تلاش دوباره قطر
به گزارش جهان صنعت نیوز: مقامات ایرانی اما همچنان از اظهارات ناامید‌کننده پرهیز می‌کنند. اگرچه که معمولا با شرط و شروط‌ها یا اما و اگرهایی که در پی ابراز امیدواری‌هایشان می‌آورند، ما را به همان نتیجه قبلی یعنی دشوار و دور بودن توافق می‌رسانند. مثلا حسین امیرعبداللهیان وزیرخارجه کشورمان گفت‌وگوی تلفنی دیگری با جوزپ بورل مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا داشته و گفته که مذاکرات را ادامه می‌دهیم. در عین حال تاکید کرده که توافق تنها بر مبنای درک مشترک و رعایت منافع متقابل ممکن است. او گفته که برای رسیدن به یک توافق قوی و پایدار، مسیر مذاکرات را ادامه می‌دهیم.
بورل نیز بعد از این گفت‌وگو در پیام توئیتری نوشت: «با امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران، دوباره گفت‌وگو کردم. اگر بخواهیم توافق را به نتیجه برسانیم، اکنون نیاز به تصمیم‌گیری است. توافق هنوز ممکن است، اما فضای سیاسی برای احیای برجام ممکن است به زودی محدود شود.»
این اظهارنظرها نشان می‌دهد که فضای مذاکرات نسبت به روزهای گذشته تغییر نداشته و طرفین همچنان حرف خود را می‌زنند. در این شرایط محمد بن‌عبدالرحمن آل‌ثانی، وزیر امور خارجه قطر به تهران آمده و علاوه بر همتای خود با دریابان علی شمخانی نماینده مقام معظم رهبری و دبیر شورای عالی امنیت ملی نیز دیدار و گفت‌وگو کرده است.
در اهداف سفر وی آمده بود که موضوعات دوجانبه و منطقه‌ای و آخرین تحولات سیاسی و امنیتی و همچنین بررسی برخی پرونده‌های خاص، محور گفت‌وگوی وزیر خارجه قطر با دبیر شورای عالی امنیت ملی کشورمان خواهد بود.
حال باید منتظر ماند و دید که مهمان قطری حرف تازه‌ای دارد که بتواند یخ مذاکرات را آب کند یا خیر؟ کارشناسان و تحلیلگران داخلی البته امید چندانی ندارند.
نقش نه‌چندان جدی قطر
جعفر قنادباشی، دیپلمات پیشین اما از جمله افرادی است که برای قطر در ثمربخشی مذاکرات نقش چندانی قائل نیست و امیدی هم به اینگونه رفت‌وآمدها ندارد. او در گفت‌وگو با «جهان‌صنعت» گفت: «این سفر صرفا به مساله مذاکرات مربوط نیست. قطعا بخشی از آن به روابط دوجانبه و سلسله همکاری‌هایی که طرفین در تلاش برای رونق بخشیدن به آن هستند، مربوط خواهد بود. به خصوص که قطر در آستانه برگزاری جام‌جهانی ناگزیر به برقراری یک دیپلماسی فعال با کشورهای منطقه است. لذا بخشی از این سفر به روابط دوجانبه و همکاری‌های مربوط به ظرفیت جام‌جهانی اختصاص خواهد داشت.»
وی افزود: «بخش دیگری از رایزنی‌ها در این سفر نیز احتمالا به موضوع هسته‌ای و مذاکرات مربوط است به خصوص که قطر مایل است در این بین نقشی داشته باشد و از آن بهره‌برداری کند. اما به نظر من اینطور نیست که قطر رابط دو کشور ایران و آمریکا یا رابط ما با کشورهای ۱+۴ باشد. ممکن است قطری‌ها بخواهند در این زمینه ابتکار عمل به خرج دهند اما از جانب ما درخواستی برای نقش‌آفرینی آنها وجود ندارد لذا نقش قطر بستگی به آن حرف‌هایی دارد که در گفت‌وگوها گفته و شنیده شده است.»
