انتقال پیام‌های مالی (SPFS)، جایگزین روسی سوئیفت متصل شوند. روسیه مدعی است SPFS عملکردی مشابه سوئیفت دارد و امکان انتقال پیام‌ها را بین موسسات مالی در قالب یکسان می‌دهد. این بانک توسط بانک روسیه به عنوان جایگزینی برای سوئیفت در سال ۲۰۱۴ ایجاد شد. پوتین با بیان اینکه سامانه روسیه برای ارسال پیام‌های مالی برای اتصال بانک‌های پنج کشور باز است، افزود: جغرافیای استفاده از سامانه پرداخت روسیه موسوم به Mir در حال گسترش است. تلاش‌های روسیه در این زمینه در حالی صورت می‌گیرد که سایر اعضا و به ویژه چین نگاه محتاطانه‌ای به این موضوع دارند.
تصمیم جدید روسیه در زمینه واردات
اخیرا دومای دولتی روسیه قانونی را تصویب کرد که واردات موازی به این کشور را قانونی می‌کند، این قانون از شرکت‌های روسی که کالاها را بدون اجازه صاحب حق وارد می‌کنند در برابر مسوولیت‌های احتمالی مدنی، اداری و کیفری محافظت می‌کند. به گفته کمیته سیاست اقتصادی دومای دولتی، این اقدام منافع مصرف‌کنندگان روس را تضمین می‌کند. همچنین به توسعه اقتصاد این کشور در بحبوحه تحریم‌های غرب کمک خواهد کرد. در ماه مارس ۲۰۲۲، دولت روسیه به خرده‌فروشان اجازه داد تا محصولات را بدون اجازه مالک علامت تجاری از خارج وارد کنند. این تصمیم پس از آن اتخاذ شد که بسیاری از برندهای جهانی، فروش با صادرات خود را به دلیل فشار دولت‌های غربی برای تبعیت از تحریم‌ها، متوقف کردند.
آغاز مذاکرات تجارت آزاد بریتانیا و شورای همکاری خلیج فارس
دولت بریتانیا از آغاز مذاکرات تجارت آزاد میان بریتانیا و شورای همکاری خلیج فارس خبر داد. دور نخست این مذاکرات در ریاض برگزار شد. در سال ۲۰۲۱ کل تجارت بین بریتانیا و شورای همکاری خلیج فارس ۱/۳۳ میلیارد پوند (۳۵/۴۰ میلیارد دلار) بود که از این میان ۱۱ میلیارد پوند از آن تجارت با عربستان سعودی بود. بریتانیا شورای همکاری را بازاری مهم برای شرکت‌های بریتانیایی می‌داند، بیش از ۱۰ هزار شرکت کوچک و متوسط بریتانیایی به این کشورها صادرات دارند. این چهارمین مجموعه مذاکرات توافقنامه تجارت آزاد است که بریتانیا در سال جاری میلادی پس از هند، کانادا و مکزیک آغاز کرده است، بریتانیا امیدوار است قراردادهای جدید جایگزین عضویت آن در اتحادیه اروپا شود.
توافق با شورای همکاری خلیج فارس می‌تواند تعرفه‌های صادرات مواد غذایی و نوشیدنی بریتانیا به این منطقه را کاهش دهد یا حذف کند و همچنین به نفع خدمات مالی باشد. افزون بر این تولید نفت و گاز و زنجیره تامین این بخش در این مذاکرات قرار می‌گیرد که فرصت‌های مهمی برای شرکت‌های بریتانیایی پدید می‌آورد. شورای همکاری خلیج فارس، هفتمین بازار بزرگ صادراتی بریتانیا است. این کشور در پرتو توافق تجارت آزاد جدید، پتانسیل رشد تجارت با این منطقه را تا ۱۶ درصد دارد که حداقل ۶/۱ میلیارد پوند در سال به حجم اقتصاد بریتانیا می‌افزاید.
