بورس نیازمند صبوری سرمایه‌گذاران
وی در ادامه به دلایل رکود حاکم بر بازار سرمایه اشاره کرد و به سنا گفت: افزایش نرخ بهره داخلی و خارجی، کاهش نرخ‌های کالایی جهانی، نامشخص بودن سرنوشت مذاکرات برجام و اتفاقات تبعی آن (در هر دو صورت توافق یا عدم توافق)، افزایش فاصله نرخ دلار نیمایی از دلار آزاد، کاهش میزان و قیمت محصولات صادراتی شرکت‌ها در پی افزایش تخفیف‌های صادراتی روسیه، نامشخص بودن میزان و قیمت دسترسی صنایع انرژی‌بر به یوتیلیتی‌ها (برق، گاز و آب) در آینده، نامشخص بودن سرنوشت آزادسازی سهام عدالت و احتمال ادامه‌دار بودن تصمیمات یک‌شبه دولتی (همچون اعمال تعرفه بر محصولات صادراتی شرکت‌ها یا خروج محصولات از بورس کالا و اعمال قیمت‌های دولتی) آینده بازار سرمایه را با هاله‌ای از ابهام مواجه کرده است. این فعال بازار سرمایه ادامه داد: با وجود پایین بودن نسبت P/E در بعضی صنایع و شرکت‌ها، با در نظر گرفتن مجموع شرایط اقتصادی و سیاسی موجود، مشخص نیست سودی که شرکت‌ها در سال گذشته ساختند، آیا امسال هم به‌همان میزان تکرار می‌شود یا خیر؟ البته در مقیاس کلان‌تر درآمد سرانه کشور (دلاری یا به قیمت ریال) نسبت به سال‌های گذشته تقریبا نصف شده است و به‌هر حال بهای این کاهش را تک‌تک آحاد اقتصادی باید به‌سهم خود بپردازند.
افزایش سود برخی شرکت‌ها در دوره تحریم
پورصادقی بیان کرد: بعضی از صنایع و شرکت‌های بورسی (عمدتا صادرات‌محور) در دوران تحریم، با افزایش سود قابل‌توجهی مواجه بوده‌اند که برای حاکمیت قابل پذیرش نیست، در حالی که وضع رفاه عمومی بدتر شده، وضعیت مالی بعضی شرکت‌ها بهتر از قبل شده و متاسفانه در ذهن بعضی مسوولان نیز بورس به عنوان عامل تورم جا افتاده و با تصمیمات خلق‌الساعه به سود شرکت‌ها دست‌درازی شده است.
مشکلات ریشه‌ای اقتصاد
کارشناس بازار سرمایه تصریح کرد: به هر حال در اقتصادی که مدام در حال آب شدن و تحلیل رفتن است، امکان‌پذیر نیست که هم نرخ بهره پایین باشد و هم قیمت ارز را پایین نگه داشت اما به دنبال افزایش حقوق‌ها بود و یارانه‌ها (مستقیم و غیرمستقیم) را افزایش داد و یا رشد اقتصادی پایین و امکان تجارت با دنیا بسیار محدود باشد اما انتظار داشته باشیم که وضع بورس و شرکت‌ها خوب باشد و همه آحاد اقتصادی با هم سود کنند! اقتصاد و سیاستگذاری اقتصادی عرصه مصالحه (tradeoff) بین پارامترهاست و به هر حال یک یا چند تا از آنها باید به پای یک یا چند تای دیگر قربانی شوند و هزینه بدهند. وی در ادامه افزود: اینکه تا چه حد این هزینه را باید بورس و بورسی‌ها بپردازند (که به‌درست یا غلط فعلا از سایر آحاد اقتصادی متمول‌تر شمرده می‌شوند!)، امری است که فعلا نمی‌توان در مورد آن پیش‌بینی مشخصی داشت و بیش از حرف، باید در عمل سنجیده شود. به هر حال هر تصمیمی که به نفع هر یک از پارامترها گرفته شود، لاجرم بعضی پارامترهای اقتصادی را با مشکل یا حتی بحران مواجه می‌کند.
ناممکن شدن بازگشت سریع پول به بورس
کارشناس بازار سرمایه بیان داشت: جمیع جهات حاکی از این است که حداقل در کوتاه‌مدت نمی‌توان به بازگشت سریع پول به بورس امیدوار بود؛ به هر حال دست بسیاری از اشخاص از ورود به بازار سرمایه سوخته و پول بسیاری از آنها از بین رفته بنابراین بازگشت اعتماد دوباره به بورس زمانبر است، اما این بدین معنا نیست که سرمایه‌گذاری در بورس دیگر توجیه ندارد.
بورس پربازده‌ترین بازار بلندمدت
پورصادقی اظهار داشت: در بلندمدت همیشه بورس بهترین بازار بوده و خواهد بود. همچنین برای سرمایه‌گذار حرفه‌ای، همین امروز هم سهم‌ها و صنایعی هستند که بسیار بیش از نرخ بهره بانکی، تورم یا رشد دلار به سرمایه‌گذار خود بازده می‌دهند و برای شخصی که خود را فعال حرفه‌ای بازار می‌داند و دائما به امر سرمایه‌گذاری مشغول است، بازار فعلی به‌مراتب مطلوب‌تر از بازار گاوی (bullish market) سال ۹۹ است، وگرنه در بازار مثبت همه تحلیلگر هستند. فقط با این تفاوت که در بازار فعلی ابدا نباید توقع بازده از سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت داشت، بلکه باید دید بلندمدت داشت و البته در هر سهم و صنعتی نیز سرمایه‌گذاری نکرد. به گفته این فعال بازار سرمایه؛ در حال حاضر بازار سرمایه کم‌معامله و پررخوت است که بازار ملال‌آوری محسوب می‌شود، اما تجربه چنین بازاری برای فعالان قدیمی، مسبوق به سابقه است و امر جدیدی نیست. بازار سرمایه بعد از هر رشد هیجانی، رکود هیجانی را نیز تجربه می‌کند با این تفاوت که دوره رشد، بسیار کوتاه‌تر از دوره رکود است اما به‌هر حال بازار سرمایه دوباره وارد فاز رونق می‌شود.
لینک کوتاه :