موتور جست‌وجوی روسی «یاندکس» رفع فیلتر شد/ردپای روسیه در اینترنت ایران
به گزارش جهان صنعت نیوز: در اوایل سال ۹۴ بود که یکی از مطبوعات روسی خبر فیلتر شدن «یاندکس» در ایران را منتشر کرد و در همان زمان سخنگوی «یاندکس» در یک گفت‌وگوی رسانه‌ای تاکید کرده بود که بازار ایران برای آنها بازار اولویت‌داری نیست. «ماکسیم سوسلف»، دیپلمات روسی در ایران نیز با انتقاد از روند فیلترینگ در ایران اعلام کرده بود به جز «یاندکس» سایت «وی‌کی» (محبوب‌ترین شبکه اجتماعی در روسیه) نیز فیلتر شده است. حال به نظر می‌رسد در هنگام سفر وزیر ارتباطات به روسیه و منتشر شدن اخباری مبنی برهمکاری ایران و روسیه در زمینه مسائل امنیت سایبری، «یاندکس» در ایران رفع فیلتر شده باشد هرچند سایت‌هایی نظیر«وی‌کی» همچنان مسدود هستند. ایران و روسیه پیش‌تر نیز برای دور زدن تحریم‌ها از طریق بلاکچین همکاری‌هایی را اعلام کرده بودند و حتی مجلس ایران خبر از یک برنامه بیست‌ساله همکاری بین ایران با این کشور در تمام زمینه‌ها از جمله مسائل حوزه فناوری داده بود.
عصر روز شنبه اول مرداد ماه، «خبرگزاری فارس» تصاویری از نتایج جست‌وجوی تصاویر کلمه Iran را در موتور جست‌وجوی «گوگل» و «یاندکس» منتشر کرد که اختلاف فاحشی با یکدیگر داشتند. این امر واکنش «محمد آذری‌جهرمی»، وزیر سابق ارتباطات را در پی داشته است. وزیر پیشین ارتباطات در کانال تلگرامی خود به بررسی این موضوع پرداخت و اعلام کرد که موتور جست‌وجوی «یاندکس» پیش از این در ایران فیلتر بوده و ظاهرا اکنون رفع فیلتر شده است. آذری‌جهرمی در ادامه به بررسی علت تفاوت نتایج جست‌وجو در این دو موتور جست‌وجو پرداخته است. بر اساس صحبت‌های وی اختلاف نتایج جست‌وجو به میزان استفاده کاربران از یک موتور جست‌وجو برمی‌گردد و اگر موتور جست‌وجوی «یاندکس» هم مورد اقبال کاربران ایرانی قرار بگیرد، نتایج جست‌وجو یکسان خواهد بود. او در کانال تلگرامی خود چنین نوشته است: «آنچه تفاوت نتایج دو «مرورگر» نامیده شده، در واقع تفاوت نتایج دو موتور جست‌وجو است.»
«یاندکس» بزرگ‌ترین موتور جست‌وجوگر روسیه محسوب می‌شود و بر اساس آمار، به سهم ۷۹/۴۸ درصدی از بازار این کشور دست یافته که به گفته برخی منابع باعث می‌شود نسبت به «گوگل» برتری داشته باشد. ناگفته نماند در زمان دولت یازدهم و هنگامی که «محمود واعظی» زمامدار وزارت ارتباطات بود، خبرهایی مبنی بر افتتاحیه یک دفتر رسمی از سوی «یاندکس» در ایران منتشر شده بود. در آن زمان نیز واعظی با وزیر ارتباطات روسیه ملاقاتی داشت و «نیکلای نیکی فوروف» در این دیدار تاکید کرده بود که آمادگی ارائه پیشرفته‌ترین سیستم‌های طراحی‌شده برای موتورهای جست‌وجو در ایران را دارند. این اتفاق البته هرگز رخ نداد و یاندکس در بحبوحه گفت‌وگوهای این دو وزیر ارتباطات به طور رسمی اعلام کرد برنامه‌ای برای گشایش دفتر در تهران ندارند. با این حال با توجه به رفع فیلترینگ این سایت در روزهای گذشته، بعید نیست که این موضوع دوباره به جریان بیفتد.
