معضل خودسانسوری خبرنگاران
به گزارش جهان صنعت نیوز: هرسال که روز خبرنگار فرامی‌رسد، پای صحبت از مشکلات و مصائب این حرفه به میان می‌آید و تنها اقدامی که صورت می‌گیرد فقط به چند تبریک و تقدیر از سوی مسوولان ختم می‌شود و در این میان، کسی نیست که صدای خبرنگاران باشد و گرهی از مشکلات آنها باز کند.
این روزها با بحران گسترده همه‌گیری کرونا از سویی و تداوم تشدید بحران کاغذ از سوی دیگر، فعالیت حرفه‌ای و امنیت شغلی خبرنگاران به مخاطره افتاده و سبب بیکاری عده‌ای از آنها و نگرانی بسیاری دیگر شده است. کمبود کاغذ و دشواری‌های تامین منابع مالی در میان معضلاتی است که برخی رسانه‌های کشور را با خطر تعطیلی روبه‌رو کرده است. در این میان، طبیعی است که بیشترین آسیب را خبرنگاران و کارکنان رسانه‌ها می‌بینند. اما این آسیب، به ناگزیر بر کار آنها و کیفیت و کمیت محتوای کار رسانه اثر جدی می‌گذارد. طی چند ماه اخیر، بسیاری از روزنامه‌ها یا تعداد صفحات‌شان را کاهش داده‌اند، یا برخی روزنامه‌ها روزهای پنجشنبه دیگر منتشر نمی‌شوند و یا دست به تعدیل خبرنگاران زده و به حق‌التحریر روی آورده‌اند.
بیشتر بخوانید:
بر اساس آمار رسمی، روزنامه‌نگاری و خبرنگاری در کشورهای پیشرفته در زمره مشاغل معتبری قرار می‌گیرد که از درجه اهمیت قابل‌توجهی برخوردار است. این جایگاه برای اهالی خبر و خبرنگار، به دلایلی چون سختی و فشردگی کار، خطیر بودن، در مظان اتهام قرار گرفتن و بسیاری موارد دیگر بدیهی به نظر می‌رسد، اما در کشور ما خبرنگاران با مشکلات بسیاری دست‌و‌پنجه نرم می‌کنند؛ بسیاری از آنها خبرنگاری را به عنوان یک شغل که بتواند تامین‌کننده زندگی‌شان باشد، نگاه نمی‌کنند، چراکه هیچ‌گونه تضمینی برای آینده شغلی آنان وجود ندارد، از سوی دیگر حتی نهادی همچون «انجمن صنفی روزنامه‌نگاران و خبرنگاران ایران» که بتواند در جهت استیفای حق و حقوق خبرنگاران گام بردارد، وجود ندارد.
حرفه خبرنگاری در کشور ما در مقایسه با سایر نقاط جهان، تفاوت چشمگیر و قابل‌توجهی دارد که حتی در مخیله هیچ خبرنگاری نمی‌گنجد.به عنوان مثال فردی که به عنوان روزنامه‌نگار در ایالات متحده کار می‌کند معمولا ماهانه حدود ۹۱۵۰ دلار (۲۷۴ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان) درآمد دارد. کمترین دستمزدها از ۴۶۰۰ دلار (۱۳۸میلیون تومان) تا ۱۴۲۵۰ دلار (۴۲۷ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان) متغیر است یا به عنوان مثال، فردی که به عنوان روزنامه‌نگار در ترکیه کار می‌کند معمولا حدود ۹۲۶۰ لیر( حدودا ۱۸ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان) در ماه درآمد دارد. کمترین دستمزدها ۴۷۲۰ لیر (حدودا ۹ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان) تا ۱۴۳۰۰ لیر (۲۸ میلیون تومان) متغیر است.حتی حقوق یک خبرنگار در افغانستان که کشوری جنگ‌زده است نیز از حقوق خبرنگاران ایرانی بیشتر است و این جای تاسف دارد. برای مثال، شخصی که به عنوان خبرنگار در افغانستان کار می‌کند، معمولا ماهانه حدود ۹۵۸۰۰ افغانی (۳۵ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان) درآمد دارد. کمترین حقوق از ۴۵۰۰۰ افغانی (۱۶ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان) تا ۱۵۱۰۰۰ افغانی (۵۵ میلیون ۹۰۰ هزار تومان) متغیر است.
