چالش‌های گردشگری کویر
به گزارش جهان صنعت نیوز: با وجود توجه روزافزون گردشگران ایرانی به جاذبه‌های مناطق کویری و به تبع آن شکل‌گیری اقتصاد بومی در جوار مناطق گردشگرپذیر کویر، برخی محدودیت‌های ایجاد شده و مسائل فرهنگی مانع توسعه بیشتر این شاخه از گردشگری در کشور شده است.
جهت اطلاع از ظرفیت‌ها و فرصت‌های گردشگری کویر در ایران و بررسی چالش‌های این حوزه از گردشگری در کشور گفت‌و‌گویی را با رضا خلیلی ورزنه- فعال حوزه گردشگری کویر- که سال‌ها است در این حوزه فعال است ترتیب دادیم.
وی ضمن تاکید بر پتانسیل بالقوه کشور در حوزه توریسم کویر معتقد است که برخوردهای چکشی با گردشگران ورودی به مناطق کویری همچون ورزنه، اقتصاد محلی گردشگری کویر را با مشکل مواجه کرده است. مشروح مصاحبه جهان صنعت با رضا خلیلی ورزنه- فعال حوزه گردشگری کویر- در پی می‌آید.
– در سال‌های اخیر جنبه‌های گوناگون و متفاوتی از گردشگری کویر مورد توجه قرار گرفته است که گردشگری نجومی یکی از آنها است. شما به عنوان کسی که سال‌ها است در زمینه گردشگری کویر فعالیت می‌کنید ظرفیت کویر برای پذیرایی از علاقه‌مندان به نجوم‌شناسی و تورهای رصدی را چگونه می‌بینید؟
با توجه به اینکه هدف گردشگر از سفر و گردشگری چیست می‌توان ظرفیت‌های متفاوتی برای کویر تعریف کرد.
یکی از ظرفیت‌هایی که کویر دارد آن است که به خاطر آسمان صاف و پرستاره آن و دور بودن از نور شهر، مکان بسیار مناسبی برای آموزش نجوم و کیهان‌شناسی و برگزاری تورهای رصدی است.
گردشگران با سفر به کویر می‌توانند شبی را با نگاه به آسمان پرستاره شب و کهکشان راه شیری سپری کنند. در فصل تابستان در کویر ورزنه امکان تماشای کهکشان راه شیری به صورت کامل وجود دارد و همین امر می‌تواند باعث شود که علاقه‌مندان به نجوم به این منطقه کویری بیایند.
– در سال‌های اخیر گروهی از گردشگران برای فرار از سرو صدای زندگی شهری و تجربه محیطی آرام و به دور از صداهای ناهنجار شهرها، به کویر سفر می‌کنند، این حوزه از گردشگری کویر در ایران که مبتنی بر تجربه آرامش است تا چه میزان مورد توجه است؟
با توجه به اینکه کویر در مسیر ترانزیتی نبوده و محل تردد نیست لذا محیطی بسیار آرام است و خیلی از گردشگران به دلیل سکوت کویر به آن سفر می‌کنند و بسیاری از گردشگران با هدف مدیتیشن و مراقبه کویر را به عنوان مقصد گردشگری انتخاب می‌کنند.
– آیا در کویرهای مقصد گردشگری ایران از جمله در ورزنه مسیری برای سواری با خودروهای آفرود در نظر گرفته شده است؟
در کویر ورزنه برای کسانی که بخواهند هیجان را تجربه کنند مسیر خاصی برای آفرود و موتورسواری آنها تعیین شده تا بتوانند از تپه‌ها بالا و پایین بروند. در این فضا علاقه‌مندان می‌توانند هیجانات خود را تخلیه کرده و استرس را از خود دور کنند. همچنین امکان تجربه‌های متفاوتی همچون شترسواری نیز فراهم است.
در کویر ورزنه به جز آنکه گردشگر می‌تواند ورزش‌های بیابانی را تجربه کند، باتوجه به اینکه زاینده‌رود ده‌ها سال است که خشک شده و نیز به خاطر ویژگی‌هایی طبیعی که منطقه دارد یک مقداری آب‌های کشاورزی در این منطقه جمع شده و علاقه‌مندان می‌توانند در این منطقه کویری ورزش‌هایی همچون قایقرانی را نیز در منطقه بیابانی تجربه کنند.
– در مورد خواص درمانی مثبت کویر نیز این روزها مطالب زیادی مطرح می‌شود. این مسائل تا چه میزان مورد توجه علاقه‌مندان به کویر در ایران است؟
رمل‌نوردی و پیاده‌روی سریع (هایکینگ) در کویر از جمله ورزش‌های مورد توجه در کویر است. در فصل‌هایی همچون پاییز و بهار که شن‌های کویر خیلی داغ نیست بسیاری از گردشگران علاقه دارند که با پای برهنه بر روی شن‌های کویری راه بروند. نظراتی وجود دارد که می‌گوید این پیاده‌روی می‌تواند بر جذب امواج منفی و تنظیم ضربان قلب آثار مثبتی داشته باشد؛ حتی برخی بر این نظر هستند که پیاده‌روی و دفن کردن بدن در شن‌های کویری روی مبتلایان به بیماری رماتیسم آثار مثبتی دارد.
