تپش کرونا در آسمان
دکتر بهاران فرخنده‌مهر *
همان‌گونه که مسوولان ستاد مقابله با کرونا با شروع سال جدید از احتمال شکل‌گیری موج هفتم کرونا از اواخر فروردین و پیک آن در اواخر اردیبهشت و خرداد خبر داده و از کاهش رعایت پروتکل‌های بهداشتی در کشور انتقاد کرده بودند، به نظر می‌رسد همچنان رعایت موارد پیشگیری از بیماری، جدی گرفته نمی‌شود. با نگاهی به کشورهای اروپایی در روزهای اخیر می‌بینیم تعداد ابتلا در این کشورها رو به افزایش است. البته در ایران عزیز هم آمار ابتلا با شیب بسیار کمی افزایش یافته است و فعلا آمار فوتی‌ها پایین است. زیرسویه BA.4 و BA.5 زیرسویه‌هایی از اومیکرون که ماه می در آفریقای جنوبی شناسایی شد و بعد از آن در کشورهای اروپایی و آمریکا موجب افزایش ابتلا شده و در حال غالب شدن است، بالاخره به کشور ما نیز خواهد رسید. به نظر می‌رسد در هفته‌های بعد تعداد ابتلا در کشور ما نیز افزایش یابد.
در شرایطی که می‌دانیم برای مقابله با زیرسویه‌های جدید، بهترین راهکار تزریق دوز بوستر و زدن ماسک در مکان‌های سرپوشیده و تجمعات است، تا زمانی که در روزهای متوالی آمار فوتی‌های کشور به صفر نرسد باید رعایت شود و توجه داشته باشیم که کرونا هنوز تمام نشده، بنابراین باید حتما موارد پیشگیری از آن را هم رعایت کنیم.
امروزه مراجعات به مراکز درمانی به دلیل بروز علائمی شبیه سرماخوردگی زیاد شده است و با توجه به اینکه درحال حاضر در فصلی هستیم که آنفلوآنزا شایع نیست، به نظر می‌رسد که بیشتر این علائم مربوط به کرونا باشد. بنابراین همه افراد باید در صورت داشتن علائم سرماخوردگی خود را قرنطینه و به مراکز درمانی مراجعه کنند. پیش‌بینی می‌شود که زیرسویه‌های BA.4 و BA.5 موجب افزایش ابتلا و به وجود آمدن پیک جدیدی خواهند شد ولی شدت این پیک مثل پیک‌های واریانت اصلی اومیکرون و دلتا نخواهد بود و احتمالا کمتر از یک ماه طول خواهد کشید. اواسط سال ۲۰۲۲ است؛ به زمانی رسیدیم که WHO از کشورها خواسته بود تا ۷۰درصد از جمعیتشان را واکسینه کنند. واکسن‌ها جان ۲۰میلیون نفر را نجات داد و همچنان امید است که بیش از ۷۰ درصد مردم کشورها در برابر کووید۱۹ واکسینه شوند و دوز یادآور نیز دریافت شود.
بنا بر اظهارات تدروس ادهانوم، رییس WHO، موارد ابتلا به کووید که توسط ساب واریانت‌های BA.4 وBA.5 ایجاد می‌شود در کل جهان رو به افزایش است و در ۱۱۰ کشور افزایش پیدا کرده که موجب افزایش ۲۰درصدی کل موارد ابتلا در جهان و افزایش مرگ و میر در ۳ حوزه از ۶ حوزه سازمان بهداشت جهانی شده است.
حتی با وجود اینکه مرگ و میر در کل جهان نسبتا ثابت و همه‌گیری در حال تغییر است اما هنوز تمام نشده است! ما پیشرفت کرده‌ایم اما مناسب نیست. توانایی ما در پیدا کردن توالی‌های ویروس در معرض تهدید است چراکه گزارش‌دهی از توالی‌یابی ژنی رو به کاهش است. بدین معنی که تجزیه و تحلیل واریانت‌هایی که در آینده پدید می‌آیند سخت‌تر می‌شود. به گفته وی ما به اواسط سالی نزدیک می‌شویم که WHO از همه کشورها خواسته بود بیش از ۷۰درصد جمعیت خودشان را واکسینه کنند. طی ۱۸ماه گذشته ۱۲ میلیارد دوز واکسن در سراسر جهان توزیع شده است. ۷۰درصد از پرسنل بخش بهداشت و درمان و افراد بالای ۶۰سال واکسینه شده‌اند.
