غافلگیری زغال‌سنگ ایران
به گزارش جهان صنعت نیوز: با توجه به اینکه زغال‌سنگ روسیه ۴۰ درصد از نیاز زغال‌سنگ آلمان را تشکیل می‌داده، این سوالات مطرح است که چقدر پیدا کردن جایگزین برای آلمان دشوار خواهد بود؟ این نیاز از چه طریقی تامین می‌شود؟ در این بین ایران چه نقشی می‌تواند ایفا کند؟ در ضمن توجه به اقتصاد سبز در این کشور چقدر می‌تواند در این عرصه کمک‌رسان باشد؟
با توجه به اینکه اروپا وابستگی‌هایی به روسیه از نظر تامین انرژی داشته، این موضوع همیشه برای این کشورها نگران‌کننده بوده که البته بعد از حمله روسیه به اوکراین نگرانی بیشتر هم شده است. اما کارشناسان باور دارند با اینکه آلمان در این حوزه به روسیه وابسته بوده اما این کشور می‌تواند جایگزین‌های دیگری از جمله اندونزی و استرالیا پیدا کند و مشکل چندانی پیش نخواهد آمد.
در این بین مساله اصلی این است که ایران در حوزه زغال کشوری غنی است و توان تامین نیاز آلمان را دارد. این مساله به طور حتم می‌تواند برای اقتصاد کشور ارزآوری داشته باشد اما به باور کارشناسان دیر به فکرش افتادیم! چراکه با وجود داشتن منابع غنی معدنی در این عرصه ما تبدیل به وارد‌کننده زغال شده‌ایم و به سمتی رفته‌ایم که ۵۰ درصد نیاز زغالمان را از خارج از کشور وارد می‌کنیم و آن میزانی هم که تولید می‌شود مستقیم در اختیار فولادی‌ها قرار می‌گیرد. با وجود اینکه منابع قابل‌توجهی از زغال‌سنگ در کشورمان در طبس و کرمان وجود دارد اما آن‌طور که باید در این عرصه سرمایه‌گذاری نکرده‌ایم و حالا باید افسوس فرصت از دست رفته را بخوریم. چراکه در چند وقت اخیر تجاری از آلمان به ایران درخواست همکاری در این عرصه داده‌اند اما ایران به دلیل آماده نبودن معادن زغالش، ظرفیت تولید در این حوزه را ندارد.
وابستگی به روسیه پاشنه‌آشیل اروپا
سعید صمدی دبیر انجمن زغال‌سنگ ایران در این خصوص به «جهان‌صنعت» گفت: بحث وابستگی اروپا به خصوص آلمان به انرژی روسیه همیشه پاشنه‌آشیل اقتصاد این کشور بوده است. حالا جنگ اوکراین باعث شده که مشکلات خود را به شکل واضح‌تری نشان دهند و نگرانی‌هایی در این خصوص مطرح شود.
او ادامه داد: در نتیجه سیاست‌های فعلی آلمان به این سمت می‌رود که به تدریج در زمینه انرژی به خصوص زغال حرارتی وابستگی خود را از روسیه جدا کند و منابع دیگری را جایگزین کند.
دبیر انجمن زغال‌سنگ ایران با اشاره به افزایش چشمگیر نیاز به زغال حرارتی در جهان گفت: در ۶ ماه اخیر زغال حرارتی رشد غیرقابل تصوری داشته است. تقریبا از تنی ۹۰ دلار به ۳۴۰ دلار رسیده است که رقمی چشمگیر است. طبیعتا با قیمت بالایی که زغال حرارتی پیدا کرده، آلمان به این سمت گرایش پیدا می‌کند که از مناطق دیگری نیاز زغال خود را تامین کند.
صمدی همچنین افزود: البته نباید فراموش کنیم که مصرف زغال در اروپا در ۴ ماه اخیر افزایشی شده است. کشورهای اروپایی از زغال به عنوان منبع انرژی در نیروگاه برق استفاده می‌کنند. قبلا نیروگاه‌ها گاز‌سوز بودند که با محدودیت گاز روسیه حالا به سمت زغال رفته‌اند و تقاضا برای این ماده معدنی افزایشی شده است.
