شرط بقای پول نفت

به گزارش جهان صنعت نیوز:  تجربه دستیابی به برجام اول، نشان داد که به دنبال توافق به سرعت قراردادی به امضا نرسید. هیات‌های مختلف راهی ایران شدند، شرایط را بررسی کردند و در نهایت با فاصله زمانی حداقل ۸ تا ۱۲ ماه برای سرمایه‌گذاری پیشقدم شدند. هرچند برخی از آنها مثل توتال به سرعت هم از ایران رفتند، اما آن روزها که توافق انجام شده بود، مدل‌هایی از قرارداد توسط وزارت نفت وقت تهیه شده بود و سرمایه‌گذاران با این مدل‌ها تصمیم به مذاکره برای سرمایه‌گذاری می‌گرفتند.

با روی کار آمدن دولت جدید و تغییر تیم ستادی وزارت نفت، به نظر می‌رسد آن قراردادهای نفتی، با استراتژی و نگاه تیم جدید وزارت نفت چندان هماهنگ نباشد. بنابراین این سوال مطرح می‌شود که اگر ایران با قدرت‌های بزرگ بر سر احیای برجام به توافق برسد، آیا وزارت نفت از مدل جدیدی از قراردادهای نفتی رونمایی خواهد کرد یا همان قراردادها پیش روی سرمایه‌گذاران خارجی قرار می‌گیرد؟

حفظ چارچوب و رفع مشکلات

حسن مرادی نماینده پیشین مجلس و کارشناس انرژی دراین رابطه به «جهان‌صنعت» می‌گوید: لازم است از نظر افراد خبره استفاده کنیم‌. از وکلای بین‌المللی در کنار وکلای داخلی کمک بگیریم‌. زیرا سرمایه‌گذاری که انجام می‌دهیم مانند قرارداد‌های ورزشی و…  نشود. سرمایه‌گذاری در نفت شرط‌ها و ریزه‌کاری‌هایی دارد که باید مورد توجه قرار بگیرد‌. بخشی از آن قراردادها که در زمان آقای زنگنه تدوین شد، می‌تواند ادامه پیدا کند‌. بخش‌های دیگر لازم است اصلاح شود.

او با اشاره به فوری‌ترین اولویت صنعت نفت در صورت رفع تحریم‌ها تصریح کرد: اگر به توافق برسند، اولین اولویت ما باز کردن بازارهای صادراتی است. در حال حاضر اکثر بازارهای سنتی مانند کره‌جنوبی‌، اروپا و سایر بازارها را از دست داده‌ایم‌. باید به این بازارها برگردیم‌. توسعه میادین راکد باید در اولویت‌های نخست باشد‌. ما برخی پروژه‌هایی داریم که نیاز به سرمایه‌گذاری خارجی دارد زیرا وسعت آنها بزرگ است.

این کارشناس انرژی با اشاره به احیای پروژه‌هایی که به دلیل تحریم‌های آمریکا متوقف شد، گفت: پروژه ال‌ان‌جی که قرار بود با همکاری توتال فرانسه انجام شود، هنوز روی زمین باقی مانده و به اعتقاد من باید یکی از اولین اولویت‌های ما بعد از احیای برجام اجرای پروژه  ال‌ان‌جی و احداث پلن‌های عظیم آن باشد.

وی افزود: احیای برجام فرصت تازه‌ای برای ایران است که بتواند با در اختیار گرفتن تکنولوژی ال‌ان‌جی خود را به بازار صادراتی و رقابتی با مراکش و قطر و سایر کشورهای تولیدکننده برساند.

تضمین بیشتر

مرتضی بهروزی‌فر کارشناس انرژی هم درباره اولویت‌های بعد از احیای برجام برای صنعت نفت به «جهان صنعت» می‌گوید: متاسفانه توافق برجام مشکلات صنعت نفت ما را حل نمی‌کند. تنها تاثیر توافق برجام این است که به ما اجازه می‌دهد نفت را در حد ظرفیت تولیدی که داریم بفروشیم و پول فروش نفت را وارد اقتصاد کشور کنیم‌. در واقع تنها مشکلات فوری اقتصاد کشور ما را حل می‌کند.

او با اشاره به اینکه صنعت نفت نیاز به حداقل ۲۰۰ میلیارد دلار سرمایه دارد، تصریح کرد: اگر این میزان سرمایه‌گذاری تامین شود، می‌توان امیدوار بود که این صنعت احیا می‌شود.