طبق نظر مجله بسیار معتبر lancet جان بیش از ۲۰ میلیون نفر با واکسیناسیون نجات پیدا کرده است. از طرفی صدها میلیون نفر و ازجمله ده‌ها میلیون نفر کارکنان بهداشت و درمان در بخش‌های خاص و افراد بالای ۶۰ سال، در بعضی از نقاط جهان هنوز واکسینه نشده باقی مانده‌اند، یعنی آنها در برابر امواج بعدی ویروس کرونا آسیب‌پذیر خواهند بود. تعمد سیاسی غلط برای ارسال واکسن به مردم و ارسال اطلاعات نادرست از موانع اصلی در سال ۲۰۲۲ بوده است. تنها ۵۸ کشور به هدف واکسیناسیون (۷۰درصد جمعیت بالای ۶۵سال) دست یافته‌اند. برخی گفته‌اند که رسیدن به این هدف در کشورهای کم‌در‌آمد امکان‌پذیر نیست اما کشورهای روآندا و نپال کامبوج درحال روند رو به افزایش میزان واکسیناسیون هستند. از آنجایی که ایمنی ناشی از واکسیناسیون کووید مادام‌العمر نیست، در سال ۱۴۰۱ از اهداف وزارت بهداشت و درمان است که مردم یک دوز واکسن بوستر را امسال دریافت کنند. بوستر زدن بهتر از ابتلا و درمان است. اکنون در کشور ما بیش از ۱۵۰ میلیون دوز واکسن دریافت شده، اما تزریق دوز سوم تنها ۲۷ درصد است. سالمندان در انتهای زنجیره حذف ماسک هستند و باید آخرین گروهی باشند که پروتکل‌های بهداشتی را کنار می‌گذارند.
استفاده از ماسک در هر شرایطی مانع ابتلا به فرم شدید بیماری است. مدیریت کرونا به معنای تکمیل واکسیناسیون به ویژه دوز بوستر و استفاده از ماسک و رعایت فاصله اجتماعی و شست و شوی کامل دست‌ها است.
واکسن‌های موجود در دنیا در حال به‌روزرسانی هستند. واکسن‌های با پایه پروتئین مانند پاستوکووک (سوبرانا) از بهترین واکسن‌های دنیا در برابر اومیکرون است. توصیه پزشکان برای تزریق و تداوم واکسیناسیون، هیچ نتیجه‌ای جز ایجاد ایمنی و مبتلا نشدن به فرم شدید بیماری و کاهش بار مراجعه به مراکز درمانی ندارد. اینکه مردم عزیز ما به بهانه عارضه واکسن از تزریق آن امتناع کنند اشتباه بزرگی است. وجود گروه‌های مخالف واکسن و عدم فرصت مناسب برای مناظره افراد موافق و مخالف واکسن، بهانه‌ای برای عدم تزریق واکسن و گردش ویروس در جامعه و ایجاد واریانت‌های جدید و افزایش ابتلا و مرگ و میر خواهد بود. طبق مصوبات ستاد ملی مقابله با کرونا، تمام افراد ۱۲سال به بالا که ۶ ماه از آخرین نوبت تزریق واکسن آنها گذشته باید یک نوبت واکسن یادآور دریافت کنند که بهتر است این یادآور تا اواسط تابستان جاری تزریق شود. مجوز تزریق واکسن پاستوکووک به عنوان دوز یادآور همه واکسن‌ها صادر شده است. امیدواریم با رعایت پروتکل‌های بهداشتی و تزریق و تکمیل واکسیناسیون مانع گردش ویروس کرونا شویم.
* فوق‌تخصص عفونی و گرمسیری
اخبار برگزیدهیادداشتلینک کوتاه :