نفع ایران از ثبات عراق
به گزارش جهان صنعت نیوز: در پی اوج گرفتن بحران در عراق، اکثریت جوامع مردم این کشور را به آرامش و کنار گذاشتن اختلافات دعوت کردند، چراکه ادامه این تنش‌ها و بحران‌ها تاثیرات منفی و مخربی بر عراق و سایر کشورهای پیرامون خود می‌گذاشت. در این میان موضوع دیگری مبنی بر متهم کردن ایران به مداخله در مسائل عراق توسط برخی از گروه‌های عراقی مطرح شد که واکنش‌هایی را به دنبال داشت، به طوری که کارشناسان و صاحب‌نظران این اتهامات را از اساس غلط دانسته و معتقدند که ایران همواره نقش مشاور و کمک‌رسان را برای عراق ایفا کرده است.
اتهامات واهی به ایران
در همین حال یعقوب رضازاده دبیر دوم کمیسیون امنیت ملی مجلس، درخصوص ریشه اختلافات در عراق به «جهان‌صنعت» گفت: بنده به عنوان خادم ملت ایران در مجلس شورای اسلامی توصیه می‌کنم که در میان مسلمانان کشور عراق چه برادران شیعه و چه برادران اهل سنت اتحاد و وحدت رعایت شود و احترام و صمیمیت داشته باشند. همچنین قطعا این اختلافات میان دولت و احزاب و ملت ریشه خارجی دارد و ما اختلافات را ردپایی از برخی از کشورها مانند آمریکا می‌دانیم که سعی می‌کنند برای مسلمان‌کشی، بین مردم و احزاب عراق اختلاف بیندازند. لذا بهترین راه، توجه مردم عراق به اتحاد ملی و کنار گذاشتن اختلافاتشان است. همچنین اجازه دهند تا دولت و مجلس و گروه‌های حاضر در کشور برای حل اختلافات خود بر سر میز مذاکره بنشینند.
دبیر دوم کمیسیون امنیت ملی درباره اختلافات ایجادشده در عراق تاکید کرد: درصورت حل نشدن این اختلافات، احتمال افزایش تهدیدات، برادرکشی و سو‌ءاستفاده برخی از کشورهای منطقه به ویژه رژیم صهیونیستی وجود دارد.
رضازاده درخصوص متهم کردن ایران به مداخلات در کشور عراق تصریح کرد: ما به هیچ‌وجه نه در مسائل داخلی عراق و نه در سایر کشورهای همسایه دخالت و هیچگونه اختلافی را میان مردم عراق ایجاد نکرده‌ایم چراکه در ارزش‌های جمهوری اسلامی ایران نیست. در واقع کسانی که این اتهام واهی را به ما ارتباط می‌دهند، اتهامات به خودشان برمی‌گردد. ضمنا از آنجایی که با در پیش داشتن اربعین حسینی، میلیون‌ها زائر ایرانی قصد سفر به عراق برای زیارت را دارند، ما هیچ دخالتی در اختلافات نداشته و نخواهیم داشت.
وی در ادامه درباره تاثیرات منفی و مخرب بی‌ثباتی سیاسی و امنیتی عراق بر کشورهای منطقه، اظهار کرد: ایران ضمن داشتن مرزهای مشترک استان‌های آذربایجان‌غربی، کردستان، کرمانشاه، ایلام و خوزستان با عراق، برای ارتباط سیاسی و امنیت عراق ارزش بسیاری قائل است چراکه ضررهای ناشی از ناامنی در این کشور، شامل ایران نیز می‌شود. باتوجه به رفت و آمدها و اشتراکات مذهبی، سیاسی، اقتصادی، دینی و تجاری کشور ما با عراق، ناامنی در این کشور در روابط ما اختلال ایجاد می‌کند. در نتیجه این اختلالات ضررهای زیادی را هم به کشور عراق و هم به ایران تحمیل می‌کند. بنابراین نه‌تنها هیچ‌گاه خواستار ناامنی در عراق نبودیم بلکه اکنون نیز از طرف نمایندگان ملت و دولت از مردم خواستار کنار گذاشتن اختلافات و سلاح‌ها هستیم چراکه جز برادرکشی و خونریزی نتیجه‌ای برایشان نخواهد داشت.
