تقویت بازوی تحلیلگری

به گزارش جهان صنعت نیوز: حالا به نظر می‌رسد با تسهیل روند تاسیس شرکت‌های سرمایه‌گذاری و حذف قوانین دست‌و‌پاگیر برای اخذ مجوز فعالیت‌های متنوع شرکت‌های مشاور سرمایه‌گذاری بتوان امیدوار بود قدرت تحلیل و توسعه سرمایه‌گذاری حرفه‌ای در بازار سرمایه افزایش یابد. در همین حال پیش‌بینی می‌شود این رویکرد بتواند به برخی نگاه‌های انحصارطلبانه در حوزه تاسیس شرکت‌های مشاور سرمایه‌گذاری پایان دهد. با این حال اما همچنان بازار سرمایه با مشکل بزرگی به نام عدم شناخت و آگاهی فعالان خرد نسبت به ارکان مالی بازار به ویژه شرکت‌های مشاور سرمایه‌گذاری،‌ صندوق‌های سرمایه‌گذاری و سبدگردان‌ها مواجه است. بر همین اساس کارشناسان بازار سرمایه توصیه می‌کنند سازمان بورس همزمان با تسهیل‌گری در حوزه قوانین و مقررات، آموزش و آگاهی‌بخشی بیشتر نسبت به کارکردهای ارکان مختلف و نهادهای مالی بازار سرمایه را در دستور کار قرار دهد.

رضا نوحی‌حفظ‌‌‌آباد مدیر نظارت بر نهادهای مالی سازمان بورس با اشاره به جدیدترین ابلاغیه هیات‌مدیره این سازمان گفته است با توجه به اینکه بستر قانونی ارائه خدمات مشاور سرمایه‌گذاری در قانون اوراق بهادار در قالب شخصیت حقوقی پیش‌بینی شده است و همچنین به منظور بهره‌گیری از ظرفیت‌های انسانی افرادی که از مدارک گواهینامه‌های حرفه‌ای بازار سرمایه یا توانایی فنی مناسبی برخوردار هستند، بخش‌هایی از دستورالعمل تاسیس و فعالیت و اساسنامه شرکت‌های مشاور سرمایه‌گذاری اصلاح شد. بر این اساس الزام حداقل سرمایه ۸ میلیارد تومانی برای تاسیس شرکت مشاور سرمایه‌گذاری برداشته شده است.  او در گفت و گو با سنا تاکید کرده است که با حذف این الزام، اکنون درخواست‌ها براساس طرح توجیهی متقاضیان این نوع از شرکت‌ها، بررسی و نسبت به آن تصمیم‌گیری می‌شود. به گفته نوحی همچنین، از این پس امکان ارائه خدمات آموزشی مرتبط با بازار سرمایه به اساسنامه نمونه شرکت‌های مشاور سرمایه‌گذاری افزوده می‌شود.  او با بیان اینکه الزام تادیه حداقل ۲۰ میلیارد ریال برای اخذ مجوزهای فعالیت مشاور عرضه و مشاور پذیرش توسط شرکت مشاور سرمایه‌گذاری برداشته شده اعلام کرده است که سرمایه ثبت و پرداخت شده شرکت مشاور سرمایه‌گذاری، باید حداقل تکافوی پوشش هزینه‌های شرکت برای سه سال اول پس از تاسیس شرکت را داشته باشد. به گفته نوحی در صورتی که شرکت مشاور سرمایه‌گذاری در نظر دارد افزون بر فعالیت اصلی خود، مجوز فعالیت مشاور عرضه و مشاور پذیرش را دریافت کند، نیاز به تادیه سرمایه اضافی برای اخذ مجوزهای یادشده ندارد. گفتنی است بر اساس تعاریف مصرح در قانون بازار اوراق بهادار، مشاور سرمایه‌گذاری شخص حقوقی است که در قالب قراردادی مشخص، درباره خریدوفروش اوراق بهادار، به سرمایه‌گذار مشاوره می‌دهد و در همین حال می‌تواند فعالیت‌هایی نظیر مشاوره عرضه، پذیرش و سبدگردانی را نیز به شرط اخذ مجوز از سازمان بورس انجام دهد.

