فریب زمستان اروپا را نخورید
به گزارش جهان صنعت نیوز: در همین خصوص مشاور سیاسی رییس‌جمهور سابق در توئیتی اعلام کرد که «یک‌سال از تاکتیک «طولانی کردن مذاکرات» در بحث هسته‌ای گذشت؛ سال دوم دولت هم با تاکتیک «پرتاب توپ به زمین طرف مقابل» آغاز شد، که ممکن است ماه‌ها به طول انجامد. سپس ورود به بحث انتخابات، فضای سیاسی را می‌آلاید و دیگر توافقی ممکن نخواهد بود! آیا مذاکره مستقیم تنها راه‌حل نیست؟»
حالا گروهی نیز همچنان از اقدامات ایران دفاع کرده و پاسخ‌های ایران را سازنده و منطقی می‌دانند. مثلا ناصر کنعانی سخنگوی وزارت امور خارجه از ارسال نظرات جمهوری اسلامی ایران در مورد پاسخ آمریکا درباره متن پیش‌نویس توافق احتمالی رفع تحریم‌ها خبر داد و گفت: «متن ارسالی دارای رویکردی سازنده با هدف نهایی کردن مذاکرات است.» و یا اظهارات میخائیل اولیانوف نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی واقع در وین که در توئیتی نوشت: «ایران پاسخ خود را به آخرین پیشنهادهای آمریکا درخصوص پیش‌نویس احیای برجام ارائه کرد. به نظر می‌رسد که پیشنهادات ایران بلندپروازانه نباشد و در صورت وجود اراده سیاسی لازم برای به پایان رساندن مذاکرات وین، می‌تواند مورد قبول واقع شود.»
اینکه ایران باید به آژانس پاسخگو باشد موضوع جدیدی نیست ولی گره خوردن این مساله به موضوع امضای برجام و توافق نگرانی‌هایی ایجاد کرده است. چراکه احتمال توقف و تعلل در این روند وجود دارد. گروهی از تحلیلگران و حتی مقامات رسمی مانند مرندی «زمستان سرد اروپا» را اهرمی برای ایران در مذاکرات هسته‌ای می‌دانند؛ اهرمی که حمیدرضا جلایی‌پور چندان با آن موافق نیست. گفت‌وگوی اختصاصی «جهان‌صنعت» با او را در ادامه می‌خوانید.
همان‌طورکه می‌دانید اروپا و آمریکا پاسخ ایران را سازنده ارزیابی نکرده‌اند و ایران خواهان بسته شدن مسائل پادمانی قبل از توافق است. اروپا نیز در پیش‌نویس توافق گفته که در سه ماهی که فرآیند توافق صورت خواهد گرفت، با کمک ایران پرونده مسائل پادمانی را خواهد بست. با وجود اینکه گفته می‌شد ایران با این بند موافق است حالا اخبار دیگری به گوش می‌رسد. الان مشکل بر سر چیست؟
برخلاف دوره قبل، یعنی زمان ظریف-عراقچی، گروه مذاکره‌کننده فعلی- باقری- به‌روز اطلاع‌رسانی نمی‌کنند. بر اساس اخباری که روس‌ها و غربی‌ها اعلام می‌کنند مشکل پیشرفت مذاکرات برجام دو مساله است: طرف ایرانی می‌خواهد آمریکایی‌ها در متن اعلام کنند که پرونده‌های سابق پادمانی در آژانس هسته‌ای را مختومه کنند. یعنی پس از احیای برجام این ابزار تهدید از غرب گرفته شود. دوم اینکه ایران ضمانت ذاتی می‌خواهد. بدین معنا که پس از احیای برجام ایران ابزارهایی داشته باشد تا آمریکا بدون هزینه از برجام خارج نشود.
در ابتدا گفته می‌شد ایران با متن پیش‌نویس اروپا در مورد مسائل پادمانی موافق است اما حالا خبر رسیده که ایران خواهان بسته شدن پرونده پادمان در روز صفر توافق است. آیا این وضعیت نشان‌دهنده این است که ایران حرفش را عوض کرده است؟
نه. ایران حرفش را عوض نکرده. به نظر می‌رسد ایران خود را در موقعیتی می‌بیند (خصوصا به خاطر قدرتمندشدن بیشتر ایران در غنی‌سازی و نیاز اروپا به انرژی) که می‌تواند این بار امتیازات محکم‌تری از آمریکا بگیرد. ضمنا دولت هم در این چانه‌زنی می‌تواند تا حدودی روی اصولگرایان رادیکال اثر بگذارد و بگوید که ما در برابر آمریکا سروری داریم. چون شما می‌دانید سال‌ها هواداران تندروی دولت برجام را جنازه متعفن می‌نامیده‌اند.