رضازاده تاکید کرد: ایران می‌تواند از طریق سیستم دیپلماسی و سیاسی، وزارت امور خارجه و وزارت کشور و همچنین از طریق سفارت خود در عراق، میان احزاب و گروه‌هایی که دارای اختلاف و تفرقه هستند، میانجی‌گری کند و با ارائه راه‌حل و پیشنهادات مناسب به دولت، ملت و مجلس عراق کمک‌های شایانی کند.
بحران عراق بر امنیت کشورها سایه می‌اندازد
شهریار حیدری عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس در گفت‌وگو با «جهان‌صنعت» درباره علل ایجاد این بحران در عراق بیان کرد: چون مجلس عراق را سایر ارکان سیاسی و دولتی مثل رییس‌جمهور، نخست‌وزیر و کابینه تعیین می‌کنند از قدرت بالایی برخوردار هستند، لذا رقابت برای مجلس عراق خیلی سنگین و حساس است. انتخاباتی که اخیرا در قالب گروه‌ها و احزاب انجام شد مردم انتخاب کردند ولی برخی از احزاب همدیگر را به تقلب و تخلف در انتخابات محکوم کردند و این محکوم کردن به تخلف و تقلب پایه اختلاف در بین گروه‌ها و احزاب است. چون پایه اختلاف شروع شد برای شکل‌گیری مجلس عراق مشکلاتی داشتند و در زمان مقرر مجلس عراق تشکیل نشد و وقتی تشکیل نمی‌شود اثراتش روی مسائل سیاسی در حوزه قدرت از جمله بحث نخست‌وزیری، کابینه و ریاست‌جمهوری بسیار زیاد می‌شود و جریان مقتدی صدر که اکثریت مجلس را داشتند برای همراه کردن سایر گروه‌ها با مشکلاتی مواجه بودند و در به دست آوردن اکثریت یک‌سری مشکلات داشتند و این مساله باعث شد مقتدی صدر هرازچند وقتی مشکلاتی برای حوزه سیاسی مثل شکل‌گیری مجلس با دیدگاه‌ها، نظرات و بعضا خارج شدن از قدرت و از مجلس ایجاد کند.
حیدری تاکید کرد: توصیه جمهوری اسلامی ایران این است که دولت باید با استفاده از ظرفیت مجلس شکل بگیرد و مجلس هم متشکل از گروه‌ها، احزاب و جریانات مختلف است و از این جهت همه اینها فقط انضباط بگیرند و اثرگذار باشند که تن به قانون دهند و قانون عراق را بپذیرند چون تنها محل و مرجع اجماع‌سازی در عراق قانون است. وقتی قانون را بپذیرند قطعا هم اختلافات کمتر می‌شود، هم دولت شکل می‌گیرد و هم شاهد این‌گونه مسائل و مشکلات در عراق نخواهیم بود.
وی افزود: ایران همواره به چند دلیل نگران امنیت و آرامش در کشور عراق بوده است؛ اول اینکه عراق یک کشور همسایه است و دوم ثبات امنیت در عراق باعث می‌شود رابطه ما با این کشور با توجه به هدف‌گذاری‌هایی که هست بهتر شود و به اهداف مشترک برسیم؛ لذا هرگونه تنش در فضای سیاسی عراق برای ما نگران‌کننده است و تنها تذکر جمهوری اسلامی به همه گروه‌ها و احزاب این است که در قالب قانون عراق با یکدیگر کنار بیایند و با هم باشند و مشترکا سهمی در قدرت داشته باشند؛ چون عراق از نظر قومی و زبانی متفاوت است و عرب اهل سنت، شیعه و کرد دارد و قانون هم جایگاه اقوام، احزاب، زبان‌ها و مذاهب را تعریف کرده است، اما آنچه که همه جریان‌ها باید به آن اهلیت دهند خود قانون است. متاسفانه جریانات قانون‌گریزی هست که کشورهای دیگر را متهم می‌کنند مثلا جمهوری اسلامی ایران را به دخالت متهم می‌کنند. ایران هیچ دخالتی در شکل‌گیری قدرت در عراق ندارد، ولی اینکه دغدغه داریم از حسن همجواری ماست؛ چون عراق کشور همسایه است و نگران امنیت و ثبات آن هستیم و طبیعی است، اما هیچ نهاد، ارگان، سازمان و حتی هیچ مقامی در چینش قدرت دخالت نکرده است؛ نگرانی‌ها طبیعی است و توصیه‌هایی داشتیم اما این‌گونه دخالت که منجر به چینش قدرت شود نداشتیم. این اتهامات بیشتر سرچشمه آمریکا و رژیم صهیونیستی است.