چرخش آلمان به سمت اندونزی و استرالیا
دبیر انجمن زغال‌سنگ ایران با بیان اینکه زغال‌سنگ با گاز تفاوت‌هایی دارد، خاطرنشان کرد: سالانه حدود ۸ میلیارد تن در دنیا زغال تولید می‌شود. ولی کل مصرف زغال آلمان حدود ۷۰ هزار تن است لذا این نیاز را به طور حتم می‌تواند از دیگر بازارهای جهانی تامین کند. اگر آلمان از روسیه حدود ۳۰ میلیون تن زغال‌سنگ وارد می‌کرده است حالا می‌تواند این میزان را از بقیه کشورها تامین کند.
صمدی درباره اینکه آلمان نیاز زغال خود را از چه کشورهایی می‌تواند تامین کند، گفت: روسیه در زمینه زغال‌سنگ خیلی قدرت بزرگی نیست و در این حوزه بیشتر کشورهایی از جمله اندونزی و استرالیا قدرتمند هستند که طبیعتا آلمان به سمت آنها خواهد رفت. او با اشاره به اینکه برای آلمان کار سختی نیست که جایگزینی برای زغال روسیه پیدا کند، گفت: اینکه آلمان بخواهد حدود ۴۰ میلیون زغال روسیه را از دیگر کشورها جایگزین کند، کار دشواری نیست و تاثیر شدیدی روی انرژی این کشور نمی‌گذارد.
ایران چقدر توانمند است؟
دبیر انجمن زغال‌سنگ ایران با اشاره به استقبال آلمان در خصوص خرید زغال از ایران گفت: جالب اینکه در ۲۰ روز اخیر تجاری از آلمان به انجمن زغال ایران مراجعه کرده و درخواست خرید زغال کشورمان را داشته‌اند. این برای اولین بار است که آنها دنبال خرید زغال از ایران هستند.
صمدی با اشاره به مشتری‌های زغال ایران گفت: ایران سالانه حدود ۶۰۰ هزار تن زغال حرارتی صادر می‌کند و مشتری‌هایی از جمله ترکیه، پاکستان و چین را جذب کرده است که به طور سنتی خریداران زغال کشورمان بوده‌اند ولی برای اولین بار است که از اروپا تقاضای خرید زغال کشورمان را داریم. او سپس با انتقاد از سیاست‌هایی که دولت در خصوص زغال‌سنگ اتخاذ کرده گفت: ایران هیچ‌وقت در ۵۰ سال اخیر به زغال به عنوان منبع انرژی نگاه نکرده است. اگر این تعداد معدن زغال هم داریم همه معادنی هستند که برای تولید فولاد با سیستم کوره بلند احداث شده‌اند.
دبیر انجمن زغال‌سنگ ایران با اشاره به اینکه متاسفانه نتوانسته‌ایم کل نیاز کشور را تامین کنیم، خاطرنشان کرد: به سمتی حرکت می‌کنیم که ۵۰ درصد نیازمان به زغال را وارد کنیم. به طور مثال سال گذشته یک میلیون و ششصد هزار تن زغال وارد کردیم. لذا با وجود اینکه منابع قابل‌توجهی در طبس، کرمان و البرز داریم در زغال آن‌طور که باید سرمایه‌گذاری نکرده‌ایم. این در حالی است که در صورت سرمایه‌گذاری می‌توانستیم از این فرصت‌ها بهتر استفاده کنیم اما درحال حاضر تنها افسوس می‌خوریم.
او با بیان اینکه تمرکز بر معادن زغال روندی کوتاه‌مدت نیست، خاطرنشان کرد: در کوتاه‌مدت نمی‌توان در این حوزه‌ها ورود کرد چراکه اگر بخواهیم در معادن زغال تولید قابل‌توجهی داشته باشیم، دوره تجهیز معدن حداقل ۴ سال زمان می‌برد. لذا ایران از شرایط به وجود آمده برای جایگزینی زغال روسیه چندان نمی‌تواند استفاده کند.