واکنش‌هایی از طرف‌های مقابل مذاکره دیده می‌شود مبنی بر اینکه ایران به دنبال مذاکره نیست و می‌خواهد پرونده برجام را باز بگذارد؛ اگر این فرضیه را بپذیریم، نقشه جایگزین ایران چه خواهد بود؟
در پاسخ به سوال شما در واقع سه پاسخ وجود دارد: پاسخ اول این است که ایران تصمیمش را بر احیای برجام گرفته و تا ساعت آخر تلاش می‌کند امتیاز بیشتری بگیرد. من طرفدار این پاسخ هستم.
پاسخ دوم این است که روس‌ها از ایران خواسته‌اند ایران در امضای احیای برجام عجله نکند، زیرا احیای برجام تا قبل از پایان جنگ اوکراین و تعامل ایران با اروپا در ایجاد زیرساخت‌های انرژی موثر است.
ایران کشوری است که دومین منابع گازی جهان را دارد و متاسفانه نزدیکی استراتژیک تندروها به روسیه و تحریم‌ها بلایی بر سر صنعت نفت و گاز ما آورده که ایران نمی‌تواند بازیگر جدی در بازار انرژی باشد و همچنین عراق و قطر هم‌اکنون چندبرابر ایران از منابع مشترک گاز و نفت برداشت می‌کنند. روسیه علاقه ندارد این وضعیت انرژی در ایران تغییر کند.
ضمنا در میان تندروهای ایران یک افسانه شکل گرفته که گویی زمستان سختی در انتظار اروپا است. لذا اگر ایران دو ماه صبر کند، اشک اروپا در خواهد آمد و به ایران در احیای برجام بیشتر امتیاز می‌دهند.
در صورتی که تلقی «زمستان سخت برای اروپا» ناشی از نشناختن اروپا از سوی تندروهای وطنی است. آنها خبر ندارند که اروپا حمله پوتین به اوکراین را حمله به یک کشور بیرون اروپا نمی‌دانند. آنها این حمله را حمله به امنیت خود اروپا می‌دانند و اروپا چند ماه است که خود را در برابر اهرم انرژی روسیه تجهیز می‌کند. اروپا شامل کشورهایی است که تجربه دو جنگ جهانی را با ده‌ها میلیون کشته داشته‌اند. آنها قادرند زمستان در پیش را مدیریت کنند. برای مثال هم اکنون که هنوز زمستان نشده آلمان هشتاد و پنج درصد انرژی مورد نیاز خود را تامین کرده است.
پاسخ سوم پاسخ کسانی است که معتقدند هدف ایران پنهان کردن تجهیز صنایع هسته‌ای تا مرحله سلاح هسته‌ای است. لذا دنبال اتمام مذاکره نیست و با طول دادن و بازی با مذاکره دنبال خرید وقت است. به نظر من این پاسخ تندروها است و پاسخ بلوک قدرت در ایران نیست.
از طرفی دیگر نیز باتوجه به تحولات اخیر که توافق دور از دسترس به نظر می‌رسد، یک رسانه اسراییلی از قول وزارت خارجه‌شان ادعا کرده که توافق در ۲ تا ۳ هفته آینده حاصل می‌شود، این موضوع را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
البته در مورد رابطه برجام و اسراییل موضوع ساده نیست. فصل انتخابات در اسراییل است. نتانیاهو و رقبایش به شدت با هم درگیرند. یکی از موضوعات درگیری آنها همین برجام است. نخست‌وزیر فعلی دوست دارد برجام به فرجام نرسد و وضعیت تحریمی ایران بلاتکلیف بماند تا انتخابات‌شان را پیش ببرند.
ضمنا توجه داشته باشید اسراییل از یک ایران توسعه‌یافته می‌ترسد، اسراییل نگران ایران در حال فقیر شدن و ایران رو‌در‌رو با جامعه ناراضی نیست.
من معتقدم ایران در شرایط مناسبی است هرچه زودتر برجام احیا شود و ایران از تله تحریم‌ها بیرون بیاید به نفع ایران است.
الان یکی از پایه‌های ضعیف امنیت ملی ایران وضعیت بد معیشتی مردم ایران است. ایران با اقتصاد تحریمی با خطر فقیر شدن مستمر روبه‌رو است و همسایه‌های کوچک و ضعیف ایران (مثل کشور امارات) به قدرت اقتصادی اول منطقه تبدیل شده است. امروز ایران از تحریم خارج شود بهتر از فردا است. ماه‌ها است ایران حداقل ماهی دو میلیارد درآمد ارزی را از دست می‌دهد و اکثر پروژه‌های مادر در ایران خوابیده‌اند.
اخبار برگزیدهاقتصاد کلانپیشنهاد ویژهسیاسیلینک کوتاه :