مزایای فعالیت قطارهای گردشگری

به گزارش جهان صنعت نیوز: امروز در بسیاری از کشورهای جهان بحث قطارهای گردشگری با جدیت پیگیری می‌شود و گردشگران بسیاری جذب استفاده از خدمات آنها می‌شوند. برای نمونه قطار گردشگری کیوشو، هتلی ۷ ستاره روی مسیر ریلی کشور ژاپن شکل داده است و یا گلدن ایگل، تجربه سفری بی‌دغدغه در یکی از بزرگ‌ترین کشورهای جهان یعنی روسیه را نصیب مشتاقان سفر و گردشگری می‌کند.

در کشور ما نیز مدت‌ها است که بحث توسعه قطارهای گردشگری از سوی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی مطرح شده اما صحبت‌های مطرح‌شده در عمل به‌جز راه‌اندازی مقطعی و نصفه و نیمه این قطارها دستاوردی در بر نداشته است.

در راستای توسعه قطارهای گردشگری در کشور اخیرا معاون گردشگری وزارت میراث فرهنگی در حرکتی نمادین با سوار شدن به قطار تهران-زنجان برای تماشای عزاداری حسینی راهی زنجان شد.

پیش از این در سال ۹۷ نیز نخستین قطار گردشگری داخل استانی کرمان به مقصد شهرهای گردشگری راین و بم برای اولین‌بار راه‌اندازی و اولین تور گردشگری نیز در این استان برگزار شد.

در این گزارش قصد داریم ضمن گفت‌وگو با رییس انجمن صنفی راهنمایان گردشگری استان تهران نتایج و دستاوردهای مثبتی که راه‌اندازی قطارهای گردشگری می‌تواند در صنعت گردشگری کشور به وجود آورد را بررسی کرده و چالش‌های پیش رو برای استفاده از قطارهای گردشگری در کشور را مورد ارزیابی قرار دهیم.

اهمیت قطارهای گردشگری

در سال‌های اخیر قطارهای گردشگری به وسیله‌ای نوین برای تفریح و ارایه تجربه‌ای متفاوت از سفر برای مسافران تبدیل شده‌اند.هدف گردشگران از سوار شدن به قطارهای گردشگری تماشای دیدنی‌های طبیعی و میراث فرهنگی بین مسیر است که شاید با خودروی شخصی امکان تماشای بسیاری از آنها وجود نداشته باشد. قطارهای تاریخی و موزه‌ای، قطارهای مجلل و تفریحی و قطارهای غذاخوری از جمله قطارهای گردشگری هستند که در دنیا مورد توجه دوستداران سفر و گردشگری قرار گرفته و در حال فعالیت هستند.

قطارهای موزه‌ای و تاریخی قطارهایی هستند که در سال‌های دور فعالیت داشته‌اند و حالا مسافران با سوار شدن و سفر با آنها امکان تجربه سفر در یک موزه متحرک را پیدا می‌کنند. قطارهای مجلل که بیشتر در مسیرهای طولانی به کار گرفته می‌شوند و به لحاظ هزینه برای همه افراد به صرفه نیستند اما باز هم طرفداران خاص خود را دارند. قطارهای غذاخوری نیز فرصتی را برای علاقه‌مندان به گردشگری خوراک فراهم می‌کنند تا ضمن تماشای تصاویر مناطق مختلف از پنجره قطار، طعم غذاهای مختلف را بچشند. امروز در دنیا قطارهای گردشگری بسیار مورد توجه قرار گرفته و گردشگران نیز میل وافری برای تجربه کردن سفر و گردشگری از طریق مسیر ریلی دارند. به عنوان نمونه اولین قطار گردشگری آفریقای جنوبی از کاسکو پایتخت تمدن اینکا (امپراتوری تاریخی آمریکای جنوبی) و از میان دشت بزرگ آندیان به سوی شهر سفیدِ آرکیپا رهسپار می‌شود. طراحی داخلی این قطار با الهام از بافت پرو انجام شده است و گردشگران با یک سفر سه روزه با تاریخ، تمدن و آثار طبیعی پرو آشنا می‌شوند. این قطار باتوجه با بلیت دوهزار دلاری‌اش البته درآمد قابل توجهی را نیز نصیب جامعه و صنعت گردشگری پرو می‌کند. در هندوستان نیز قطار مهاراجه اکسپرس گردشگران را از دهلی به بمبئی می‌برد. دکوراسیون داخلی قطار، با الهام از هنر روزهای طلایی سلطنت راج ساخته شده است و یادآور زندگی تجملاتی مهاراجه‌های هندی در گذشته‌های دور است. این قطار ۲۳ واگن داشته و پنج سوئیت تجملاتی نیز در آن طراحی و ایجاد شده است که هر کدام از این سوئیت‌ها دارای چهار اتاق با امکانات کامل است. نگاهی به کشورهایی که از قطارهای گردشگری استفاده می‌کنند گویای آن است که بیشتر آنها از این طریق توانسته‌اند تنوع و تکثر بیشتری به روش‌های انجام سفر و گردشگری داده و از این طریق چرخ صنعت گردشگری خود را به گردش در آورند.