احداث دومین فرودگاه بزرگ پاکستان در گوادر
منابع چینی از پیشرفت ۴۰ درصدی در پروژه احداث دومین فرودگاه بزرگ پاکستان در گوادر خبر دادند. این فرودگاه با سرمایه‌گذاری ۲۳۰ میلیون دلاری چین و توسط شرکت‌های چینی در زمینی به مساحت ۱۸ کیلومتر مربع احداث می‌شود. این فرودگاه در سپتامبر ۲۰۲۳ افتتاح خواهد شد. احداث این فرودگاه در گوادر، شکاف آن در زیرساخت‌های لجستیک با چابهار را افزون‌تر می‌کند. سرمایه‌گذاری ۲۳۰ میلیون دلاری چین در این فرودگاه در حالی صورت می‌گیرد که مجموع سرمایه‌گذاری خارجی در چابهار در ۲۰ سال گذشته بسیار اندک بوده است. با این روند در سال ۲۰۳۰ آیا چابهار در قیاس با بنادر امارات با عربستان و عمان بلکه در قیاس با گوادر حرفی برای گفتن خواهد داشت؟
دعوت پاکستان از ترکیه برای سرمایه‌گذاری در کریدور اقتصادی چین- پاکستان
دولت پاکستان از ترکیه دعوت کرده است تا در مناطق ویژه اقتصادی (SE2) که در قالب کریدور اقتصادی چین و پاکستان (CPEC) ساخته می‌شود، سرمایه‌گذاری کند. پاکستان از فعالان اقتصادی ترکیه دعوت کرد تا فرصت‌های سرمایه‌گذاری در پاکستان را در بخش‌های مختلف بررسی کنند. دولت پاکستان تاکید دارد که به دلیل موقعیت استراتژیک پاکستان، این کشور دسترسی به سه قاره و ۶۸ کشور را در قالب ابتکار کمربند و راه فراهم می‌کند.
توجه امارات به بازارهای آمریکای لاتین
اتاق بین‌المللی دوبی دفتر خود در آمریکای لاتین را افتتاح کرد. این دفتر در مکزیک و با هدف ارتقای روابط تجاری و اقتصادی میان مکزیک و امارات عربی متحده افتتاح شده است. پیش از این، دولت امارات عربی متحده با مکزیک به توافق‌های مهمی برای دسترسی روان‌تر و آسان‌تر مکزیکی‌ها به امارات عربی متحده با لغو ویزا و معافیت‌های اقتصادی دست یافته بود. امارات عربی متحده می‌کوشد خود را به عنوان‌های دسترسی کشورهای آمریکای لاتین به اقتصاد خاورمیانه و مهم‌ترین صادر‌کننده به این منطقه بدل نماید. دفتر بین‌المللی اتاق بین‌الملل دوبی تاکنون ۴ دفتر در آمریکای لاتین تاسیس کرده است. در قالب استراتژی اتاق بین‌الملل دوبی، این اتاق می‌کوشد در سه سال آینده ۵۰ شرکت چندملیتی را برای حضور در دوبی و قراردادن آن ذیل فعالیت‌های منطقه‌ای اقناع کنند. از طرف دیگر اتاق بین‌الملل دوبی، گسترش فعالیت‌های شرکت‌های بازرگانی اماراتی در بازارهای اولویت‌دار این کشور را در سه سال آینده در قالب این استراتژی مورد حمایت قرار خواهد داد. امارات عربی متحده در استراتژی جدید تجاری خود بر بازارهای دوردست متمرکز شده است و می‌خواهد نفوذ اقتصادی خود را فراتر از خاورمیانه و از بازارهای پیرامونی به بازارهای دوردست نیز گسترش دهد.
امارات پیشرو در حوزه انرژی‌های پاک و تغییرات اقلیمی
محمد بن‌زاید، رییس امارات عربی متحده در اجلاس اخیر کشورهای پیشرو در زمینه تغییرات اقلیمی اعلام کرد که ابوظبی می‌کوشد تا رهبری کشورهای منطقه در پیشبرد استراتژی کربن‌زدایی و حفاظت از محیط زیست را در دست گیرد. او با اشاره به این نکته که امارات عربی متحده نخستین کشور منطقه است که پیمان پاریس را امضا کرد و نخستین کشوری است که چشم‌انداز کربن صفر را ترسیم کرده است، از گام‌های جدید این کشور در این مسیر سخن گفت.