در بعضی از کویرها (کویرهای نمکی)، در جاهایی که سطح آب‌های زیرزمینی بالا است حوضچه‌هایی ایجاد می‌کنند. برای مثال در کویر خارا در جنوب تالاب گاوخونی حوضچه‌های برداشت نمک وجود دارد که حتی اگر فرد ۱۵دقیقه در نزدیکی این حوضچه‌ها باشد به دلیل وجود انواع املاح معدنی همچون پتاسیم، منیزیم، کلسیم و آهن آرام شده و پوستش نرم می‌شود. حتی گفته می‌شود تنفس کردن در این فضا برای کسانی که مشکلات تنفسی دارند می‌تواند خوب و آرامش‌بخش باشد.
– چالش‌های زیادی در خصوص گردشگری کویر در ایران وجود دارد و این حوزه با مشکلات فراوانی جهت توسعه روبهرو است. فکر می‌کنید مهمترین چالش‌ها و مشکلات امروز گردشگری کویر در ایران چیست؟
چالش در حوزه گردشگری کویر بسیار زیاد است و این چالش‌ها امسال خود را نشان دادند. برای مثال کویر ورزنه ۱۰مرکز اقامتی بوم‌گردی دارد و ظرفیت پذیرش گردشگر در آن وجود دارد و همواره اینگونه بوده که باتوجه به آمدن خودجوش مسافرها این اقامتگاه‌ها در زمان‌های پیک گردشگری پر می‌شدند. در حالی که پیش از این حتی در دوران کرونا در دوران پیک ظرفیت مراکز اقامتی ورزنه پر می‌شد اما امسال در نوروز باوجود فروکش کرونا وضعیت مساعد نبود و تعداد گردشگران ورودی به ورزنه بسیار کم بود.
– علت عدم استقبال مناسب از کویر ورزنه در سال جاری را چه می‌دانید؟
به نظرم به خاطر مسائلی که ایجاد کرده بودند این اتفاق افتاد و نوروز خلوتی را در ورزنه داشتیم. یک یا دو ماه قبل از نوروز دستوری برای بستن مسیر شهر ورزنه و تفتیش خودروهای ورودی صادر شد تا مثلا اگر کسی سگ داشته باشد اجازه ورود به وی داده نشود.
این در حالی است که گردشگران داخلی هنگام ورود به شمال کشور و یا مشهد به هیچ عنوان با چنین مسائلی مواجه نشده و تفتیش نمی‌شوند. امسال حتی اتوبوس‌هایی که مجوز آژانس میراث فرهنگی داشته‌اند به دلیل آنکه تیپ دختر و پسر(جوان) بوده‌اند اجازه ورود به ورزنه را پیدا نکرده و برگردانده شدند. این در حالی بود که آژانس هزینه کرده و مردم وقت گذاشته بودند و برنامه‌ریزی کرده بودند.
به نظرم این برخوردهای چکشی و فیزیکی صحیح نیست. اعمال جریمه برای گردشگری که در کویر بدون روسری عکس گرفته است باعث می‌شود گردشگران بترسند. وقتی گردشگری که برای ریلکس کردن به کویر می‌رود با یک چنین برخوردهایی مواجه شده و سوء‌سابقه برایش ایجاد می‌شود دیگر کویر را به عنوان مقصد گردشگری انتخاب نمی‌کند و ترجیح می‌دهد پولی که می‌خواهد هزینه کند را در کشورهای همسایه صرف کند. از سوی دیگر مردم نیز بعضی از موارد را رعایت نمی‌کنند، به هر روی وقتی می‌گویند که باید حجاب را رعایت کنند و گردشگر این کار را نمی‌کند طبیعتا مامور نیز برخورد می‌کند.
به نظرم هم از جانب حاکمیت و هم از جانب مردم می‌بایست تعادل در برخوردها وجود داشته باشد. گردشگران خارجی اما عاشق ایران و کویر هستند و مشکلاتی که توریست ایرانی دارد را ندارند.
– برخوردهای صورت گرفته و محدودیت‌های ایجاد شده برای گردشگران چه اثری بر اقتصاد محلی ورزنه داشته است؟
ورزنه با بحران شدید خشکسالی و با بحران‌ها و ناآرامی‌های اجتماعی روبهرو است. در ورزنه بحران اشتغال وجود دارد و از سوی دیگر بسیاری مخالف حضور گردشگران هستند و حضور گردشگر در ورزنه را حرام و مایه فسق و فجور می‌دانند. این در حالی است که اگر امکان گردشگری در ورزنه از بین برود تبعات اجتماعی سنگین‌تری در اینجا شکل می‌گیرد.
امسال نخستین‌بار بود که اعلام کردند در شهادت‌ها بوم‌گردی‌ها نیز مسافر نپذیرند و سختگیری‌ها زیاد شده که این مسائل آسیب‌زا است.
اجتماعی و فرهنگیاخبار برگزیدهاقتصاد کلانپیشنهاد ویژهخواندنیلینک کوتاه :