بایدن درهای مذاکره با ایران را نبست
به گزارش جهان صنعت نیوز: علی بیگدلی تحلیلگر بین‌الملل از جمله افرادی است که رویکرد بایدن در قبال ایران طی این سفر را ملایم‌تر از پیش‌بینی‌های قبلی دریافته است. او گفت: «این سفر بسیار مهم بود و باید مورد توجه قرار بگیرد. نکته جالب این سفر اما این بود که آقای بایدن در اولین سخنرانی خود علی‌رغم استقبال وسیع و گسترده‌ای که از او به عمل آمده بود، هیچ صحبتی از ایران نکرد و این مساله‌ای قابل توجه بود. گویا بایدن نخواسته درهای مذاکره را ببندد، درحالی که هم نخست‌وزیر و هم رییس‌جمهور رژیم صهیونیستی درباره ایران صحبت کردند، بایدن حرفی نزد. حتی در اورشلیم نیز سخنی نگفت و به نحوی خواست که درهای مذاکره با ایران باز بماند.
شاید هم این رویکرد تا حدی موجب ناخشنودی مقامات ارشد رژیم صهیونیستی شده بود، اما این جالب است که صهیونیست‌ها نتوانستند بایدن را وادار به اتخاذ تصمیم جدی‌تر در قبال ایران کرده و فشار مضاعفی به ما وارد کنند.»
وی افزود: «نکته قابل توجه دیگر در سفر بایدن که حالا به عربستان سعودی رسیده است، این است که به نظر من پیروز این سفر محمد بن‌سلمان است. به هرحال او با سرفرازی از آمریکا جدا شد و با وجود اینکه بایدن نسبت به عربستان بدزبانی‌هایی کرد و بن سلمان را قاتل خواند و فشار حقوق بشری را علیه او افزود، الان با توجه به مسائل انرژی ناگزیر شده به دیدار او برود. این سفر به نوعی تایید جانشینی محمد بن‌سلمان نیز است که اهمیت قابل‌توجهی دارد. اما در این باره هم نمی‌توان مصرانه گفت که عربستان سعودی کاملا در اختیار آمریکا قرار گرفته و میزان نفت را افزایش می‌دهد. به این خاطر که اوپک‌پلاس را با روس‌ها نیز امضا کرده است.»
بیگدلی با اشاره به اینکه «این سفر از انتظاری که در سطح جهان میرفت، کمتر کارکرد و دستاورد داشت» گفت: «انتظارات فزاینده رژیم صهیونیستی تاکنون پاسخ داده نشده است. بایدن به سایت موشکی رژیم صهیونیستی کمک کرده و کمک معمول آمریکا به رژیم صهیونیستی افزوده شده است اما بایدن با زیرکی خاصی خودش را از زیر فشار مقامات رژیم صهیونیستی رها کرد و علیه ایران حرفی نزد. به هرحال اگر این صحبت را کرده بود ممکن بود که جبهه‌گیری‌های جدیدی در منطقه به وجود آید.»
این کارشناس مسائل بین‌المللی در ادامه گفت: «مرحله سوم سفر بایدن تشکیل جلسه شورای همکاری خلیج‌فارس است که به غیر از اعضای عراق، اردن و مصر هم در آن شرکت خواهند کرد. ممکن است که در آنجا تصمیمات عمومی درباره ایجاد یک حلقه امنیتی و نظامی گرفته شود. برای ما البته عراق اهمیت زیادی دارد چون اگر به سوی این حلقه برود، ممکن است از ما قدری فاصله بگیرد و این اتفاق خوبی نیست.»
