حذف خودخواسته از چرخه گردشگری دریایی

به گزارش جهان صنعت نیوز: مستهلک بودن تاسیسات دریایی کشور درکنار نبود کشتی‌های کروز و کشتی‌های گردشگری در سواحل جنوبی و شمالی، کشور را از ظرفیت بالای گردشگری و ترانسپورت دریایی محروم کرده است.

در این شماره «جهان‌صنعت» سعی کردیم ضمن گفت‌وگو با دکتر اسرافیل شفیع‌زاده عضو جامعه تورگردانان ایران و فارغ‌التحصیل دکترای اقتصاد گردشگری از اسپانیا، چالش‌ها و کاستی‌های گردشگری دریایی در کشور را بررسی کنیم.

وی معتقد است راه‌اندازی گردشگری دریایی در سواحل کشور می‌تواند هم زمینه حضور گردشگران خارجی در ایران را بیش از پیش فراهم کند و هم امکان آشنا شدن مردم کشور با نفوذ فرهنگی و شاخصه‌های فرهنگی سرزمین تاریخی‌مان را در کشورهای همجوار فراهم کند.

جای خالی کشتی‌های کروز در سواحل ایران

کشتی‌های کروز در سال‌های اخیر به یکی از تفریح‌های اصلی در جزایر و سواحل مختلف جهان تبدیل شده‌اند. بسیاری از مسافرانی که به شهرهای ساحلی کشورهای همسایه ایران مانند استانبول و آنتالیا سفر می‌کنند در تورهای گردشی کشتی‌های کروز شرکت کرده و از تجربه گردشگری دریایی بهره‌مند می‌شوند.

باوجود امکانات بالای کشتی‌های کروز اما در ایران از ظرفیت‌های آنها به خوبی در راستای توسعه گردشگری کشور استفاده نشده است.

دکتر اسرافیل شفیع‌زاده در خصوص اهمیت کشتی‌های کروز به «جهان‌صنعت» گفت: اگر بخواهیم کانون‌های مهم فعالیت کروز را در نظر بگیریم می‌بینیم که در منطقه کارائیب کشتی‌های کروز به شکل مرتب در حال تردد هستند و مناطقی همچون جزایر قناری در اقیانوس اطلس و نیز مناطقی در ترکیه و یونان مقصد کشتی‌های کروز است. کشتی‌های کروز می‌توانند منبع درآمد سرشاری برای کشورها باشند اما ما عملا از این موضوع بازمانده‌ایم. یعنی حوزه خلیج‌فارس که اصولا دارای یک نام باستانی و اعتبار جهانی است، با وجود در اختیار داشتن تنگه هرمز که یک تنگه مهم جهانی است عملا از چرخه فعالیت‌های دریایی حذف شده است.

وی افزود: فرسودگی ناوگان دریایی کشور در کیش و قشم را ببینید؛ به هر حال تاسیسات دریایی نیاز به بازسازی و نوسازی دارند و این نیاز وجود دارد که کشتی‌های نو مورد استفاده قرار گیرند. در حال حاضر باتوجه به اینکه روابط با روسیه در حال توسعه است حداقل می‌توان در این حوزه (گردشگری دریایی) از تجربیات روسیه استفاده کرد. در ارتباط با فعالیت‌ها کشتیرانی و یا فعالیت‌های دریایی در پهنه‌های آبی به هر حال روسیه پیشروتر از ایران است، حداقل می‌توان از آنها امکانات لازم را دریافت کرد. از سوی دیگر به نظرم نباید کشتیرانی را به خلیج‌فارس محدود کنیم و باید توجه داشته باشیم که دریای خزر نیز ظرفیت‌های بالایی در زمینه گردشگری دریایی دارد.

غفلت از گردشگری دریایی در دریای خزر

باوجود آنکه سواحل شمالی ایران به لحاظ شرایط آب و هوایی و بهره‌مندی از جاذبه‌های طبیعی شرایط بسیار مطلوبی دارند اما گردشگری دریایی در دریای خزر مورد توجه مسوولان مربوطه قرار نگرفته است.

دکتر شفیع‌زاده با ذکر این نکته که کشور از گردشگری دریایی در دریای خزر هیچ بهره‌ای نمی‌برد، گفت: خاطرم هست که بیش از دو دهه پیش کشتی میرزا کوچک‌خان به منظور گردشگری دریایی راه افتاده بود و سفرهایی هم به باکو داشت. فعالیت این کشتی گردشگری در دریای خزر تجربه بسیار خوبی بود ولی پیگیری نشد. امروزعلاوه براینکه در منطقه آزاد انزلی عملا می‌توانیم توسعه کشتیرانی را بین کشورهای عضو اکو و کشورهای همسایه و پیرامون خود داشته باشیم بلکه می‌توانیم گردشگری دریایی مبتنی بر گردشگر داخلی را نیز رونق دهیم که سبب بهبود وضعیت اقتصاد بومی می‌شود.

