تزریق بی‌تجربگی و دریافت کارآمدی ممکن نیست

اسماعیل گرامی‌مقدم * 

هفته دولت یکی از فرصت‌های مناسب برای ارزیابی عملکرد دولت، گوشزد نقاط ضعف و ارائه راهکارهای مناسب برای رفع آن است. از این جهت معتقدم که مهم‌ترین ضعف دولت سیزدهم، نداشتن نیروهای پراستعداد و باتجربه است و تا وقتی این ضعف مرتفع نشود، دولت نمی‌تواند در راستای اهداف خود موفقیت‌های چشمگیری کسب کند.

بالاخره آقای رییسی به عنوان رییس دولت قبل از انتخابات و در حین آن شعارهایی دادند که نشان‌دهنده صداقت و نیت پاک او برای دسترسی به بهترین اهداف در جهت حل و فصل مشکلات مردم است. اما مادامی که می‌خواهند مشکل اصلی و چالش‌های اساسی پیش‌روی مردم را حل کنند، دارای توانمندی و سابقه کافی نباشند؛ ماشین دولت به شدت کند حرکت می‌کند و این موجب از دست رفتن مردمی که به آنها رای دادند و یا آنهایی که رای نداده‌اند اما توقع حل مسائل را داشتند، خواهد شد؛ مسائلی مثل ساخت یک میلیون مسکن در سال، حل‌وفصل مشکل سهامداران بورس، گره نزدن تحریم با مشکلات کشور و… . شاهدیم که هیچ‌یک از اینها محقق نشده است. وقتی هم که به نظریه و تئوری‌های مدیریت در همه دنیا نگاه کرده و آنها را مورد بررسی قرار می‌دهیم، همچنین اگر به تجربه تاریخی دنیا بنگریم، خواهیم دید که هر اندازه حرکت دولت‌ها در جهت تبعیت از این تئوری‌ها بوده موفقیت بیشتری داشته‌اند؛ چه در شرق و چه در غرب، از چین و مالزی گرفته تا آلمان یا لهستان. همه اینها تئوری‌هایی را تغییر داده و به نظریه‌هایی روی آورده‌اند که تجربه شده است. مثلا در خصوص گماردن پست‌های اداری و دولتی به افراد، مهم‌ترین مساله‌ای که همه اندیشمندان این حوزه مطرح کرده‌اند بحث رجوع به سوابق موفق آنها است. بحث اینکه هر پست اداری باید متناسب با سن فرد، سابقه مدیریتی او و میزان موفقیت افراد باشد. وقتی سمت‌هایی مثل استانداری، فرمانداری، معاونت وزیر یا ریاست سازمان‌ها به افرادی سپرده شود که کمترین سابقه را در آنجا داشته‌اند، روشن است که آن سیستم کار نخواهد کرد و نظام اداری دچار مشکل خواهد شد تا وقتی که آن فرد تجربه کسب کند.

منطقی نیست که به سیستم در ورودی، بی‌تجربگی تزریق کرده و از آن طرف کارآمدی تحویل گرفت! این شدنی نیست و چرخ‌دنده‌ها با یکدیگر جفت و جور نمی‌شود زیرا به هرحال برای حل مشکلات و حرکت به سوی توسعه به یک موتور پرقدرت نیاز داریم و سیستم با افراد ضعیف آن کارآمدی را ندارد.

از این رو معتقدم که دولت باید در این سه سالی که زمان دارد با توجه به ارزیابی‌ای که از عملکرد یک ساله خود دارد، مدیرانی که موفق نبودند و روشن است که کارآمد نیستند را کنار بگذارد و به سمت و سوی استفاده از مدیران کارآمد برود. حتی در خود جریان اصولگرا نیز افراد بسیار باسابقه‌ای داریم که دولت می‌تواند بدون در نظر گرفتن مسائل گروهی و با کنار گذاشتن مسائل سیاسی، از آنها استفاده کند. در این صورت است که می‌توان با واقعیت‌های موجود کشور را اداره کرد. به دلیل نادیده گرفتن همین نکته مهم است که شاهدیم مهم‌ترین شعارهای دولت روی زمین باقی مانده است.

* قائم‌مقام حزب اعتماد ملی