قنادباشی درباره اینکه قطر با توجه به نتیجه مذاکرات اخیر دوحه چقدر امکان موفقیت در این زمینه را دارد؟ گفت: «مذاکرات دوحه نیز با وساطت اروپایی‌ها و بعد از سفر بورل به تهران انجام شد و قطر نقش واسطه را نداشت. اکنون نیز دو دیدگاه وجود دارد: برخی خیلی بدبین بوده و معتقدند که آمریکایی‌ها اگر تحریمها را هم لغو کنند در عرصه عمل شاید سال‌ها طول بکشد تا عملا آثار تحریمها برداشته شود. برخی دیگر اما با توجه به شرایط جهانی یعنی بحران اوکراین، نگرانی‌های آمریکایی‌ها از روابط متوازن ایران با دیگر کشورها و… باور دارند که آمریکایی‌ها در نهایت ناگزیر به لغو تحریمها خواهند بود. منتها طبیعی است که قدری طول خواهد کشید.»
این کارشناس مسائل بین‌المللی ادامه داد: «در شرایط فعلی اما موضوع حساس است. اگر آمریکایی‌ها به برداشتن تحریمها رضایت دهند در واقع روی سیاست‌های غلط ۴۳ ساله خود با ما خط بطلان کشیده و اعتراف کرده‌اند که با ما بدترین برخوردها را داشته‌اند. این اعتراف نیز برای آنها بسیار دشوار است. به اضافه اینکه لابی صهیونیستی و لابی‌های اقتصادی منطقه نیز آمریکا را به سوی ادامه تحریمها می‌برند. لذا این یک چالش چندجانبه است. به خصوص که آمریکا در آستانه انتخابات نیز قرار دارد و آقای بایدن نمی‌خواهد با دادن امتیاز به ایران در شرایطی قرار بگیرد که جمهوریخواهان از آن علیه او بهره‌برداری کنند. بر این اساس فکر می‌کنم که احتمال کوتاه آمدن آمریکایی‌ها تا قبل از انتخابات آمریکا کم است.»
موفقیت به شرط ابتکار جدید
سیدصباح زنگنه، کارشناس مسائل بین‌المللی و نماینده مجلس نیز اگرچه سعی می‌کند، اظهارنظر توام با ناامیدی نداشته باشد، اما چندان امیدوار هم نیست. او در گفت‌وگو با «جهان صنعت» با تاکید بر اینکه «در دیپلماسی هیچ نکته مثبت یا منفی را به صورت قطعی نمی‌توان گفت» بیان کرد: «باید اجازه داد که دیپلماسی کارکرد خود را نشان دهد. رفت‌وآمدها انجام شود و ابتکارات جدیدی اگر وجود دارد، ارائه شود و… . بر مبنای این است که می‌توان درباره مفید و موثر بودن این گفت‌وگوها قضاوت کرد.»
وی افزود: «اکنون همگان احساس می‌کنند که به یک موقعیت مهم و حساسی رسیده‌ایم و حتما امیدوار هم هستند که بتوانند در این لحظه آخر هم با ابتکار یا تلاش جدیدی نتیجه مثبت را به ثمر برسانند.»
صباح زنگنه موثر واقع شدن سفر وزیرخارجه قطر را در گرو ارائه یک ابتکار عمل جدید و یا انتقال یک پیام جدید از سوی طرف مقابل دانست و درباره اینکه مجموعا چقدر می‌توان به آینده مذاکرات هسته‌ای خوشبین بود، گفت: «این بستگی به آن دارد که دو طرف چه می‌خواهند و چقدر از خواسته‌های آنان می‌تواند محقق شود. همواره امید و ناامیدی وجود دارد و این نوسان باقی است مگر اینکه یک ضرب‌الاجل زمانی برای نتیجه گرفتن از این گفت‌وگوها تعیین شود و آن ضرب‌الاجل می‌تواند برای طرفین الزام‌آور باشد تا اگر هم به نتیجه نرسیدند، طبق دستورالعمل‌های خود به فعالیت‌هایشان ادامه دهند و پیش روند.»
اخبار برگزیدهپیشنهاد ویژهسیاسیلینک کوتاه :