نمای کنونی مشاوران سرمایه‌گذاری

پیشینه صدور مجوز نخستین شرکت‌ مشاور سرمایه‌گذاری در ایران به سال ۱۳۸۹ بازمی‌گردد. طی این سال دو شرکت تاسیس شد و در طول سال ۹۰ نیز ۵ شرکت دیگر به جمع مشاوران سرمایه‌گذاری سازمان بورس پیوستند. طی این مسیر همچنین تا سال ۱۳۹۷، ۱۲ شرکت دیگر به این جمع افزوده شدند. با این حال اما تاسیس شرکت‌های جدید مشاور سرمایه‌گذاری از سال ۹۷ با وقفه‌ای طولانی همراه شد. حتی با وجود تبلیغات فراوان برای جذب مردم به بازار سرمایه، این رکن مهم در بازار به فراموشی سپرده شده بود به نحوی که نه شرکت جدیدی تاسیس می‌شد و نه شرکت‌های موجود فعال در بازار سرمایه به مردم معرفی و شناسانده می‌شدند. فقدان این آگاهی و فراموش شدن رکن مهم تحلیلگری در نهایت در کنار دیگر عوامل، زمینه‌ساز زیان بزرگی برای سهامداران، شرکت‌ها و کلیت بازار سرمایه شد که هنوز هم دود آن به چشم اقتصاد ایران می‌رود. در حال حاضر اما تعداد شرکت‌های سرمایه‌گذاری نسبت به قبل با افزایش روبه‌رو شده است هر چند هنوز بازار این نهاد مالی در بورس ایران کساد است. از این میان ۱۸ شرکت تا سال ۹۷ پذیرش و ثبت شده بودند و با یک وقفه دوساله، در سال ۹۹ دو شرکت دیگر مشاور سرمایه‌گذاری پا به بازار سرمایه گذاشتند. اما در سال ۱۴۰۰ هیچ شرکت تازه‌ای در حوزه مشاوره سرمایه‌گذاری نزد سازمان بورس ثبت نشده است. با این حال در سال جاری یک شرکت دیگر نیز به جمع مشاوران سرمایه‌گذاری پیوست تا تعداد این نوع از نهادهای مالی در بازار سرمایه به ۲۱ عدد برسد.

توسعه سرمایه‌گذاری حرفه‌ای

طبق بند ۳ ماده ۱ دستورالعمل تاسیس و فعالیت مشاور سرمایه‌گذاری، مشاور سرمایه‌گذاری عبارت است از هرگونه مشاوره موضوع بند ۱۶ ماده ۱ قانون بازار اوراق بهادار در مورد خرید یا فروش اوراق بهادار که شامل توصیه به خرید، فروش یا نگهداری اوراق بهادار، اظهارنظر راجع به روند قیمت یا عرضه و تقاضای اوراق بهادار در آینده، اظهارنظر راجع به ارزش (قیمت) اوراق بهادار می‌شود. به عبارت دیگر می‌توان گفت مشاوران سرمایه‌گذاری اشخاصی هستند که با مجوز رسمی از سازمان بورس و اوراق بهادار در زمینه خریدوفروش سهام و سایر اوراق بهادار، به افراد حقیقی و حقوقی مشاوره و تحلیل ارائه می‌کنند. در کنار این شرکت‌ها همچنین سازمان بورس مجوز تاسیس شرکت‌های مشاور سرمایه‌گذاری نوع دوم را نیز صادر کرده است که بر اساس آن برخی مشاوران سرمایه‌گذاری فعال در فضای مجازی شناسنامه‌دار می‌شوند و تحت نظارت سازمان بورس قرار می‌گیرند. به نظر می‌رسد سازمان بورس در تلاش است تا وضعیت سرمایه‌گذاری را سامان بخشیده و مشاوره‌های علمی مبتنی بر دانش سرمایه‌گذاری را توسعه دهد با این حال هنوز بسیاری از فعالان بازار سرمایه با کارکرد و مزایای این شرکت‌ها بیگانه هستند که این ضعف رسانه‌ای و آموزشی مجددا به سازمان بورس بازمی‌گردد.