صنعت نفت عراق را دست‌کم نگیرید
به گزارش جهان صنعت نیوز: برآورد‌های موسسات آینده‌پژوهی بین‌المللی نشان می‌دهد که استفاده از سوخت‌های فسیلی تا سال ۲۰۵۰ به تدریج کاهش می‌یابد و اگر کشورهای نفت خیز نتوانند در زمان باقیمانده منابع فسیلی خود را تبدیل به سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت کنند، از دایره توسعه‌یافتگی عقب می‌مانند و جبران آن سخت خواهد شد. در گزارش اخیر «جهان‌صنعت» درباره سرعت توسعه میادین نفتی و سرمایه‌گذاری عراق برای افزایش تولید نفت، نوشتیم. آن‌طور که برخی گزارش‌ها نشان می‌دهد، عراق با همین احتساب درآمدهای کنونی و برنامه‌های توسعه‌ای خود ظرف ۱۰ سال آینده می‌تواند به ثروت هزار میلیارد دلاری برسد. این موضوع بنا به گفته تحلیلگران علاوه برآنکه موجب به‌هم‌خوردن توازن قدرت در منطقه می‌شود، شرایط رقابت را برای ایران با همسایه غربی تنگ‌تر می‌کند.
خطر قدرتمند شدن عراق
سیدحمید حسینی رییس اتحادیه صادرکنندگان نفت و گاز و پتروشیمی در این رابطه در گفت‌وگو با «جهان‌صنعت» می‌گوید: اصولا توانمندی در حوزه انرژی، نفت و گاز، با وجود اینکه مطرح می‌شود نفت دیگر کالای استراتژیک نیست، نشان داده است که یکی از عوامل تشکیل‌دهنده قدرت است و کشورهایی که امکان تولید، ذخیره و صادرات فرآورده‌های نفتی را دارند، قطعا می‌توانند برمبنای آن در دنیا حرفی برای گفتن داشته باشند و ابراز قدرت کنند.او اضافه می‌کند: متاسفانه ما ۱۰ سال درگیر مسائل تحریمی شدیم و توسعه صنعت نفت و توسعه صنایع پایین‌دستی با مشکل مواجه شده و در نتیجه درآمد نفتی ما کاهش پیدا کرده است. سال گذشته که یکی از بهترین سال‌ها بوده، درآمد این حوزه حدود ۹ میلیارد دلار بوده که بخشی از آن به صندوق و بخشی به شرکت نفت رفته است.
مبلغی که عاید دولت شده است حتی کمتر از ۵۰ درصد این مبلغ بوده است فلذا قطعا این نمی‌تواند به عنوان یک مولفه قدرت برای ایران حساب شود و ما همیشه تقریبا ۵ درصد تولید نفت اوپک را داشته‌ایم و در صحنه جهانی هم به همین نسبت سهم داشته‌ایم.این فعال نفتی با بیان اینکه ما با کشورهای منطقه ضمن اینکه رفیق هستیم، رقیب هم هستیم، تاکید کرد: هم در حوزه نفت و انرژی و هم در سابقه منازعات مرزی و سیاسی که با هم داشتیم، این موضوع حائز اهمیت است بنابراین قدرتمند شدن رقبای ایران قطعا به نفع ایران نیست.حسینی تاکید کرد: افزایش توان مالی عراق می‌تواند این کشورها را به سمت خرید تسلیحات نظامی و برتری تسلیحاتی سوق دهد و شاهد هستیم همه کشورهای همسایه در سال‌های اخیر مقدار متنابهی تسلیحات پیشرفته نظامی خریداری کرده‌اند. اگرچه ما با کمک و توانمندی نیروهای خودمان در این زمینه، کارهای ارزشمندی کرده‌ایم و نمی‌توان گفت که نسبت به دیگر کشورهای منطقه، ضعیف هستیم ولی قاعدتا ادامه پیدا کردن این جریان در درازمدت می‌تواند توان ایران را تضعیف کند.
عقب‌ماندگی‌ها بیشتر می‌شود
مرتضی فیروزی کارشناس انرژی هم در این رابطه به «جهان‌صنعت» می‌گوید: کاملا این نظر درست هست که عراق به تدریج به رقیب نفتی ایران تبدیل می‌شود. اصولا باید توجه داشت که عراق کشوری است که آمادگی برای جهش اقتصادی را دارد. به این دلیل که نفت فراوانی دارد و بزرگ‌ترین حسن‌شان هم این است که با شرکت‌های بزرگ چندملیتی و قوی مثل اگزموبیل، شل و بی‌پی قرارداد بسته است. ضمن اینکه چینی‌ها و روس‌ها نیز در صنعت نفت این کشور حضور دارند و با تمام توان در حال تولید هستند و در بخش پایین‌دست نفت هم به تدریج در جنوب عراق در حال توسعه و قدرت گرفتن هستند.