استفاده کشورهای مختلف از موتورهای جست‌وجوی بومی، مسوولان حاکمیت و دولت ایران را هم بر آن داشته که طی سال‌های گذشته بارها و بارها به فکر راه‌اندازی موتور جست‌وجوی بومی بیفتند و با وجود این در سال‌های گذشته، نمونه‌هایی مانند «پارسی‌جو» و «یوز» که هر کدام در برهه‌ای خبرساز و پرحاشیه بودند، نتوانستند به سهم قابل توجهی از جویش‌های روزانه کاربران ایرانی دست یابند و برخی از آنها حتی تعطیل شده‌اند. با این وجود چندی پیش مرکز ملی فضای مجازی بار دیگر به لزوم طراحی و پیاده‌سازی موتورهای جست‌وجوی بومی و حتی مرورگر داخلی تاکید کرده است.
دسترسی آزاد کاربران به اطلاعات از اهداف مهم اینترنت است
در همین خصوص سعید امینیان کارشناس فناوری اطلاعات به «جهان صنعت» گفت: اینترنت تعریف مشخص و واضحی دارد. دسترسی آزاد عموم کاربران به منابع و اطلاعات از اهداف و پایه‌های مهم اینترنت است. بنابراین اگر ما شبکه‌ای را اینترنت نامگذاری می‌کنیم باید این اصل را رعایت کنیم. یکی از مثال‌هایی که چند وقت پیش رخ داد، بحث فعال کردن جست‌وجوی ایمن گوگل بوده که توسط اپراتورهای اینترنت ثابت و همراه اتفاق افتاده است، بدون اینکه مردم امکان غیرفعال کردن آن را داشته باشند. این طرح با مفاهیم آزادی‌های اجتماعی در تضاد است و مردم می‌توانند خوب و بد را تشخیص دهند. شاید اگر چنین حرکتی در راستای برخورد با مسائل ضد امنیت ملی باشد، جای پذیرش داشته باشد ولی به صورت عمومی و کلی این داستان پذیرفته نیست. بنابراین باید چنین کارکردهایی را از دیدگاه‌ها حذف کنیم.
سعید امینیان در ادامه افزود: نکته مهم دیگری که وجود دارد، بحث موتورهای جست‌وجو است. موتورهای جست‌وجو کمک بسیاری به ما می‌کنند تا بتوانیم به سایت‌ها دسترسی پیدا کنیم. اگر ما محدودیت‌هایی را برای موتورهای جست‌وجو فعال کنیم از چند جهت برای عموم مردم مشکلات بسیاری را به وجود می‌آورد. یکی از این مشکلات این است که ممکن است به کسب و کارها آسیب‌های فراوانی بزند. به این دلیل که بسیاری از کسب و کارها در بحث دیجیتال مارکتینگ هزینه‌های بسیاری را پرداخت می‌کنند. اختلالات و تغییراتی که در بحث موتورهای جست‌وجو توسط اپراتورها اتفاق می‌افتد به زیرساخت‌های دیجیتال مارکتینگ آسیب می‌زند.
وی در پایان گفت: از سمت دیگر موتورهای جست‌وجوهای زیادی در دنیا وجود دارد که گوگل معروف‌ترین آنها است. به نظر من فضا نباید به گونه‌ای باشد که بعضی از این موتورهای جست‌وجو را محدود کنیم. ما باید تمام این موتورهای جست‌وجو را در اختیار عموم قرار دهیم و مردم بتوانند بنا بر نیازهای خود از آنها استفاده کنند.
اخبار برگزیدهاقتصاد کلانپیشنهاد ویژهخواندنیدانش و فناوریلینک کوتاه :