میلیون‌ها ایرانی نگران برجام
به گزارش جهان صنعت نیوز: کارشناسان و تحلیلگران داخلی نیز اغلب معتقدند که منافع اقتصادی و سیاسی ایران با توافقی که اکنون مورد بحث است، تامین خواهد شد اما یک سری موارد اختلافی دیگر که عموما حول محورهای از نگاه ایران غیرقابل مذاکره و مورد توجه صهیونیست‌ها است؛ باقی مانده که سبب شده هنوز به مرحله امضای توافق نرسیده باشیم.
در بینابین این بررسی‌ها اما شاهدیم که برخی از مخالفان همیشگی برجام ساز خود را زده و همچنان بر طبل مخالفت با برجام می‌کوبند. شاهدش نیز همین توصیه دیروز «کیهان» به دولت است. این روزنامه نوشت: «قطعا اوضاع امروز بهتر از یک‌سال قبل است و طبق پیش‌بینی‌های مراکز معتبر بین‌المللی، اوضاع رفته‌رفته بهتر هم خواهد شد. دولت سیزدهم هم نشان داده بدون برجام و اف‌ای‌تی‌اف می‌شود کارهای بزرگی کرد. بنابراین، آن طرفی که باید عجله کند ما نیستیم. دو ماه! فقط دو ماه دیگر اگر اوضاع به همین شکل ادامه یابد، اوضاع زمین تا آسمان تغییر خواهد کرد!»
اصرار کیهان به تعویق توافق درحالی است که همین حالا هم ایران بارها از سوی طرف‌های غربی به وقت‌کشی در امر مذاکرات متهم شده است. در عین حال می‌دانیم که هر روز تاخیر در این توافق و حصول گشایش‌های بعد از آن چه ضربه اقتصادی کلانی به کشور و ملت می‌زند. بگذریم از اینکه برخی اصولگراها مثل مصباحی‌مقدم باور دارند که گشایش‌های این توافق و احیای برجام شبیه در باغ سبز است و نباید به آن دل بست.
پیش‌بینی مبهم و گذشته روشن
با همه این تفاسیر، عقل سلیم حکم می‌کند که هر پیشنهاد و توصیه‌ای را باید اول بررسی کرد و بعد درباره آن نظر داد. از این رو در گفت‌وگو با کارشناسان به موضوع و رویکرد مورد نظر کیهان پرداخته‌ایم. صباح زنگنه، نماینده پیشین مجلس و تحلیلگر مسائل بین‌المللی در گفت‌وگو با «جهان‌صنعت» با کنایه به این رویکرد «کیهان» بیان کرد: «به نظرم از توان و قدرت دوستان در آینده‌نگری باید در جاهای مهم‌تری استفاده کرد.»
وی همچنین گفت: «البته در کنار آینده‌نگری، نگاه به گذشته و نتیجه تاخیرها را نیز باید سنجید. در حقیقت هیچ کشوری و هیچ موسسه مطالعاتی نمی‌تواند با این دقت از آینده سخن بگوید. اما گذشته را به راحتی می‌توان ارزیابی و محاسبه کرد که جمهوری اسلامی ایران در نتیجه تاخیر در رسیدن به توافق چقدر زیان کرده است.»
زنگنه با اشاره به اینکه «شرایط همواره می‌تواند سیال باشد» گفت: «در آمریکا معلوم نیست شرایط به نحو فعلی بماند. به خصوص بعد از انتخابات کنگره و پیامدهای آن انتخابات. در اروپا که مسائل اوکراین در حال حادتر شدن است و منطقه و جهان را با خطراتی مواجه کرده که شرایط در حال تغییر است.»
نماینده پیشین مجلس تاکید کرد: «گرو نگه داشتن ملت ۸۵ میلیونی ایران برای یک آینده مبهم چندان شرط عقل نیست.»
وی همچنین در پاسخ به اینکه با توجه به مشخص بودن آفات تعویق در توافق چرا هنوز شاهد چنین توصیه‌هایی به دولت هستیم؟ گفت: «اگر یک بار اعلام کنند که ما توافق را لازم می‌دانیم و به آن نیاز داریم، دیگر شاهد این رویه نخواهیم بود. اگر یک بار این موضوع را اعلام کنند تکلیف همه روشن خواهد شد. با این رویه مبهم و فضای مه‌آلود نمی‌توان جوابگوی زیان‌هایی بود که کشور تا کنون متحمل شده است.»
سیاه و سفید تعویق توافق
امیرعلی ابوالفتح، تحلیلگر مسائل بین‌الملل اما نظر ملایم‌تری دارد و به تعویق انداختن مذاکرات را خیلی هم بد نمی‌داند. اگرچه مضرات آن را هم در نظر می‌گیرد. او در گفت‌وگو با «جهان صنعت» ضمن تاکید بر اینکه تعویق در انجام توافق هم تهدید است و هم فرصت، گفت: «شخصا معتقد هستم که این موضوع سیاه و سفید یا صفر و صد نیست. یعنی نمی‌توان گفت که استفاده از عنصر زمان حتما به نفع ما یا حتما به زیان ما است. در برخی موارد و حوزه‌ها می‌تواند فرصت‌ساز باشد و در برخی زمینه‌ها نیز تهدیداتی را ایجاد خواهد کرد.»