وی در پاسخ به اینکه با وجود رفتار نسبتا ملایم بایدن در این سفر در قبال ایران، ما چقدر از این فرصت استفاده خواهیم کرد؟ گفت: «شورای عالی امنیت ملی یا کمیسیون امنیت ملی مجلس در ایران قدری عجولانه دست به موضع‌گیری زدند و واکنش‌های سخت و سنگینی داشتند. اکنون اما قدری آرامش در فضا ایجاد شده است. به هرحال ما اگر برجام را به تاخیر اندازیم دچار وضعیت بدتری خواهیم شد و هیچ عاملی مثل برجام این اقتصاد آشفته ما را احیا نمی‌کند لذا معتقدم ایران در شرایط فعلی با توجه به قدرت هسته‌ای و اینکه روی نفت نشسته است، قدری ناز می‌کند و این هم اشتباه است چون باید این مشکل را از سر راه برداشت. ادامه این وضعیت به نفع ما نیست و ما غیر از مساله برجام باید سایر مسائل خود با غرب را نیز حل کنیم.»
تبلیغات بیش از واقعیات
محمدجواد جمالی‌نوبندگانی، عضو سابق کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس نیز سفر بایدن و مواضعی که اتخاذ شده را موجب تغییر اوضاع نمی‌داند. او معتقد است که تبلیغات درباره این سفر بیش از آثار آن بوده است و در گفت‌وگو با «جهان‌صنعت» گفت: «سفر آقای بایدن به منطقه با چند هدف مشخص انجام شد. یکی اینکه آمریکایی‌ها می‌خواهند به متحدان منطقه‌ای خود اطمینان بیشتری داده و نشان دهند که آنها را رها نخواهند کرد، چراکه به خصوص بعد از قضیه افغانستان این کشورها احساس نامطلوبی از حمایت‌های آمریکا داشتند، آمدن بایدن و مصاحبه‌هایی که انجام داد و مثلا اینکه در رژیم صهیونیستی گفت ما راه را باز نخواهیم گذاشت تا روسیه و چین در منطقه جولان دهند؛ نشان‌دهنده همین هدف اول بود.»
وی افزود: «نکته دیگر این است که رژیم صهیونیستی اکنون دچار بحران مدیریتی است و از این جهت که کابینه در حال سقوط است، بسیار تحت فشار قرار گرفته است. ورود بایدن به خاطر حمایت‌های نظامی، اقتصادی و سیاسی اهمیت داشت. از نظر تبلیغاتی نیز برای رژیم صهیونیستی مهم بود و دیدیم که اعلام کردند یک معاهده مشترک امنیتی هم داشته‌اند.»
این نماینده پیشین مجلس گفت: «مساله بعدی این است که بالاخره جنگ اوکراین و حمله‌ای که روس‌ها داشتند، بحث انرژی را در دنیا بیش از پیش حائز اهمیت کرد و آمریکایی‌ها نیز دنبال فشار بیشتر به عربستان برای تولید نفت بیشتر و تامین نیاز بازار هستند؛ از این جهت که قدری از ذخایر نفت آمریکا طی سنوات گذشته به بازار آمده و فشار تورمی بر اقتصاد آمریکا داشته است. به این خاطر محبوبیت بایدن هم افت شدیدی داشته است لذا آمریکایی‌ها دنبال استفاده بیشتر از منافع اقتصادی منطقه هستند.»
جمالی‌نوبندگانی ادامه داد: «بحث قابل توجه دیگر، برجام و مذاکرات مربوط به آن است. بالاخره کشورهایی مثل عربستان، بحرین، امارات و رژیم صهیونیستی به شدت خواهان آن هستند که مسائل منطقه‌ای را نیز وارد برجام کنند. بایدن با سفر به منطقه در این باره توضیحاتی داده و احتمالا اطمینان خاطرهایی به آنها می‌دهد. از طرف دیگر به دنبال پیگیری معاهده صلح ابراهیم است و این بحث هماهنگی بیشتر رژیم صهیونیستی با کشورهای حاشیه خلیج فارس است. البته فکر نمی‌کنم که در زمینه ناتو عرب‌ها خیلی موفق باشند اما به هرحال آمریکایی‌ها دنبال این هستند که یک پیمان جمعی با رژیم صهیونیستی در زمینه‌های نظامی و امنیتی و اطلاعاتی داشته باشند.»