دبیر انجمن زغال‌سنگ ایران خاطرنشان کرد: البته بعد از افزایش قیمت زغال مقداری تولید زغال حرارتی در کشور افزایش یافته ولی این میزان تولید با ذخایر واقعی زغال خیلی فاصله دارد و می‌توان گفت که هنوز معادن زغال دست‌نخورده باقی مانده‌اند. اما به دلیل اینکه ایران معادن زغال خود را آماده نکرده و ظرفیت تولید زغال ایجاد نکرده است طبعا نمی‌توانیم از فرصت به وجود آمده استفاده کنیم.
نقش اقتصاد سبز
اروپا و به طور خاص آلمان مدت‌هاست که بر سیاست اقتصاد سبز تمرکز دارند و از آنجا که زغال یکی از آلاینده‌ها محسوب می‌شود برنامه‌ها در این راستا بوده که کمتر از آن استفاده شود. اما گفته می‌شود اینکه اقتصاد سبز می‌تواند نیاز آلمان به زغال را کاهش دهد، بحثی بلند‌مدت است و در شرایط فعلی کمتر می‌توان به آن فکر کرد.
صمدی در این رابطه گفت: به جهت گرمایش زمین و کاهش تولید گاز کربنیک سیاست‌های سبز مطرح شده است. طبیعتا کشورهای اروپایی در این موضوع پیشتاز هستند. اما مساله این است که انرژی‌های تجدیدپذیر از جمله انرژی خورشید، باد و آب هنوز از نظر قیمت تمام‌شده نمی‌توانند با زغال‌سنگ و منابع سنتی رقابت کنند. به این ترتیب بعید است به این زودی سیاست‌ها تغییر کنند. آنچه مهم است اینکه به تدریج و با سرعتی کند شاهد تغییر سیاست‌ها خواهیم بود. دبیر انجمن زغال‌سنگ ایران خاطرنشان کرد: اینکه انرژی سبز می‌تواند آلمان را در کوتاه‌مدت از واردات سوخت‌های فسیلی و زغال‌سنگ بی‌نیاز کند خوش‌باورانه است و همه می‌دانیم که این سیاست زمان زیادی می‌برد. در هر صورت بحث اقتصادی بودن تولید انرژی را هم باید در نظر گرفت.
او ادامه داد: آژانس بین‌المللی انرژی پیش‌بینی کرده که مصرف زغال تا سال ۲۰۵۰ افزایشی خواهد بود به دلیل اینکه منبع انرژی ارزانی است.
قطع گاز
یورگ کوکس معاون وزیر دارایی آلمان در کنفرانسی در سیدنی با بیان اینکه آلمان به سرعت در حال توسعه پایانه‌هایی برای واردات LNG برای کمک به پر کردن شکاف عرضه گاز است، تاکید کرد در حالی که ایالات متحده و قطر با هم می‌توانند حدود ۳۰ میلیارد مترمکعب گاز LNG را به اروپا ارائه کنند، این شکاف بزرگی را ایجاد می‌کند. روسیه ماه گذشته جریان گاز را به ۴۰ درصد از ظرفیت کل خط لوله کاهش داد و دلیل آن تاخیر در بازگرداندن تجهیزات در حال تعمیر توسط شرکت زیمنس انرژی آلمان در کانادا بود.
خطوط لوله بزرگ دیگری نیز وجود دارد که گاز را از روسیه به اروپا منتقل می‌کند، اما جریان به تدریج کاهش یافت، به ویژه پس از اینکه اوکراین یکی از خطوط لوله گاز را در ماه مه تعطیل کرد و دلیل آن را حمله روسیه دانست.
روسیه همچنین عرضه گاز خود به چندین کشور اروپایی را که به تقاضای آن مبنی بر پرداخت بازگشت به روبل عمل نکردند، به طور کامل قطع کرد.
لینک کوتاه :