زیان‌های تاخیر در برداشت از میادین مشترک/آرش از دست نرود
به گزارش جهان صنعت نیوز: هرچند در سال‌های اخیر سرمایه‌گذاری گسترده‌ای در حوزه اکتشاف و بهره‌برداری از میادین نفت و گاز انجام شده اما وجود تعداد زیادی میدان مشترک باعث شده که حرکت در این زمینه کند باشد. حدود ۲۸ میدان مشترک با کشورهای همسایه داریم. همسایه‌هایی که سرعتشان در برداشت از این میادین چندین برابر ماست. آنها در دو دهه گذشته سرمایه‌گذاری وسیعی را به صورت یک‌جانبه شروع کرده و در حال بهره‌برداری از این میادین هستند. تنها در تعداد انگشت‌شماری میدان مشترک به دلیل مشخص نبودن خط مرزی بهره‌برداری انجام نمی‌شود اما در همه میادین مشترک همسایه‌ها سخت مشغول کار هستند.
کارشناسان می‌گویند، منطقا بهره‌برداری متمرکز از میادین مشترک و سرمایه‌گذاری در آنها، از اهمیت بسیاری برخوردار است. به منظور تحقق این هدف، لازم است که موانعی که در عمل و طی سال‌های اخیر برداشت صحیح از این میادین را ناممکن کرده است، شناسایی و راهکارهایی برای برون‌رفت از آن به اجرا گذاشته شوند. اما مهم‌ترین مانع تحریم‌ها و عدم امکان تامین مالی برای پروژه‌هاست که سرعت توسعه میادین مشترک را کند کرده است. حتی اگر تکنولوژی مورد نیاز توسعه میادین را هم در اختیارداشته باشیم، بازهم به دلیل مشکل تامین سرمایه حرکت‌های بعدی کند خواهد بود.
هرچند مقامات وزارت نفت امیدوارند که با حضور گازپروم و وعده‌ای که روس‌ها برای سرمایه‌گذاری در میادین مشترک ایران داده‌اند، سرعت توسعه صنعت نفت را در شش میدان نفتی و گازی با حضور و سرمایه‌گذاری گازپروم سرعت ببخشند، با این حال به قولی با یک گل بهار نمی‌شود! چه آنکه برآوردی از میزان سرمایه‌گذاری برای تکمیل پروژه‌های نیمه‌تمام در صنعت نفت و گاز بیانگر نیازی ۳۰۰ میلیارد دلاری است. البته وزیر نفت پیشتر میزان توسعه طرح‌های نیمه‌تمام صنعت نفت و گاز را ۲۰۰ میلیارد دلار اعلام کرده بود.
اول تحریم، باز هم تحریم
مرتضی بهروزی‌فر کارشناس انرژی درباره ضرورت تکمیل پروژه‌های نیمه‌تمام صنعت نفت در میادین مشترک به «جهان صنعت» می‌گوید: توسعه میادین نفتی باید در اولویت قرار بگیرد و نباید منتظر ماند و در زمان رفع تحریم به دنبال سرمایه‌گذاری برویم.
او افزود: البته نتیجه سرمایه‌گذاری در صنعت نفت در کوتاه‌مدت مشخص نمی‌شود و حداقل سه تا چهار سال زمان برای به ثمر نشستن سرمایه لازم است به همین دلیل لازم است از از همه امکانات موجود در جهت توسعه و سرمایه‌گذاری در میادین مشترک بهره بگیریم. زیرا توسعه میادین نفتی یک انتخاب نیست، صنعت نفت در طول ۴۰ سال گذشته به دلیل دور ماندن از تکنولوژی روز دنیا، نبود سرمایه کافی و امکانات لازم دچار عقب‌ماندگی شده است.
به گفته بهروزی‌فر ایران با وجود داشتن ۱۵۵ میلیارد بشکه ذخایر نفتی، تنها توانایی تولید ۴ میلیون نفت آن هم در شرایط غیرتحریمی دارد. این در حالی است که این رقم در مقایسه با حجم ذخایر بسیار پایین است.
این کارشناس انرژی با تاکید بر اینکه این وضعیت شامل گاز هم می‌شود، خاطرنشان کرد: درخصوص گاز مساله کمی متفاوت است و اگر امکان دسترسی به تکنولوژی روز دنیا را در اختیار داشیم، حتما وضعیت بهتر از شرایط کنونی بود.
به گفته وی متاسفانه طی چهار دهه اخیر عقب‌ماندگی زیادی را در صنعت نفت وگاز شاهد بودیم که علت آن هم تحریم‌هایی بود که بر ایران اعمال شده است.