وی افزود: ما سال‌های متمادی دومین تولیده‌کننده نفت اوپک بودیم که با آمدن عراق و امکاناتی که آنها در اختیار دارند، این رتبه را از دست دادیم. فیروزی با اشاره به میادین مشترک نفت و گاز ایران با عراق گفت: ۸۲ درصد کل میادین مشترک ما، با عراق است و براساس قانون دینامیک حرکت زمین، شرایط این‌گونه است که اگر شما در آن سو چاه‌های بیشتری حفر کنید، به راحتی می‌توانید این سو نفت را تخلیه کنید و این موضوع کاملا به نفع عراق هست. چون آنها شرکت‌های بزرگ چندملیتی با تکنولوژی بالا را دعوت کرده‌اند و ما عقب مانده‌ایم.این کارشناس انرژی با تاکید بر اینکه این عقب‌ماندگی در سال‌های بعد خود را نشان خواهد داد، گفت: البته امروز هم آثار آن مشخص است. اخیرا می‌بینیم عراق در حال تامین برق خود از کشورهای حوزه خلیج‌فارس است، نه اینکه قصد دور زدن یا تحریم ما را داشته باشند، بلکه مشخص است که توان ما پایین آمده است. زمانی که ما حدود ۱۰ تا ۱۲ هزارمگاوات برق کم داریم، دیگر توان صادرات به عراق را نداریم در صورتی که سال‌های متمادی تلاش کردیم تا ساخت نیروگاه‌ها را بومی‌سازی کنیم و امروز ایران قادر به ساخت نیروگاه است حال آنکه خوراک گاز این نیروگاه‌ها را نمی‌تواند تامین کند.
او اضافه کرد: همین الان در فصل تابستان، نیروگاه نکا در مازندران با آن حجم جنگل‌ها و طبیعت، در حال سوزاندن مازوت ۳۵۰۰۰ ppm سولفور است که این نشان‌دهنده عقب‌ماندگی فاحش ماست.
فیروزی گفت: این داستان در رابطه با قطر هم به صورت فاجعه‌آمیزتری در حال رخ دادن است. البته بحث امارات متفاوت است چون امارات با ما مسائل مشترک حوزه نفتی ندارد و توان تولید نفت‌شان را به حداکثر رسانده‌اند ولی قطر و عراق که با ما حوزه مشترک گازی و نفتی دارند (قطر گازی و عراق نفتی) و با تکنولوژی در حال پیش رفتن هستند، تعادل قدرت را در آینده‌ای نه‌چندان دور به‌هم خواهند زد.
پیوند خطرناک شرق و غرب
محمود خاقانی کارشناس ارشد انرژی هم در این رابطه در گفت‌وگو با «جهان‌صنعت» می‌گوید: ایران کشور بسیار مهمی، از نظر جایگاه اقتصادی، جایگاه حمل‌و‌نقل، جایگاه بین آسیای مرکزی دریای کاسپین خزر و خلیج‌فارس است. به همین دلیل سیاست بین شرق و غرب در ارتباط با هم به همان اندازه اهمیت دارد. ایران به عهد و پیمان خود در قبال برجام وفا کرد. اما دولت ترامپ مدعی بود که در این مذاکرات ایران سر آمریکا کلاه گذاشته و از برجام خارج شد.
این موارد نشان می‌دهد که ایران از هر نظر یک سرزمین استثنایی است. بنابراین حاکمیت باید در نظر داشته باشد که در بازی شرق و غرب که نتیجه‌اش فقیر شدن ایران است، نیفتد.
او با بیان اینکه خوشبختانه ولایت فقیه، جلوی این مسائل ایستادگی می‌کند، تصریح کرد: اخیرا مقام معظم رهبری در صحبت‌هایشان به جمهوریت نظام بسیار تاکید کردند. امیدواریم این مسائلی که در حال حاضر در حال رخ دادن است و این جراحی اقتصادی که کاسبان تحریم و دورزنندگان تحریم، به دنبال منافع خود آن را دنبال می‌کنند، به زیان کشور تمام نشود.خاقانی با اشاره به اینکه در عراق شرکت‌های چندملیتی چینی، روسی، آمریکایی و اروپایی دست به دست هم داده و نفت و گاز تولید می‌کنند، خاطرنشان کرد: اگرچه این حضور آنها باعث افزایش تولید در این کشور می‌شود، اما منافع به دست آمده را هم با خود می‌برند. همان‌طور که مشاهده شد در عراق، داعش به هیچ‌یک از پالایشگاه‌ها و خط لوله‌ها حمله نمی‌کرد. حمله ترکیه به عراق هم به یک دهکده توریستی بود و به خطوط نفت عراق یا پالایشگاه‌های عراق حمله نکرد، زیرا ترکیه هم از این نفت بهره‌مند می‌شود.
وی افزود: چنین تصویری از دنیا و معامله‌ای که شرق و غرب درباره ایران کرده‌اند، نشان می‌دهد که سیاستی که چین و روسیه و آمریکا برای ایران تعریف کرده‌اند، این است که عراق و کشورهای شیخ‌نشین خلیج‌فارس، ثروتمند باشند و ایران فقیر بماند. البته جای نگرانی ندارد که ایران یک قدرت نظامی ویژه دارد و آن قدرت نظامی می‌تواند بازدارندگی ایجاد کند، اما دولت توجه داشته باشد که پیوند زدن سرنوشت ایران به این قدرت‌ها در بلندمدت به زیان کشور است.
لینک کوتاه :