عضو کمیسیون امنیت ملی درخصوص تاثیرات منفی بی‌ثباتی و ناامنی عراق بر سایر کشورها گفت: دنیای امروز مانند یک زنجیر به هم متصل است و اگر در هر نقطه از دنیا یک اتفاق امنیتی رخ دهد اثراتش مثل موج کم و زیاد دنیا را دربر می‌گیرد. عراق همسایه ما و کشوری است که در چهل و چند سال گذشته هنوز ثبات سیاسی و امنیتی پیدا نکرده و تا زمانی که حکومت بعث بود همواره با همسایگان در ستیز بود و جنگ هشت‌ساله با ایران و جنگ کویت را داشت و حضور داعش در عراق چند سال است که این کشور را درگیر کرده و هنوز مردم عراق انتظار یک امنیت باثبات را دارند. بی‌ثباتی در کشور همسایه حداقل باعث می‌شود فعالیت مرزها و رفت و آمدها کمرنگ شود. خواستار ثبات امنیت و نظم و انضباط در عراق هستیم و از این جهت برای ما اهمیت دارد و هرگونه ناامنی در هر نقطه دنیا اثرگذار است. افزون بر این عراق کشور همسایه ماست و مردم دو کشور از نظر تجارت، زیارت و رفت و آمدهای قومی در تردد هستند و این موجب شده مرزهای ما به کندی تردد داشته باشند و خروجی نداشته باشیم و این حداقل اثراتش است.
وی در ادامه اظهار کرد: آثارش در سایه امنیت است. یک کشور همه‌جانبه می‌تواند توسعه داشته باشد و بی‌ثباتی و ناامنی باعث می‌شود کشور عراق ثبات اقتصادی هم نداشته باشد و ما هم شریک اقتصادی عراق هستیم و هر قدر اقتصاد عراق رو به کندی باشد، سرمایه‌گذاران و بازرگانان ایرانی دچار تنش در سرمایه‌گذاری و سیاستگذاری می‌شوند. انتظار داریم هر چه سریع‌تر ثبات به عراق برگردد و قدرت تعیین شود و مجلس شکل بگیرد و به تبع مجلس، نهادهای حکومتی و قدرت هم انتخاب شوند تا در آینده نزدیک شاهد نظم و انضباط پایدار در عراق باشیم.
حیدری درباره کمک‌رسانی ایران برای کاهش تنش‌ها و بحران‌های عراق تصریح کرد: ایران همواره از نظر مشورت به عراق کمک کرده و در حال حاضر هم توصیه مسوولان نظام جمهوری اسلامی و دستگاه دیپلماسی ما این است که گروه‌ها، احزاب و تشکل‌های عراقی در چارچوب قانون عراق نسبت به نظم، انضباط و امنیت در عراق همکاری کنند و تعامل داشته باشند. تنها کاری که جمهوری اسلامی می‌تواند انجام دهد بحث تاکید و اثرگذاری در حفظ انسجام احزاب و گروه‌ها و نهایتا شکل‌گیری ثبات سیاسی و قدرت در عراق است و اینها به معنای دخالت نیست بلکه به معنای تعامل به عنوان یک کشور دوست و همسایه است.
لزوم کنار گذاشتن اختلافات
گروهی از کارشناسان برخی از ریشه‌های اختلافات فعلی در عراق را قدیمی و برخی دیگر را جدید می‌دانند. مثلا صباح زنگنه نماینده پیشین مجلس در این باره به «جهان‌صنعت» گفت: از ریشه‌های قدیمی این اختلافات می‌توان به نوع چیدمان قانون اساسی اشاره کرد که عملا تصمیم‌گیری‌های سیاسی را دچار مشکل و سختی کرده است، اما اخیرا در عراق با تغییر یافتن شیوه انتخابات به صورت فهرستی و لیستی، ریشه‌های جدیدتری دیده می‌شود. صورت گرفتن انتخابات براساس تک‌تک افراد و جداگانه، گروه‌هایی که قادر به جمع‌آوری رای بیشتری بودند ناگزیر به معرفی افرادی که در مناطق‌شان از شهرت کافی برخوردار نبودند، شدند تا نتوانند رای بالایی کسب کنند. حتی کسانی که توانایی کسب رای‌های بالاتر در حد یک میلیون را داشتند، نمی‌توانستند از رای اضافه خود به هم‌فکر‌ها و هم‌حزبی‌هایشان واگذار کنند. در نتیجه گروه‌های باسابقه‌تر و قدرتمند‌تر در تعداد کرسی‌هایشان از ریزش بیشتری برخوردار شدند. قرار بود استقرار و ثبات در عراق با توجه به شرکت مردم در انتخابات برای نخستین‌بار و تدوین قانون اساسی و رای دادن به آن ایجاد شود ولی نتوانست اختلافات را کنار بگذارد.