یک میدان مشترک پرمناقشه
یکی از میادین پرمناقشه مشترک که در ماه‌های گذشته بسیار خبرساز شد، میدان مشترک آرش است که بین ایران، عربستان و کویت مشترک است. عربستان و کویت این میدان را الدوره می‌نامند اما در ایران این میدان مشترک آرش نامیده می‌شود. میدان مشترک گازی آرش در سال ۱۳۴۶ کشف شد و ایران بهره‌برداری از آن را از سال ۱۳۹۱ آغاز کرده و دو کشور کویت و عربستان از سال ۱۳۵۳ اقدام به بهره‌برداری را آغاز کرده‌اند. ۴۰ درصد از این سهم در حوزه جانمایی میدان گازی ایران قرار می‌گیرد و مابقی در منطقه بی‌طرف دو کشور کویت و عربستان است و طبیعتا باید بر اساس شرایط و قوانین فلات قاره و میادین مشترک لرزه‌نگاری و حفاری چاه‌ها صورت گرفته و سهم هر کشور تعیین تکلیف شود. در واقع مساله ایران با کویت و عربستان بر سر این میدان، تعیین نشدن حد مرزی است. موضوعی که عربستان تمایل نشان داده که قصد دارد با ایران در این رابطه گفت‌وگو کند. همین چند روز پیش هم کویت سفیر خود را به ایران معرفی کرد و به نظر می‌رسد به زودی باید شاهد گفت‌وگوهایی درباره میدان آرش باشیم.
مجتبی فردوسی‌پور دیپلمات و کارشناس روابط بین‌الملل هم دراین رابطه می‌گوید: توسعه میدان آرش تابع پارامترهای خاصی است و یکی از پارامترهای اساسی توافق سه‌جانبه است اما دو کشور کویت و عربستان اقدام به بهره‌برداری کردند و در آخرین اجلاس مشترک که فروردین ۱۴۰۱ برگزار شد، ایران حضور نداشت.
فردوسی‌پور در گفت‌وگو با ایلنا، درباره امکان گسترش همکاری ایران با کویت در حوزه انرژی با توجه به نزدیک شدن روابط سیاسی دو کشور اظهار داشت: اخیرا بعد از مدتی که سطح مناسبات دو کشور کارداری بود؛ کویت به اعزام سفیر به ایران اقدام کرده و سفیر این کشور رونوشت استوارنامه خود را به وزیر امورخارجه ایران تقدیم کرده و این گام مثبتی در کنار رفع سوءتفاهمات موجود در مناسبات ایران و کویت خواهد بود. چنانچه به توافق خوب مرضی‌الطرفین برای مناسبات با عربستان برسیم و بتوانیم مناسبات دو کشور را در سطح روابط دیپلماتیک بازتعریف کنیم زمینه دستیابی به یک توافق در حوزه فلات قاره آرش هم می‌تواند یک خروجی برای بهبود روابط ایران با کشورهای کویت و عربستان سعودی باشد.
این کارشناس روابط بین‌الملل می‌گوید: طبیعی است یکی از موضوعات ایران برای بهره‌برداری از این حوزه سرمایه‌گذاری خارجی است، البته ما توانمندی بهره‌برداری را داشته و داریم، در اوایل دهه ۹۰ پروژه را کلید زدیم سکوهای حفاری میدان گازی آرش در دستور کار قرار گرفت، سکوها طراحی و آماده نصب بود اما با سفر امیر کویت به ایران در سال ۱۳۹۳ فعالیت حفاری ایران متوقف شد و تغییر سازه داده شد و در جای دیگری از آن بهره‌برداری شد، اکنون دوباره بنا بر این است که کار حفاری و بهره‌برداری را آغاز کنیم.
او درباره امکان تامین نیاز گازی کویت از سوی ایران گفت: در حال حاضر برآورد نیاز کویت بالغ بر ۶ میلیون مترمکعب گاز است که ۳ میلیون از قطر تامین می‌شود و ۳ میلیون مترمکعب دیگر نیز برای تولید برق نیروگاهی نیاز دارد، طبیعتا این ظرفیت وجود دارد که بین ایران و کویت همکاری مشترک انرژی صورت بگیرد و کویت بتواند از ظرفیت گازی ایران استفاده کند چراکه کویت درصد کمی از نیاز خود را از منابع گازی و نفتی خود تامین می‌کند و بخش بزرگی از نیاز خود را وارد می‌کند، بنابراین ظرفیت همکاری بین دو کشور وجود دارد، مشروط به اینکه کویت بتواند رویکرد مستقلی در حوزه مناسبات اقتصادی خود با ایران داشته باشد.
اخبار برگزیدهاقتصاد کلانپیشنهاد ویژهلینک کوتاه :