این کارشناس نفتی خاطرنشان کرد: بالاترین تضمین که می‌توان در صنعت نفت یا کل اقتصاد کشور برای ادامه داشتن این روابط با کشورهای توسعه‌یافته وجود داشته باشد این است که بتوانیم حجم قابل توجهی از سرمایه کشورهای توسعه‌یافته (چه اروپایی، چه شرکت‌های آمریکایی) را جذب کنیم‌، این جذب سرمایه می‌تواند تضمین‌کننده ادامه روابط با کشورهای دنیا باشد.

نظرخواهی از کارشناسان

محمود خاقانی کارشناس ارشد انرژی هم در گفت‌وگو با «جهان‌صنعت» بر این باور است که در سال‌های گذشته فرصت‌های بسیاری را در دنیایی که سرمایه محدود است، از دست داده‌‌ایم. ضرب‌المثلی است که می‌گوید؛ اگر کسی فرصتی را از دست بدهد‌، این فرصت از بین نمی‌رود بلکه شخص دیگری از آن فرصت استفاده می‌کند.

او افزود:  وقتی فرصت‌ها از دست ما خارج شد‌، رقبای ما از این فرصت‌ها استفاده کردند. برجام یا برجام نو‌، ما نمی‌دانیم چه خواهد بود. به هرحال دولت سیزدهم‌، تمایل دارد بیان کند که این برجام‌، آن برجام نیست‌. این برجام یک برجام جدید است که دستاوردهای جدیدی هم در این برجام جدید داریم‌. تا زمانی که متن برجام منتشر نشود و ما نتوانیم متن این برجام را با برجام اولیه تطبیق بدهیم‌، نمی‌توانیم نظری بدهیم‌. اما امیدواریم که این صحبت صحت داشته باشد و دولت توانسته باشد دستاورد‌های بیشتری از برجام اولیه را به دست آورده باشد.

این کارشناس ارشد انرژی با بیان اینکه صنعت نفت و گاز مشکلات بسیار فراوانی دارد‌، خاطرنشان کرد: به جز مشکل کمبود سرمایه‌گذاری در این صنعت‌، مهم‌ترین مشکل‌، نبود فناوری نوین روز دنیا است‌. نقش فناوری، کاهش هزینه تولید است. ما با یک تجربه تلخ مواجه هستیم که تولید ما هزینه فراوانی دارد‌. زیرا نوآوری و فناوری جدید نداریم و از نظر نیروی انسانی هم افرادی که می‌توانستند در کشور حضور داشته باشند و خلاقیت ایجاد کنند‌، متاسفانه مهاجرت کردند.

او با اشاره به سخنان وزیر نفت که گفته بود برای تامین گاز کشور‌، حداقل ۸۰ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری نیاز است، گفت: سوال اینجاست که این سرمایه از کجا باید تامین شود‌؟ اگر برجام به ثمر رسید که می‌توان امیدوار بود صنعت نفت بتواند سرمایه مناسب جذب کند اما پیش‌شرط این کار هم  بهره‌گیری دولت از نظر کارشناسان برجسته‌ای است که در این مدت کنار گذاشته شدند. زیرا اگر در جریان مذاکرات برای جذب سرمایه، شروط مذاکره رعایت نشود و به قولی مذاکره خوبی انجام نشود‌، ممکن است در قراردادها به دستاوردهای مناسبی دست پیدا نکنیم.

خاقانی یادآور شد: نکته مهم‌تر این است که اگرچه خوب است که ایران با مصرف‌کنندگان اصلی انرژی در اروپا و غرب‌، وارد مشارکت شود‌ تا دست دلالان را کوتاه کند‌، اما باید توجه داشت که اکنون در داخل کشور مافیاهایی در صنعت نفت و گاز ایجاد شده است و دورزنندگان و کاسبان تحریم به راحتی از میدان کنار نمی‌روند.

او اضافه کرد: احتمالا این افراد با برنامه‌ها و چهره‌های جدید وارد صحنه می‌شوند‌، بنابراین وزیر محترم نفت باید توجه داشته باشد که برای مقابله با این مافیاها  بهتر است که متن قرارداد‌های نفت مخفی و محرمانه نباشد تا دست مافیا و افرادی که منافع ملی را مد نظر ندارند و فقط به منافع خود فکر می‌کنند از اقتصاد کشور کوتاه شود.

این کارشناس انرژی تاکید کرد: یادآوری این موضوع هم ضروری است که کشور‌، آرام‌آرام با بحران کسری انرژی روبه‌رو می‌شود، بنابراین تامین امنیت انرژی کشور باید در اولویت دولت و مجلس قرار بگیرد‌. زیرا تامین امنیت انرژی کشور با تامین امنیت ملی رابطه مستقیم دارد.

اخبار برگزیدهاقتصاد کلانپیشنهاد ویژه