رییس امارات عربی متحده اعلام کرد که این کشور ۵۰ میلیارد دلار در ۴۰ کشور جهان در حوزه انرژی‌های پاک سرمایه‌گذاری کرده است و در نظر دارد ۵۰ میلیارد دلار دیگر نیز طی یک دهه آینده در این حوزه سرمایه‌گذاری کند. امارات عربی متحده بزرگ‌ترین بهره‌بردار از انرژی صلح‌آمیز هسته‌ای در منطقه خاورمیانه محسوب می‌شود. علاوه بر این، سه نیروگاه از بزرگ‌ترین نیروگاه‌های خورشیدی جهان نیز در این کشور وارد فاز اجرایی شده‌اند.
مصر در پی تهاتر گندم با کودهای شیمیایی
دولت مصر به هند پیشنهاد داده است در ازای واردات ۵۰۰ هزار تن گندم از این کشور، کود شیمیایی در اختیار آنها قرار دهد. هند یکی از بزرگ‌ترین تولید‌کنندگان گندم به شمار می‌آید، اما از بیم ناامنی فزاینده غذایی، صادرات گندم را متوقف کرده است. مقامات مصری نسبت به نتیجه‌بخش بودن این پیشنهاد اظهار امیدواری کردند. مصر در صورت دریافت ۵۰۰ هزار تن گندم از هند، ذخیره گندم خود را تا پایان سال ۲۰۲۲ تثبیت می‌کند. این کشور همچنین از بانک جهانی درخواست وام ۵۰۰ میلیون دلاری برای تامین مالی واردات گندم کرده است. همچنین در چارچوب چشم‌انداز مشترک اقتصادی با امارات و اردن برای کشت غلات در اردن با حمایت مالی امارات عربی متحده اعلام آمادگی کرده است. در این همکاری سه‌جانبه قرار است غلات در بخشی از زمین‌های کشاورزی اردن با حمایت مالی امارات عربی متحده و ارائه کودهای شیمیایی توسط مصر کشت شود تا اندکی در افزایش امنیت غذایی سه کشور موثر باشد.
توجه عربستان به قبرس
وزیر امور خارجه عربستان سعودی اخیرا از قبرس دیدار کرد. در این سفر دو طرف در مورد شکل‌دهی به شورای کسب‌وکار به توافق رسیدند. هدف از تشکیل شورا ارتقای روابط تجاری دو طرف عنوان شده است. فراتر از تجارت، عربستان سعودی از تمرکز فزاینده بر قبرس، هدف کلیدی‌تری را دنبال می‌کند و آن اهرم‌سازی در برابر ترکیه است. عربستان سعودی در اختلافات گازی قبرس و ترکیه جانب قبرس را گرفته است. علی‌رغم بروز نشانه‌های اولیه از بهبود روابط ترکیه و عربستان، ریاض همچنان می‌کوشد تا اهرم‌های خود را در برابر ترکیه حفظ کند.
توجه عربستان به فرصت‌های سرمایه‌گذاری در پاکستان
اخیرا هیاتی عالی‌رتبه از مقامات تجاری عربستان و فعالان اقتصادی این کشور راهی پاکستان شدند تا زمینه‌های سرمایه‌گذاری در این کشور را ارزیابی کنند. فعالان اقتصادی در بخش‌های ساخت و ساز، زیرساخت‌ها، انرژی، گردشگری و داروسازی، اعضای کلیدی هیات سعودی را تشکیل می‌دادند، مقامات پاکستانی در این دیدارها تاکید کردند که پاکستان ظرفیت‌های متنوعی برای افزایش صادرات برنج، میوه و سبزیجات، گوشت حلال، انبه، مواد دارویی و انواع سنگ مرمرو گرانیت به عربستان سعودی دارد. ذکر این نکته لازم است که ۲۰ درصد نیروی کار در عربستان سعودی از پاکستان است و این کشور می‌کوشد نیروی کار آموزش‌دیده بیشتری را راهی عربستان کند. در سال ۲۰۲۱، واردات پاکستان از عربستان سعودی ۳۷۸ میلیارد دلار بود، در حالی که صادرات آن به عربستان سعودی حدود ۴۰۴ میلیون دلار بود.
