ضرورت استفاده ایران از فرصت مذاکره فینال برجامی
افشار سلیمانی *
جوزف بورل در بخش‌هایی از مقاله‌اش که در فایننشال‌تایمز منتشر شد، تاکید کرده در حال حاضر متن برجام بهترین توافق مورد نظر است و امضای این توافق از طریق لغو قابل توجه تحریم‌های آمریکا، برای مردم ایران منافع اقتصادی ملموسی خواهد داشت.
به گفته هماهنگ‌کننده اتحادیه اروپا، این توافق شامل تعهد بایدن و تضمین‌های آمریکاست. همزمان علی باقری مذاکره‌کننده ارشد ایران با توئیتی از تبادل‌نظرهای جدی و سازنده با طرف‌های مذاکره‌کننده و مبادله ایده‌هایی با جوزف بورل و مذاکره پیرامون آنها خبر داد.
در همین حال ند پرایس سخنگوی وزارت خارجه آمریکا اعلام کرده که آمریکا در حال بررسی پیش‌نویس تفاهم برای بازگشت متقابل به پایبندی کامل برجام است. او تاکید کرده که ایالات متحده همچنان بازگشت متقابل به پایبندی به برجام را دنبال خواهد کرد و این تلاش تا زمانی ادامه خواهد داشت که بازگشت به برجام در راستای منافع آمریکا باشد. به باور ند پرایس احیای برجام همچنان به سود منافع ملی واشنگتن است، اما این فرصت نامحدود نیست.
با توجه به محتوای اظهارات جوزف بورل و ند پرایس به نظر می‌رسد ایران تا پیش از نشست بعدی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که حدود دو ماه به برگزاری آن باقی مانده است، زمان دارد تا در توافق احیای برجام با آمریکا به جمع‌بندی برسد. در غیراین صورت به احتمال زیاد پرونده فعالیت‌های هسته‌ای ایران از سوی شورای حکام به شورای امنیت سازمان ملل ارجاع خواهد شد و سیستم ماشه با شکایت یکی از اعضای اروپایی برجام بدون اینکه روسیه و چین بر اساس ماده‌های ۳۷ و ۳۸ مفاد برجام بتوانند از حق وتوی خود استفاده کنند، وارد عمل خواهد شد و تمامی قطعنامه‌های بین‌المللی تحریم بازخواهند گشت، در این صورت احتمال قرار گرفتن ایران ذیل فصل هفتم منشور ملل متحد به عنوان مخل امنیت و صلح جهانی که تا مرحله اقدام نظامی علیه ایران را توجیه می‌کند، افزایش خواهد یافت .
تحولات برجامی بار دیگر نشان داد که آمریکا نقش تعیین‌کننده نهایی را دارد و محور نظام بین‌الملل قدرت همه‌جانبه است و چین، روسیه، آلمان، بریتانیا و فرانسه در دوره فطرت برجام نتوانستند مفاد برجام را اجرا کنند.
در شرایط کنونی نیز که روسیه در موقعیت بحرانی قرار گرفته و چین هم عمل به تحریم‌های آمریکا علیه روسیه را با کنار گذاشتن مسکو از پروژه «کمربند-جاده» آغاز کرده، فرصت‌ها برای ایران محدودتر شده است. از سوی دیگر بحران اقتصادی و معیشتی در ایران موجب نارضایتی اکثر مردم شده است.
جو بایدن رییس‌جمهور آمریکا هم با توجه به بحران انرژی ناشی از تجاوز روسیه به اوکراین و تحریم روسیه و نیاز اروپا به انرژی، ضرورت عدم افزایش قیمت نفت، کنترل تورم و در پیش بودن انتخابات میان‌دوره‌ای کنگره به امضای توافق احیای برجام نیاز دارد. از همین رو امضای توافق احیای برجام به دلایل مختلف داخلی و منطقه‌ای و بین‌المللی بر آمریکا واجب و بر ایران واجب‌ترین است.
* سفیر اسبق ایران در جمهوری آذربایجان و تحلیلگر مسائل سیاسی و بین‌المللی
اخبار برگزیدهیادداشتلینک کوتاه :