وی همچنین گفت: «آقای بایدن در این سفر اعلام کرد که اولین رییس‌جمهوری است که با هواپیما از تل‌آویو به جده می‌رود و این برای شکست تابو عدم ارتباط سعودی‌ها و رژیم صهیونیستی مهم بود.»
این تحلیلگر مسائل بین‌المللی گفت: «در این سفر چندین موضوع اعم از موضوعات اقتصادی برای آمریکا، مسائل امنیتی برای رژیم صهیونیستی و برجام در رابطه با ایران قابل توجه بود. آنها همان‌طور که خودشان هم اعلام کرده‌اند ادامه فشارهای اقتصادی و امنیتی علیه ایران را در دستور کار دارند. آنها برای راضی نگه داشتن لابی صهیونیستی در آمریکا و اثرگذاری آن بر انتخابات آتی آمریکا تلاش می‌کنند و این برای بایدن و حزب دموکرات اهمیت دارد.»
جمالی‌نوبندگانی در پاسخ به اینکه آیا نزدیکی و همکاری بیشتر آمریکا و رژیم صهیونیستی، شرایط را برای ایران دشوارتر خواهد کرد یا خیر؟ گفت: «باید به این نکته توجه داشت که رژیم‌هایی مثل بحرین، امارات و عربستان از سال‌ها قبل با رژیم صهیونیستی ارتباطاتی داشته‌اند که به دلایل سیاسی، مذهبی و… خیلی افشا نشده است. الان این روابط افشا شده است یعنی هماهنگی‌ها علیه جمهوری اسلامی موضوع تازه‌ای نیست و از قبل وجود داشته است. به نظر من این مساله بیش از آن که واقعی باشد، تبلیغاتی است. به خصوص که در بین کشورهای شورای همکاری خلیج فارس که روابط خوب دارند اما این‌طور نیست که امارات و قطر و عربستان روابط بسیار حسنه‌ای داشته باشند یا کویت دربست در اختیار سعودی‌ها باشد. آنها حاضر نیستند بسیاری از اطلاعات امنیتی خود را در اختیار حتی کشورهای عربی همسو قرار دهند. بنابراین شورای همکاری خلیج فارس نتوانست خیلی موفق باشد.»
وی با تاکید بر اینکه «این‌بار هم بیشتر جنبه‌های نمادی و تبلیغاتی مطرح است» گفت: «ضمن اینکه کشورهایی مثل امارات و عربستان همزمان به دنبال روابط بهتر با جمهوری اسلامی هستند، این مذاکرات در بغداد انجام می‌شود. حتی اردن اعلام کرده که دنبال روابط بهتر با ایران است. مصر نیز همین طور و به همین خاطر حاضر نشد با عربستان در بحث یمن همکاری کند. به نظر من کشورهایی مثل امارات و… هم دنبال این نیستند که اتحاد نظامی مشخصی علیه جمهوری اسلامی ایجاد کنند. آنها برای پیشرفت‌های اقتصادی خود خواهان افزایش تنش در منطقه یا رسیدن به نقطه بحران نیستند زیرا می‌دانند که بیشترین ضرر را خودشان خواهند کرد و دیده‌اند که در جنگ یمن بیشترین آسیب را آرامکو دید لذا فکر نمی‌کنم بیش از حد فعلی جلو بروند.»
خوشبین‌تر از قبل
آن‌طور که معلوم است با توجه به گفت‌وگوها و سخنرانی‌هایی که در جریان حضور بایدن در اسراییل انجام شد، از میزان نگرانی‌هایی که درباره نتایج این سفر بر اوضاع و احوال ایران میرفت، کم شده است. با این حال نمی‌توان گفت که این سفر چنانچه برخی رسانه‌های اصولگرا گفته و می‌نویسند، شکست خورده و دستاوردی نداشته است. باید منتظر ماند و دید که در ادامه این سفر و بعد از آن مذاکرات ایران و غرب چطور پیش می‌رود و چه نتیجه‌ای حاصل می‌شود.
اخبار برگزیدهپیشنهاد ویژهسیاسیلینک کوتاه :