این عضو جامعه تورگردانان ایران ضمن اشاره به مشکلات تالاب انزلی و اثر سوء آن بر گردشگری در شمال کشور ابراز داشت: این تالاب همواره محل درآمد مردم بوده است،اما براساس گزارش‌های مطرح‌شده تغییرات اقلیمی و هدایت پسماندها به آن، دارد باعث نابودی این تالاب می‌شود و منابع آبی که باید به تالاب هدایت شوند انحراف پیدا کرده‌اند و حوضه آبریز تالاب کمتر شده است. به هر حال تمام این موارد روی اکوسیستم تاثیر گذاشته است. تصاویری از ماهیانی که در این تالاب در حال نابودی هستند را اخیرا جراید منتشر کرده‌اند که نشان می‌دهد خود تالاب که زمینه‌ساز یک سلسله از کسب‌و‌کارهای مبتنی بر فعالیت‌های گردشگری بوده دارد به حاشیه می‌رود.

شفیع‌زاده ضمن انتقاد از وضعیت نامناسب تالاب انزلی و بی‌استفاده ماندن کناره‌های دریای خزر ادامه داد: به هر حال باید مدیران منطقه آزاد انزلی فکری کرده و ببینند که از پهنه‌های دریای خزر می‌توانند چه استفاده‌ای داشته باشند تا باعث رونق گردشگری در منطقه شود. از سوی دیگر فشار فوق‌العاده بالایی در مسیرهای تردد خلیج گرگان و بندر آستارا داریم، برای آنکه بخشی از این فشار و ترافیک قدیمی را حل کرد می‌توان از ظرفیت‌های جابه‌جایی دریایی استفاده کرد. در واقع فعالیت ترانسپورت دریایی و گردشگری دریایی در شمال ایران قابل تفکیک نیست. توجه داشته باشید که در مناطقی مانند آستاراخان در شمال دریای خزر (در روسیه) مسائلی همچون یخ‌زدگی را داریم که امکان تردد را منتفی می‌کند اما در پهنه‌های دریای خزر (در سمت ایران) می‌توان ترانسپورت دریایی را راه انداخت. گردشگری دریایی بین آستارا، خلیج گرگان و بندر انزلی را می‌توان ایجاد کرد.

اهمیت توجه به حمل‌و‌نقل دریایی

دکتر شفیع‌زاده فارغ‌التحصیل اقتصاد گردشگری ضمن تاکید بر اهمیت ترانسپورت دریایی خاطرنشان ساخت: شما مستحضر هستید که چه میزان ظرفیت در ایران وجود دارد که اساسا کسی برای آنها فکر نکرده و از آنها استفاده نمی‌شود. کسی به این فکر نمی‌کند که حمل‌و‌نقل بین‌المللی دریایی را در دریای خزر که نه صرفا به عنوان حمل بار بلکه برای حمل مسافر پیگیری کند.

این فعال حوزه گردشگری یادآور شد: می‌توان از بنادر شمالی ایران به بندر آکتائو مسافران را جابه‌جا کرد و یا خط دریایی انزلی-باکو و یا خط دریایی آستارا-باکو را راه‌اندازی کرد. همچنین می‌توان خط آستارا و داغستان (روسیه) را راه انداخت. به هر حال آنجا «مخاچ قلعه» و قلعه‌های ساسانی را در «دربند» داریم، که به هر حال اینها سرزمین‌های ایرانی هستند که به تصرف روسیه در آمده‌اند و فرهنگ و تمدن ایرانی در آنجا جاری و ساری است. در صورت راه‌اندازی کشتی‌های گردشگری در دریای خزر می‌توان گردشگران ایرانی و خارجی را سوار این کشتی‌ها کرد و مسیرهای منظم دریایی را ایجاد کرد تا مردم ایران هم مناطقی مثل عشق‌آباد و سایر مناطقی که نفوذ و فرهنگ ایرانی در آنها وجود دارد را ببینند. از این طریق می‌توان مردم را با نفوذ فرهنگی ایران در مناطق مختلف آشنا کرد. به نظرم مدیران مناطق آزاد ایران باید ببینند که در پهنه‌های آبی ایران چه ظرفیت‌هایی وجود دارد.

اجتماعی و فرهنگیاخبار برگزیدهاقتصاد کلانپیشنهاد ویژهخواندنی