خروج تولید از وضعیت بحرانی
به گزارش جهان صنعت نیوز: در واقع رشد بالای ۴ درصدی شاخص تولید صنعت محصولات شیمیایی، رشد ۸ درصدی تولید فلزات اساسی و رشد بالای ۱۵ درصدی صنعت خودروسازی در تیر ماه نشان می‌دهد که وضعیت تولید در بیشتر صنایع بزرگ در این ماه مطلوب بوده است. البته لازم به ذکر است که موجودی انبار در صنایع شیمیایی و فلزات اساسی روندی افزایشی داشته که نشان می‌دهد احتمالا از شدت رشد این صنایع طی ماه‌های آتی کاسته خواهد شد.
همچنین وضعیت سودآوری شرکت‌های صنعتی بورسی در بهار ۱۴۰۱ نشان می‌دهد که سود اسمی دو صنعت محصولات شیمیایی و فلزات اساسی که در سال گذشته ۵۰ درصد نسبت به سال قبل رشد داشته در سه ماهه ابتدایی امسال نسبت به بهار سال گذشته تنها حدود ۲۰ درصد رشد کرده که پایین‌تر از تورم و رشد سود اسمی سایر شرکت‌ها در این مدت بوده است.
شاخص تولید ماهانه
سال گذشته شاهد بودیم که روند افزایشی رشد شاخص تولید در تابستان متوقف و شاخص تولید در تیر و مرداد سال گذشته به ۱/۳ و صفر درصد رسید. در پاییز نیز مجددا روند رشد شاخص تولید صنعتی نزولی شد و رشد شاخص در ماه‌های پاییز، نسبت به مدت مشابه سال قبل به ترتیب منفی ۱/۰ و ۷/۰ درصد ثبت شد. در این میان بعد از کاهش بیش از ۵ درصدی شاخص تولید صنعتی در فروردین ماه، روند رشد شاخص در اردیبهشت و خرداد صعودی شده و در تیر ماه نسبت به مدت مشابه سال قبل ۶ درصد افزایش یافت.
در همین راستاست که می‌توان مطابق با تازه‌ترین گزارش پژوهشکده پولی و بانکی، نتیجه گرفت: ۱- شاخص تولید محصولات شیمیایی در تیرماه رشد بالای ۲/۴ درصدی را نسبت به سال قبل نشان می‌دهد که بیشترین رقم رشد این صنعت در یک‌سال اخیر بوده است.
۲- رشد صنعت فلزات اساسی در تیرماه نسبت به مدت مشابه سال قبل به حدود ۸ درصد رسیده که روند صعودی این صنعت را نشان می‌دهد.
۳- رشد تولید شاخص صنعت خودروسازی و قطعات، ماشین‌آلات و تجهیزات در خرداد و تیر نسبت به سال قبل بیشترین رشد را در بین صنایع داشته است.
تحلیل موجودی انبار
شاخص موجودی انبار از خرداد تا آذر ماه سال گذشته (به غیراز شهریور) مثبت بوده که نشان‌دهنده افزایش در موجودی انبار صنایع بوده است. از مهر تا آذر ماه نیز روند افزایش در موجودی انبار صعودی بوده به طوری که در آذر ماه بیش از ۵/۲ درصد از تولید انجام شده در انبار ذخیره شده است. در سه ماهه زمستان نیز تولید صنایع به طور متوسط ۵/۱ درصد بالاتر از فروش آنها بوده و موجودی انبار نیز افزایش یافته است.
با این حال در فروردین امسال بعد از حدود ۶ ماه شاخص موجودی انبار صنعت کاهش داشته، به گونه‌ای که معادل ۴ درصد تولید این ماه از موجودی انبار کاسته شده است. از سوی دیگر از خرداد ماه شاهد کاهش قابل توجه موجودی انبار بوده‌ایم که نشان می‌دهد تقاضا برای محصولات صنعتی افزایش یافته است. البته ذکر این نکته ضروری است که بخش قابل‌توجهی از کاهش موجودی انبار در دو ماه اخیر مربوط به کاهش موجودی انبار شرکت‌های خودروسازی بوده است.
برای صنعت محصولات شیمیایی، رشد این صنعت هر چند در خرداد و تیر ماه مثبت شده، ولی هنوز رشد تولید در این صنعت بیشتر از رشد تقاضا و فروش بوده و موجودی انبار آن افزایش داشته است.
محدودیت مالی و رشد صنایع
در اقتصاد ایران محدودیت نقدینگی در صنایع همواره از اصلی‌ترین مشکلات تولید بر شمرده می‌شود. البته محدودیت مالی برای همه شرکت‌ها به یک اندازه نیست و در برخی شرکت‌ها شدیدتر و در برخی شرکت‌ها کمرنگ‌تر است. طبق برآوردهای صورت گرفته طی سال‌های ۱۳۹۷ تا ۱۳۹۹ تقریبا در تمام دوره‌ها رشد شرکت‌هایی که محدودیت مالی شدیدتری داشتند، کمتر از رشد سایر شرکت‌ها بوده است. با این حال از ابتدای سال ۱۴۰۰ تا خرداد ۱۴۰۱ به جز معدود ماه‌هایی، رشد دو گروه از شرکت‌ها با توجه به محدودیت مالی بسیار نزدیک به هم بوده است. لذا از ابتدای فروردین ۱۴۰۰ تاکنون محدودیت مالی تغییرات و نوسانات تولید را به طور معناداری تحت تاثیر قرار نداده است.
