سناریوهای دلاری در ۱۴۰۱
به گزارش جهان صنعت نیوز: بررسی‌ها نشان می‌دهد که بازار ارز طی حداقل یک ماه اخیر در معرض تحولات مختلف سیاسی و اقتصادی قرار گرفته که هریک به تنهایی سهم بسزایی در قیمت‌گذاری دلار داشته‌اند. از یک سو پمپاژ اخبار مثبت و منفی از روند مذاکرات رفتار احتیاطی معامله‌گران را تقویت و از سوی دیگر شرایط تورمی و نااطمینانی‌های اقتصادی در داخل انتظارات افزایشی خریداران و فروشندگان را صعودی کرده است. بررسی نموداری تغییرات نرخ ارز اما حاکی از ماندگاری دلار در قیمت‌های بالای ۳۰ هزار تومان طی دو ماهه اخیر دارد، به طوری که کف قیمتی اسکناس آمریکایی در این مدت ۳۰ هزار تومان و سقف قیمتی آن نیز ۳۳ هزار و ۳۰۰ تومان بوده است. سناریوهای ارزی بازار به ما می‌گویند که اگر توافقی در کار نباشد و مذاکرات به بن‌بست بخورد دلار قله‌های قیمتی بالاتری را نیز فتح خواهد کرد. با این حال اگر سیاستگذار در مسیر اصلاحات اقتصادی گام بردارد و به بهبود متغیرهای اقتصادی اثرگذار بر بازار ارز کمک کند در این حالت می‌توان نسبت به ماندگاری دلار در محدوده قیمتی کنونی امیدوار بود.
کف و سقف دلار
نگاهی به وضعیت بازار ارز نشان می‌دهد که دلار طی چند ماهه وارد مسیرهای قیمتی جدیدی شده است. در حالی که دولت سیزدهم یکی از اولویت‌های سیاستگذاری خود را کنترل نوسانات بازار ارز اعلام کرده بود با این حال تصویر یک ساله بازار ارز خبر از رشد بیش از ۳۰ درصدی قیمت دلار می‌دهد. نکته قابل توجه اما بالا رفتن سرعت رشد قیمت اسکناس آمریکایی طی حداقل دو ماهه اخیر است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که از ابتدای خردادماه تا ۲۵ تیرماه، دلار در محدوده بالای ۳۰ هزار تومان در نوسان بوده که سقف قیمتی این ارز خارجی در این مدت نیز ۳۳ هزار و ۳۰۰ تومان بوده است. این نرخ بالاترین قیمت ثبت شده دلار در سال‌های گذشته و بعد از بازگشت تحریم‌ها بوده است. اما در خصوص دلایل نوسانات بالای ارز در چند وقت اخیر می‌توان به دلایل مختلفی اشاره کرد. یکی از عوامل اثرگذار بر قیمت دلار تحولات سیاسی است. با آنکه مذاکرات برجامی ایران با کشورهای غربی از سال گذشته و در وین آغاز شد، اما در این مدت نه تنها نشانه مثبتی از روند مذاکرات دیده نشده است بلکه شاهد توقف مذاکرات و چانه‌زنی‌ها نیز بوده‌ایم. هرچند ازسرگیری دوباره مذاکرات این بار در دوحه قطر می‌توانست حامل پیام‌های مثبتی در خصوص آینده برجام باشد اما بررسی‌ها نشان می‌دهد که دستیابی به توافق سخت‌تر گذشته نیز شده است. اظهاراتی که از سوی مقامات سیاسی غربی منتشر می‌شود نیز وضوح این مساله را تایید می‌کند.