افتتاح مسیر جدید تجاری میان عراق و عربستان
خبرگزاری رسمی عربستان اعلام کرد بندر خشک عرعر به عنوان زیرساخت جدید توسعه تجارت میان عربستان و عراق، وارد فاز اجرایی شد. گذرگاه مرزی بین عراق و عربستان سعودی اخیرا به عنوان یک دروازه اقتصادی و لجستیکی منطقه‌ای، توسعه یافته است. به علاوه خدمات ترخیص کالا از گمرک این بندر ارتقا یافته است. این بندر همچنین هر ساله به زائران عراقی که از عربستان سعودی بازدید می‌کنند خدمات می‌دهد. کالاهای صادراتی عربستان به عراق شامل آلومینیوم، محصولات آلومینیومی، لوازم برقی، غلات، آرد، لبنیات، تخم‌مرغ و فرآورده‌های دامی است. صادرات عراق به عربستان عمدتا مس، محصولات مسی، رزین، محصولات گیاهی و شکر است. در وضعیت کنونی حجم تجارت در کشور چندان قابل توجه نیست اما عربستان امیدوار است با توسعه زیرساخت‌ها زمینه را برای گسترش روابط تجاری با عراق، فراهم آورد.
موقعیت بریکس در اقتصاد جهانی
بریکس نماد قدرت‌های در حال ظهور در اقتصاد سیاسی بین‌الملل محسوب می‌شود. این گروه ۴۲ درصد جمعیت، ۳۰ درصد سرزمین‌ها، ۲۶ درصد تولید ناخالص داخلی و ۲۰ درصد تجارت کالایی جهان را در اختیار دارد. بریکس اخیرا در پی افزایش تعداد اعضا برآمده است. پیگیری عضویت ایران در این نهاد را می‌توان به عنوان یکی از اولویت‌های دیپلماسی اقتصادی ایران برشمرد.
نفوذ ژئواکونومیک فزاینده چین در حیاط خلوت آمریکا
داده‌های تازه نشان می‌دهد که چین از زمان روی کار آمدن جو بایدن، شکاف تجاری خود را با ایالات متحده در بخش‌های بزرگی از آمریکای لاتین افزایش داده است. تحلیل رویترز از داده‌های تجاری سازمان ملل در سال‌های ۲۰۱۵ تا ۲۰۲۱ نشان می‌دهد که به استثنای مکزیک، شریک تجاری اصلی ایالات متحده، چین در آمریکای لاتین از ایالات متحده پیشی گرفته و در سال گذشته این شکاف را افزایش داده است. این روند، نشان می‌دهد که چگونه ایالات‌متحده در منطقه‌ای که مدت‌ها حیاط خلوت آن تلقی می‌شد، جایگاه خود را از دست داده است.
از زمان روی کار آمدن بایدن در ژانویه ۲۰۲۱ و تعهد او برای احیای نقش واشنگتن به عنوان یک رهبر جهانی، تمرکز بر آمریکای لاتین افزایش یافته است. بر اساس آخرین داده‌های موجود، مجموع جریان تجارت (واردات و صادرات) بین آمریکای لاتین و چین در سال گذشته به استثنای مکزیک به ۲۴۷ میلیارد دلار رسید که بسیار بالاتر از ۱۷۴ میلیارد دلار با ایالات متحده است. آمارهای جدید دولت چین نشان می‌دهد که این کشور همچنان کانون جذب سرمایه خارجی است، بر مبنای این آمارها در ۴ ماه نخست سال ۲۰۲۲ میزان سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در این کشور ۲۶ درصد نسبت به مدت مشابه سال ۲۰۲۱ افزایش یافته است، هنگ‌کنگ و تایوان، مهم‌ترین سرمایه‌گذاران خارجی در چین محسوب می‌شوند.
حضور عربستان در بازار برق عراق
دولت عربستان طرح اتصال شبکه برق این کشور به عراق را تصویب کرد. این طرح در دو سال گذشته مورد مذاکره طرفین بود. با تصویب این طرح، عملیات اجرایی آن به زودی آغاز خواهد شد. عراق در تلاش است تا زیرساخت‌های برق خود را به کشورهای همسایه متصل کند و با واردات از آنان ثبات در شبکه برق خود را افزایش دهد و در عین حال به یکی از آنها وابسته نشود. عراق از سال ۲۰۱۹ کوشش برای اتصال شبکه برق به کویت، اردن و ترکیه را نیز در دستور کار قرار داده است. عراق انتظار دارد در فاز نخست ۴ هزار مگاوات برق از همسایگان تامین کند.