وی توضیح داد: «به عنوان مثال هر یک روزی که تحریم‌های ایران دیرتر برداشته شود، ضررهایی در بازار رسمی فروش نفت به ایران وارد می‌شود و ایران از منابع نفتی و درآمدهای حاصل از آن دیرتر بهره‌مند می‌شود. همچنین دسترسی به منابع مالی و پول‌های بلوکه‌شده در حساب‌های خارجی به تعویق می‌افتد و طبیعی است که هرچه سریع‌تر این پول‌ها در اختیار دولت قرار بگیرد، خیلی از کارها سریع‌تر و بهتر قابل انجام خواهد بود. بنابراین از این جهات، گذشت زمان یک عنصر منفی است.»
تحلیلگر مسائل بین‌المللی ادامه داد: «از جهات دیگر اما گذشت زمان می‌تواند فرصت‌هایی ایجاد کند. به عنوان نمونه اینکه از توافق نسنجیده و نپخته جلوگیری می‌شود. به عبارت دیگر از عنصر زمان تعیین‌کننده باشد، ممکن است کشور زیر فشار یک توافق سریع، یک سری دوراندیشی‌ها را انجام ندهد. ضمن اینکه همزمان با گذشت زمان، فعالیت‌های هسته‌ای ایران ادامه پیدا می‌کند و هرچه ذخایر استراتژیکی ایران افزایش یابد- مثلا ذخایر اورانیوم ۲۰ درصد و ۶۰ درصد بیشتر باشد یا آب سنگین افزایش یابد- به ابزاری برای چانه‌زنی پای میز مذاکره تبدیل خواهد شد.»
ابوالفتح همچنین گفت: «نکته دیگر اینکه یک سری اتفاقات بین‌المللی نیز در شرف وقوع است که سبب می‌شود، گذشت زمان به نفع طرف غربی نباشد. از جمله بحران انرژی در اروپا و آمریکا. از این جهت معتقد هستم که گذشت زمان در برخی حوزه‌ها کارکرد مثبت و در برخی حوزه‌ها نیز کارکرد منفی دارد.»
وی تاکید کرد: «در نهایت عزم و اراده نظام بر این است که هرچه زودتر تحریم‌ها برداشته شود به شرط اینکه توافق حاصله منافع جمهوری اسلامی را تامین کند.»
ابوالفتح در پاسخ به اینکه با توجه به متهم شدن ایران به وقت‌کشی طی روند مذاکرات، به تعویق انداختن توافق به صلاح است یا خیر؟ گفت: «به نظر من در اینجا باید رسانه‌های آگاهی بخشی بیشتری انجام دهد و این اتهامات را برطرف کنند. یک نمونه بارز این است که وقتی اتحادیه اروپا پیشنهاد خود را ارائه کرد، ایران طی ۴۸ ساعت پاسخ داد و آمریکا طی ۷ روز، بنابراین روشن است که این وسط چه کسی زمان را تلف می‌کند. ایران اتفاقا اصرار دارد که هر چه زودتر به نتیجه برسد. اصلا طبیعی است کشوری که تحریم شده بخواهد سریع‌تر تحریم‌ها برداشته شود نه کشوری که تحریم کرده است. بنابراین با همین مورد اخیر می‌توان پاسخ این اتهامات را داد اما به هر حال جریان رسانه‌ای غرب بعد نفوذ بیشتری دارند و آنچه که می‌گویند در کشور ما نیز تا حدی مورد پذیرش قرار می‌گیرد یا حداقل ابهام و شائبه ایجاد می‌کند.»
این تحلیلگر مسائل بین‌المللی خاطرنشان کرد: «ایران به دنبال توافق است اما توافقی که پایدار بماند یعنی اگر فکر و بررسی می‌کند به این خاطر است که برداشته شدن تحریم‌ها پایدار باشد. اگرنه می‌شد ظرف یک هفته روی سندی توافق کرد که هیچ فایده‌ای نداشته باشد یا امیدی به پایداری آن نباشد. اینکه مذاکرات یک سال و نیم طول کشیده به خاطر تلاش برای تحقق آن هدف است. ایران به دنبال وقت‌کشی نیست اما می‌خواهد از همه جوانب موضوع را سنجیده باشد.»
لزوم تسریع توافق
همان‌طور که تحلیلگران می‌گویند، تعلل در روند مذاکرات و به تاخیر انداختن مذاکرات شاید بتواند آثار مثبتی داشته باشد اما به صلاح نیست چون هیچ اطمینانی وجود ندارد که شرایط جهانی در دو ماه آینده واقعا آن‌طور که برخی آقایان پیش‌بینی می‌کنند، پیش برود لذا سودمندی‌های تعویق مذاکرات در هاله‌ای از ابهام قرار دارد. از طرف دیگر زیان‌های تاخیر در توافق و سختی‌هایی که به مردم تحمیل می‌کند طی سال‌ها به قدر کافی تجربه شده و اکنون شرایط کشور به جایی رسیده که حتی یک روز هم برای ما اهمیت دارد و اتفاقا برخلاف نظر آقایان در کیهان و رسانه‌های همسو با آن، اصرار ناظران بیرونی به تسریع روند توافق است. در واقع کمک به بهبود وضعیت معیشتی مردم و در نگاه کلان‌تر اوضاع اقتصادی کشور در پی توافق و رفع تحریم و گشایش‌های بعد از آن همان کار خیری است که به قول قدیمی‌ها در آن، حاجت استخاره نیست.
اخبار برگزیدهپیشنهاد ویژهسیاسیلینک کوتاه :