معضل خودسانسوری
جدا از مشکلات معیشتی که هیچ‌گاه به آن به درستی پرداخته نمی‌شود و اقدامی عملی در راستای بهبودش صورت نمی‌گیرد، سختی تهیه گزارش و خبر و نوشتن است که باید از زیر تیغ سانسور عبور کند. سانسور به حدی در رسانه‌های ما رایج شده که به گفته بهروز بهزادی، استاد روزنامه‌نگاری، خبرنگاران دچار خودسانسوری شده‌اند.این روزنامه‌نگار پیشکسوت به بهانه روز خبرنگار به بیان برخی مشکلات اساسی این حرفه پرداخته و به «جهان‌صنعت» می‌گوید: این روزها روزنامه‌نگاران از مشکلی به نام «اتو سانسور» رنج می‌برند، به این معنا که خبرنگار پیش از آن که نوشته‌اش توسط دبیر یا سردبیر سانسور شود، دست به خودسانسوری می‌زند و این عمل به صورت عادت درآمده و خبرنگاران به صورت ناخودآگاه دست به چنین کاری می‌زنند. او این کار خبرنگاران را مورد نقد قرار داده و می‌گوید که لااقل خودتان، نوشته‌های خودتان را سانسور نکنید. او ادامه می‌دهد: تفاوت بسیاری میان نشریات و رسانه‌های کشورمان با سایر نشریات جهان وجود دارد و آن اینکه به عنوان مثال در یک کشور به راحتی می‌توان عملکرد رییس‌جمهور را نقد کرد و زیر سوال برد، اما در ایران اینچنین نیست و با سانسور مواجه می‌شوی.
خبرنگار؛ فقیرترین قشر
بهروز بهزادی یکی دیگر از مشکلات حرفه خبرنگاری را وضعیت معیشت این قشر دانسته و می‌گوید: خبرنگاران ایران در مقایسه با سایر مشاغل فقیرترین، کم‌درآمدترین و ضعیف‌ترین قشر هستند که هرچه هم می‌گذرد، وضعیت معیشت آنها روزبه‌روز بدتر می‌شود. شغل خبرنگاری جوابگوی یک زندگی حداقلی هم نیست. شغل پرخطر و همچنین پرهزینه خبرنگاری و ساعاتی که صرف نوشتن و تهیه و تولید یک گزارش می‌شود، در مقابل دستمزد ناچیز آن، به طنزی تلخ می‌ماند.این استاد پیشکسوت روزنامه‌نگاری ریشه اصلی این مشکلات را در نبود درآمد روزنامه‌ها و نبود آگهی که محل اصلی امرار معاش رسانه‌هاست، می‌داند و همین‌طور اضافه می‌کند که کمبود و گرانی کاغذ نیز به این مشکلات دامن زده است.
او می‌گوید خود روزنامه‌نگاران پیشکسوت باید صدای این قشر باشند و قدمی برای حل مشکلات بردارند و تنها با حرف زدن، نمی‌توان کاری از پیش برد.بهروز بهزادی که خود استاد پیشکسوت روزنامه‌نگاری است و روزگار تلخ خبرنگاران را تجربه کرده و از سر گذرانده در پایان با تبریک روز خبرنگار می‌گوید: آن چیزی که من و امثال من و تمام خبرنگاران را در این حرفه نگه داشته و توان ادامه دادن با وجود تمام مشکلات و معضلات و کمبودها را می‌دهد، تنها عشق است. اگر عاشق نباشی نمی‌توانی در این مسیر بمانی. او بر این نکته تاکید می‌کند که یک خبرنگار تا پایان عمرش و برای همیشه یک خبرنگار می‌ماند، چون عاشق است و کمبودها را تاب می‌آورد.
لینک کوتاه :