تحولات سیاسی منطقه
یکی از جدیدترین تحولات سیاسی در چند روز اخیر و در سایه سفرهای منطقه‌ای جو بایدن رییس‌جمهوری آمریکا اتفاق افتاده است. طی این سفر نیز بیانیه مشترک بیت‌المقدس از سوی رییس‌جمهور آمریکا و نخست‌وزیر اسرائیل امضا شده و بر لزوم روابط بیشتر رژیم صهیونیستی با کشورهای منطقه تاکید شده است. همین خبر در این چند روز توانست بازار ارز را دگرگون کند و به رشد قیمت اسکناس آمریکایی بینجامد. بررسی‌ها نیز نشان می‌دهد که دلار پیش از سفر بایدن در کانال قیمتی ۳۱ هزار تومانی تثبیت شده بود با این وجود این سفر دلار را وارد کانال قیمتی ۳۲ هزار تومانی کرده است. به نظر می‌رسد موارد ذکر شده در بیانه مشترک بیت‌المقدس موضوعی است که معامله‌گران را بار دیگر نسبت به آینده سیاسی کشور نگران کرده است. طبق شنیده‌ها، واشنگتن در این بیانیه اعلام کرده که اجازه دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای را نخواهد داد و آمریکا آماده است تا از تمام عناصر قدرت ملی خود برای اطمینان از این نتیجه استفاده کند و همچنین خود را متعهد به مقابله با فعالیت‌های مستقیم ایران یا فعالیت‌هایی که از طریق گروه‌های همسو با خود همچون حزب‌الله لبنان، حماس و جهاد اسلامی انجام می‌دهد، می‌داند.
بنابراین در هفته‌های گذشته اخبار مثبتی در خصوص مذاکرات هسته‌ای مخابره نشده و اخبار رسیده نیز چشم‌انداز مثبتی را برای آینده سیاسی کشور ترسیم نمی‌کند. برای مثال در تازه‌ترین اظهارات مطرح شده در این خصوص، لارا روزن، روزنامه‌نگار آمریکایی به نقل از دیپلمات‌های اروپایی نوشته «تحرکات قابل توجهی برای نهایی کردن توافق احیای برجام وجود ندارد و متاسفانه چیزی نیست که باعث خوش‌بینی شود. این مقام ارشد اروپایی مدعی شد که پایان مذاکرات احیای برجام نزدیک است و شاید به نتیجه نرسد.» در عین حال علی واعظ مدیر برنامه ایران در گروه بین‌المللی بحران هم در مصاحبه‌ای گفته: «صادقانه بگویم، دارم فکر می‌کنم که توافق دیگر امکان‌پذیر نیست.» مشاور امنیت ملی آمریکا هم گفته: «همزمان با کار در میز مذاکره برای بازگشت به برجام، به تحمیل فشار اقتصادی بیشتر به ایران ادامه خواهیم داد و به صورت نامحدود برای مذاکره آماده نخواهیم بود و دور تاریخی هم روی تقویم خط نکشیده‌ایم.» با توجه به اظهاراتی که مطرح شده باید این پرسش را مطرح کرد که آیا چشم‌انداز بازار ارز را می‌توان مثبت دید؟
چشم‌انداز دلار تا پایان سال
بدیهی است تا زمانی که مذاکرات برجامی با نتایج روشنی همراه نباشد و توافقی بین ایران و کشورهای غربی در این خصوص حاصل نشود دلار به نوسانات قیمتی خود ادامه می‌دهد. این مساله نشان می‌دهد که سهم تنش‌های سیاسی در نرخگذاری دلار در بازار ارز ایران بسیار مهم و حیاتی است. با این حال مسائل سیاسی تنها عامل اثرگذار بر دلار نیست و مسائل اقتصادی نیز سهم پررنگی در ترسیم مسیر بازار ارز دارند. تقریبا همه کارشناسان و تحلیلگران نیز همواره اعلام می‌کنند که شرایط اقتصادی کشور به تنهایی سیگنال افزایش قیمت را به دلار می‌دهد. به عبارتی در اقتصادی که همه بازارهای موازی در حال رشد هستند هریک تلاش خواهند کرد تا رشد همزمانی با سایر بازارها داشته باشند. بررسی‌ها نشان می‌دهد که تورم دلیل اصلی حرکت رو به جلوی بازارهای موازی است و اگر سیاستگذار قادر نباشد سیاست‌های مناسبی برای مهار رشد قیمت‌ها بیابد بدون شک بازارهای موازی و در راس آنها بازار ارز به روند رو به رشد خود ادامه خواهند داد. بنابراین هرچند در سناریوی خوش‌بینانه و با فرض دستیابی به توافق می‌توان نسبت به تثبیت قیمت دلار در محدوده کنونی امیدوار بود، اما با در نظر گرفتن سناریوی بدبینانه یعنی تداوم تحریم‌ها و عدم حصول توافق و عدم بهبود شاخص‌های کلان اقتصادی باید منتظر سقف‌شکنی دوباره قیمت دلار در بازار باشیم.
اخبار برگزیدهاقتصاد کلانپیشنهاد ویژهلینک کوتاه :