ایجاد تنوع با راه‌اندازی قطار گردشگری

یکی از نتایج به حرکت در آمدن قطارهای گردشگری در مسیرهای مسافرپذیر کشور می‌تواند ایجاد تنوع در مسیر جا‌به‌جایی مسافر و کمک به رشد صنعت گردشگری کشور باشد.

محمدحسین یزدانی رییس انجمن صنفی راهنمایان گردشگری استان تهران در پاسخ به این پرسش که آیا به نظرش ایجاد قطار گردشگری می‌تواند به عنوان یک عنصر تحولی در صنعت گردشگری کشور دیده شود به «جهان صنعت» گفت: به نظرم تحول ایجاد کردن در گردشگری کلا یک کلمه تبلیغاتی است و در رسانه‌ها کاربرد دارد. واقعیت آن است که در حال حاضر هیچ عنصر تحول‌سازی در گردشگری کشورمان نمی‌توانیم ببینیم. آنچه مطرح می‌شود بخشی از آن شعار است و بخشی دیگر استفاده تبلیغاتی دارد. با این وجود به هر حال ایجاد قطارهای گردشگری در مسیرهای مختلف به رشد گردشگری آن منطقه، گردشگری کشور و ایجاد تنوع در مسیرهای گردشگری کشور کمک می‌کند.
این فعال حوزه گردشگری که خود سال‌ها است در مسیر تورهای ورودی و خروجی به عنوان راهنمای گردشگری فعالیت دارد ضمن اشاره به انواع مختلف گردشگری ابراز داشت: گردشگری می‌تواند با مدل‌های مختلف تنوع داشته باشد و یکی از مدل‌هایی که می‌توان از طریق آن در گردشگری تنوع ایجاد کرد نیز از طریق وسیله حمل و نقل است.
وی افزود: گردشگر می‌تواند با بالن از تهران به اصفهان سفر کند و این هم می‌تواند یک مدل تور باشد که فرصت‌های گردشگری را متنوع کند. بنابراین موارد اینچنینی موجب تنوع در گردشگری می‌شود ولی باعث متحول شدن صنعت نمی‌شود.
یزدانی در خاتمه خاطرنشان ساخت: به هر روی به نظرم ایجاد و راه‌‌اندازی قطارهای گردشگری می‌تواند فرصت خوبی باشد که تنوع در مسیرها و نوع اجرای تورها در کشورمان ایجاد شود.

ضعف زیرساختی گردشگری ریلی در کشور

در یک نگاه کلی باید اذعان داشت که ایران به سبب وسعت بالا و برخورداری از جاذبه‌های طبیعی و میراث فرهنگی متعدد ظرفیت بالایی برای استفاده از قطارهای گردشگری دارد. تاکنون در کرمان، زنجان و در مسیر شمالی کشور از قطارهای گردشگری به صورت جزیره‌ای و بعضا مناسبتی استفاده شده است. فعالیت این قطارها اما عموما محدود بوده و در برخی از زمان‌ها هیچ فعالیتی نداشته‌اند. این در حالی است که در صورت فراهم شدن زیرساخت‌های ریلی و استفاده از راهنمایان گردشگری مجرب و قطارهای مجهز می‌توان امید داشت که استفاده از قطارهای گردشگری تبدیل به یکی از مزیت‌های رقابتی ایران در صنعت گردشگری شود. کشور ایران به سبب بهره‌مندی از اقلیم متفاوت در هر گوشه آن، پتانسیل ایجاد قطارهای گردشگری برای عبور از جاذبه‌های طبیعی نظیر کویر، جنگل و از میان کوه‌های زاگرس و البرز را دارد. باتوجه به این پتانسیل موجود از مسوولان امر انتظار می‌رود به جای تمرکز بر فعالیت قطارهای گردشگری در برخی از مناسبت‌های خاص، تمرکز خود را بر ایجاد یک گردشگری پایدار حول سفر با قطار در کشور بگذارند تا با ایجاد تنوع در شکل سفر بتوانیم صنعت گردشگری قدرتمندتری داشته باشیم.