وی درباره عدم ورود مرجعیت دینی در این برهه حساس گفت: معمولا مرجعیت دینی در مسائلی که راه‌حل‌های سیاسی دارند، قانون اساسی آنها را مشخص کرده و حتی در صورت بی‌نتیجه ماندن راه‌حل‌های سیاسی قوه قضاییه اگر قادر به حل آن باشد، دخالت نمی‌کند، بلکه در مسائل بسیار حاد‌تر و یا مشکلاتی که باعث اختلال در امنیت و پایه‌های کشور و ایجاد جنگ و درگیری داخلی شود، دخالت و ورود می‌کند. این روش خاص همواره روش مرجعیت نجف بوده که البته این روش در بسیاری از موارد بسیار حکیمانه و عاقلانه تلقی شده است، چراکه شاید در صورت مداخله، همین تظاهرات امروز نیروهای عراقی علیه پارلمان و قوه قضاییه، علیه مرجعیت دینی صورت می‌گرفت و آخرین سنگر ثبات کشور عراق را با خطر مواجه می‌کرد. به همین دلیل تمامی محاسبات مرجعیت دینی دقیق و حکیمانه است.
تحلیلگر مسائل بین‌المللی همچنین با تاکید بر بی‌اساس بودن اتهام مداخله ایران در مسائل عراق ادامه داد: در حال حاضر در عراق که گروه‌های مختلف تمایلات، گرایش‌ها و فعالیت‌های سیاسی خودشان را دارند، ایران تلاش کرده نوعی بی‌طرفی را اعمال کند که البته اگر ایران مداخله می‌کرد، وضعیت بسیار متفاوت‌تر از شرایط فعلی می‌شد. منتهی در حقیقت جامعه روانشناسی اجتماعی مردم عراق نیز به گونه‌ای است که اگر یک پشه از ایران به سمت عراق پرواز کند ضمن بزرگنمایی مساله، احساس می‌کنند که به شخصیت و هویت آنها توهین شده است. باتوجه به اینکه جمهوری اسلامی ایران نیز این حساسیت‌ها را با دقت زیادی می‌سنجد و آن را درک می‌کند اما عراق مانند شاگردی است که دلیل کسب نکردن نمره را دشمنی معلم و یا سایر شاگرد‌ها می‌داند؛ این روش‌ها و متهم کردن ایران به دخالت روشی بچگانه است. اگر بحث دخالت باشد که اغلب مراکز تصمیم‌گیری در عراق تحت سلطه آمریکا و رسانه‌ها و حتی نیروهای نظامی آن در اختیار نیروهای دیگراندیش است.
زنگنه همچنین در پاسخ به سوالی که بی‌ثباتی و ناامنی عراق چه تاثیراتی بر کشورهای منطقه می‌گذارد، بیان کرد: هیچ کشوری نباید از این وضعیت عراق ابراز خوشحالی کند چراکه ناامنی قسم نمی‌خورد که از یک محدوده خارج شود و ممکن است به سایر کشورها ورود کند. در نتیجه این ناامنی مسائل اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و همه موضوعات را تحت تاثیر قرار خواهد داد و هم جامعه عراق و هم کشورهای پیرامون متزلزل خواهند شد.
تحلیلگر مسائل بین‌المللی افزود: برخی از قدرت‌های منطقه‌ای تمایل دارند که عراق در بی‌ثباتی بماند تا جلوی اجرای پروژه‌های بزرگی که ممکن بود در این کشور اجرا شود را بگیرند و سپس با حذف عراق به عنوان رقیب، به فعالیت‌های خود در مسائل اقتصادی، بنادر، نفتی و… ادامه دهند. بنابراین جایگاه عراق نیز مطرح است که گاهی به شکل تظاهرات، ناامنی و ترور‌ها تداوم می‌یابد. برای جلوگیری از این اتفاقات و همچنین ارائه خدمات بهتر و حفظ روابط خود با سایر کشورها، مردم عراق باید به رشد بالاتری برسند و احزاب نیز از منافع شخصی و حزبی فاصله گرفته و به منافع ملی و ثبات عراق بیندیشند.
لینک کوتاه :