صادرات و رشد تولید
از آبان ماه ۱۳۹۹ تا خرداد ۱۴۰۱، برخلاف دوره قبلی، رشد تولید صنایع صادرات‌محور از رشد تولید سایر صنایع پایین‌تر بوده است. در اردیبهشت ۱۴۰۱ با وجود اینکه رشد شاخص تولید شرکت‌های صادرات‌محور شدید منفی بوده، رشد شاخص تولید شرکت‌هایی که کمتر به صادرات اتکا داشتند به بیش از ۶ درصد رسیده و اختلاف رشد این دو گروه ۱۰ درصد شده که نشان می‌دهد در این ماه شرکت‌های صادراتی رشد کمتری نسبت به سایر شرکت‌ها داشتند. البته لازم به ذکر است که این اختلاف در خرداد کمتر و در تیر رشد تولید هر دو گروه تقریبا برابر شده است.
واردات و رشد تولید
از آبان تا اسفند سال گذشته، در حالی رشد شرکت‌های با درجه واردات‌محوری بالا در بازه مثبت ۶/۲ تا ۴ بوده، رشد سایر شرکت‌ها در بازه منفی ۸/۱ تا منفی ۸/۳ بوده و روند نزولی داشته است. در اردیبهشت و خرداد امسال در حالی که رشد شرکت‌های کمتروابسته به واردات منفی بوده، رشد تولید شرکت‌های واردات‌محور به طور متوسط بالای ۶ درصد ثبت شده است. در تیرماه نیز این الگو تکرار شد و در حالی که گروه شرکت‌های کمتروابسته به واردات در این ماه رشد نزدیک به صفر داشتند، رشد شرکت‌های واردات‌محور به بالای ۱۰ درصد رسید.
کالاهای مصرفی، سرمایه‌گذاری و واسطه‌ای
بررسی شاخص‌های تولید کالاهای مصرفی، سرمایه‌گذاری و واسطه‌ای نشان می‌دهد که رشد تولید کالاهای مصرفی که از نیمه دوم سال ۱۳۹۹ تا انتهای سال ۱۴۰۰ همواره مثبت بوده، در دو ماه ابتدایی امسال منفی شده است. اما در خرداد ماه رشد تولید این نوع محصولات مثبت شده و در تیر ماه به رشد حدود ۵ درصد رسیده است.
همچنین رشد تولید کالاهای واسطه‌ای در نیمه دوم سال قبل بین منفی ۳ تا منفی ۵/۱ درصد بوده است. شاخص تولید این محصولات در فروردین ماه بعد از ۱۰ ماه به رشد مثبت ۴ درصد رسیده و در دو ماه اردیبهشت و خرداد نیز رشد تولید این محصولات مثبت ۵/۲ درصد شده است. لازم به ذکر است در تیرماه نیز رشد این محصولات به حدود ۵ درصد رسیده است.
از سوی دیگر رشد کالاهای سرمایه‌ای در ماه‌های اخیر نوسانات قابل‌توجهی داشته است، به طوری که در سه ماه اخیر یعنی از اردیبهشت تا تیرماه، با توجه به مثبت بودن رشد بالای تولید در صنعت ماشین‌آلات و تجهیزات، رشد تولید کالاهای سرمایه‌ای نیز مثبت و قابل توجه بوده است.
سودآوری صنایع
بررسی‌ها نشان می‌دهد از میان ۴۸۴ شرکت صنعتی بورسی در سه ماه ابتدایی امسال، رشد سود اسمی شرکت‌ها نسبت به سال قبل به ۴/۴۵ درصد رسیده است. همچنین بر اساس گزارش سودآوری سه ماهه ۱۴۰۱، تعداد شرکت‌های زیان‌ده ۶۸ شرکت بوده‌اند که نسبت به سال گذشته از نظر تعداد، تغییری نداشته‌اند. در این رابطه در میان صنایع مهم، مانند سنوات گذشته، شرکت‌های خودروسازی و ساخت قطعات بدترین وضعیت را از نظر سودآوری دارند، به طوری که تنها صنایعی هستند که جمع سود خالص شرکت‌های آنها منفی می‌شود. هر چند که لازم به ذکر است در سه ماهه ابتدایی امسال، زیان صنعت خودروسازی ۴/۳۷ درصد کمتر از مدت مشابه سال قبل بوده است.
در صنعت محصولات شیمیایی و فلزات اساسی که صادرات‌محور هستند به ترتیب ۵۳ و ۳/۵۲ درصد رشد سود اسمی در سال ۱۴۰۰ به دست آمده که این سود در بهار امسال به حدود ۲۰ درصد رسیده است که بسیار کمتر از تورم و همچینی رشد سودآوری سایر شرکت‌هاست. به علاوه تعداد شرکت‌های زیان‌ده نیز در بهار ۱۴۰۱ در این دو صنعت افزایش یافته است. همچنین در سال ۱۴۰۰ به جز صنعت خودروسازی، تنها صنعتی که رشد اسمی مجموع شرکت‌های آن نسبت به سال قبل کمتر شده، صنعت محصولات غذایی است. با این حال سودآوری در سه ماهه ابتدایی امسال برای صنعت ماده غذایی بهتر از سال قبل بوده و رشد ۴/۳۷ درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل داشته است. گفتنی است آزادسازی قیمت‌ها ناشی از حذف ارز ترجیحی یکی از عوامل اثرگذار بر سودآوری در این صنعت بوده است. از سوی دیگر سود شرکت‌های صنعت محصولات دارویی در سه ماهه ابتدایی سال ۱۴۰۱ بیش از ۶/۴۷ درصد بیشتر از مدت مشابه سال قبل بوده است.
اخبار برگزیدهاقتصاد کلانصنعت و معدنلینک کوتاه :