شرکت‌های چینی سرمایه‌گذاری در روسیه را کاهش داده‌اند
آمارهای جدید که رسانه‌های چینی منتشر کرده‌اند نشان از کاهش قابل توجه تعاملات اقتصادی چین و روسیه در پیامد جنگ اوکراین دارد. بانک سرمایه‌گذاری زیرساخت، مهم‌ترین بانک چین‌محور در اقتصاد جهانی و نیز بانک چین، از مهم‌ترین بانک‌های چین که دولت سهم اصلی را در آن دارد، دسترسی روسیه را به بازار سرمایه مسدود کرده‌اند.
شرکت هواوی مهم‌ترین شریک چینی روسیه در عرصه ارتباطات، تعداد کارمندان خود در این کشور را کاهش داده و سفارش‌های جدید از روسیه نمی‌پذیرد. شرکت سینوپک مذاکرات با طرف روسی برای احداث مجتمع شیمیایی به ارزش ۵۰۰ میلیون دلار را متوقف کرده است. ۵ شرکت بزرگ چینی نیز همکاری با روسیه در پروژه‌های ال‌ان‌جی در ساخالین را از پایان ماه مه متوقف کرده‌اند. افزون بر این، تحریم راه‌آهن روسیه باعث شده تا مسیر ترانزیتی چین- قزاقستان- روسیه- اروپا که با حمایت‌های وسیع مالی و فنی چین در سال‌های اخیر به نماد مسیرهای خشکی راه ابریشم بدل شده بود عملا متوقف شود و دادوستدی از طریق آن صورت نگیرد. این رخداد ضربه مهمی بر طرح ابریشم چین و روابط تجاری این کشور با اروپا بود.
به نظر می‌رسد که جنگ اوکراین علی‌رغم افزایش قابل توجه تجارت میان چین و روسیه به سرمایه‌گذاری این کشور در روسیه و نیز به طرح ابریشم آن ضربات جدی وارد کرده است. در صورت اعمال تحریم‌های ثانویه علیه روسیه، آسیب به شرکت‌های چینی فعال در روسیه افزایش خواهد یافت.
سودان انبار غله جهان عرب می‌شود؟
وزیر تجارت سودان اخیرا از کشورهای عربی خواسته با سرمایه‌گذاری در این کشور زمینه را برای تضمین امنیت غذایی جهان عرب فراهم آورند و وابستگی این کشورها به اوکراین و روسیه را کاهش دهند. او تاکید کرده است که سودان پتانسیل‌های بسیار بالایی برای پاسخگویی به نیازهای غذایی جهان عرب دارد. سودان ۴۰ درصد زمین‌های قابل کشت جهان عرب را در اختیار دارد. حق‌آبه آن از رود نیل بالغ بر هشتاد و پنج میلیارد متر مکعب است و دامپروری در این کشور گسترده است. از همین رو در دهه ۱۹۶۰، سودان در کنار استرالیا و کانادا به عنوان سه کشور کلیدی برای تامین امنیت غذایی جهان مورد توجه قرار گرفته بودند.
اما با در گرفتن جنگ داخلی و از هم گسستن ساختار اقتصادی این کشور، پتانسیل‌های آن بالفعل نشد. با وجود پتانسیل‌های بسیار بالای کشاورزی سودان، ازهم‌گسیختگی زیرساخت‌های سیاسی و اقتصادی آن، زمینه را برای اقبال سرمایه‌گذاران به این کشور تضعیف کرده است.
افزون بر این آینده سیاسی این کشور چندان قابل پیش‌بینی نیست. با وجود این، کشورهای عربی به شدت به دنبال راه‌های جایگزین برای تامین امنیت غذایی خود هستند تا وابستگی به اوکراین و روسیه را کاهش دهند. از این‌رو ممکن است سودان یکی از گزینه‌های جهان عرب باشد.
لینک کوتاه :