جای خالی هنرهای سنتی در سبد صادرات
به گزارش جهان صنعت نیوز: بی‌شک برای توسعه صادرات صنایع‌دستی، گام اول شناساندن این هنرهای دست‌ساز ایرانی به جهانیان است. حضور کمرنگ ایران در نمایشگاه‌های بین‌المللی و بی‌توجهی دیپلمات‌ها و چهره‌های اثرگذار ایرانی به استفاده از هنرهای سنتی در البسه خود، اما باعث شده که هنر بی‌بدیل ایرانیان از چشم مردمان سرزمین‌های دیگر پنهان بماند.
از سوی دیگر در حوزه صادرات صنایع‌دستی از نظر کم بودن مشوق‌های صادراتی و ناآشنایی با الزامات بازارهای بین‌المللی نیز با خلاء‌های جدی مواجه هستیم.
ضعف در زمینه صادرات
این روزها بیشتر از هر زمان دیگر جای خالی صنایع‌دستی در سبد صادراتی کشور به چشم می‌خورد. در حالی که انتظار می‌رفت به سبب سقوط ارزش ریال مساله صادرات صنایع‌دستی با جدیت بیشتری پیگیری شود اما وضعیت صادرات صنایع‌دستی به هیچ‌وجه مطلوب نیست.
مهدی اعلمی نایب رییس انجمن صادرکنندگان صنایع‌دستی ایران معتقد است در حال حاضر صنایع‌دستی ایران در حال درجا زدن است. به اعتقاد این فعال حوزه صنایع‌دستی، عدم برقراری ارتباط با کشورهای پیشرفته دنیا، امکان یادگیری تولیدکنندگان و حتی صادرکنندگان را کاهش داده است. همین امر، حوزه صنایع‌دستی ایران را که می‌تواند نقش بسیار مهمی در توسعه اقتصادی داشته باشد از سایر کشورها عقب انداخته است. به‌گفته اعلمی، تا زمانی که تولیدکنندگان صنایع‌دستی نتوانند به‌راحتی در نمایشگاه‌های سراسر دنیا شرکت کنند و با روندهای روز دنیا آشنا شوند، این وضعیت ادامه خواهد داشت.
شیوا تبرایی‌نظری پژوهشگر و نویسنده حوزه صنایع‌دستی نیز ضمن تاکید بر وضع نامساعد صادرات هنرهای سنتی به «جهان‌صنعت» گفت: متاسفانه مشخصا در حوزه سوزن‌دوزی‌ها که حوزه تخصصی فعالیت من است صادرات نداریم و بیشتر صادرات سوزن‌دوزی‌ها به صورت چمدانی است و محدود به مسافرانی که خارج می‌شوند و یا مربوط به عرضه‌های نمایشگاهی است. این نمایشگاه‌ها نیز چالش‌های بسیاری را داشته و دارند.
وی در پاسخ به این پرسش که وزارت میراث فرهنگی برای حل این مشکل چه اقدامی می‌تواند انجام دهد، گفت: قطعا وظیفه وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی است که آثار تولیدی فعالان صنایع‌دستی را در قالب‌های مختلف عرضه کند. با این وجود متاسفانه در نشست‌های بین‌المللی هیچ اثری از آثار سوزن‌دوزی و هنرهای سنتی کشورمان نمی‌بینیم.
جای خالی هنرهای سنتی در جلسات
معمولا در سایر کشورها این طور معمول است که در جلساتی که میزبان سفیران و نمایندگان سایر کشورها هستند در میزانسن اتاق و استفاده از پوشاک جلوه‌هایی از هنرهای سنتی و صنایع‌دستی کشورها به نمایش گذاشته می‌شود.
این اتفاق اما در کشور ما آن‌طور که باید و شاید نیفتاده است.
تبرایی‌نظری پژوهشگر حوزه صنایع‌دستی در این خصوص به «جهان‌صنعت» گفت: در نشست‌های دیپلماتیکی که ما میزبان نمایندگان کشورهای خارجی هسیتم، جای خالی رومیزی ساخته شده با هنر اصیل ایرانی دیده می‌شود. این در حالی است که این‌گونه مسائل برای معرفی کردن هنرهای سنتی از جمله هنر سوزن‌دوزی بسیار مهم است.
وی افزود: دیپلمات‌های ایران وهیات‌های همراه از لباسی که طراحی آن با سوزن‌دوزی ایرانی انجام شده باشد استفاده نمی‌کنند. این در شرایطی است که قطعا یکی از مهم‌ترین وظیفه‌های دولت و وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی معرفی آثار سوزن‌دوزی است.
این پژوهشگر حوزه هنرهای سنتی خاطرنشان ساخت: در سفری که به کیش برای برگزاری کارگاه سوزن‌دوزی داشتم متاسفانه مشاهده کردم که لباس مهمانداران خطوط هوایی ایران نیز هیچ نشانی از هنر و یا صنایع‌دستی ایران ندارد. این در حالی است که در بسیاری از کشورهای دیگر که سابقه هنر سوزن‌دوزی آنها بسیار کوتاه‌تر از ایران است و پیشینه تاریخی کوتاه تری نسبت به سوزن‌دوزی ایرانی دارند به زیبایی از هنر سوزن‌دوزی برای تزئین لباس مهمانداران استفاده کرده اند.
تبرایی نظری ادامه داد: این مساله قطعا یکی از مواردی است که به معرفی هنر سوزن‌دوزی ایرانی کمک می‌کند و به تبع آن مساله عرضه و تقاضا به جریان افتاده و هنرمندان می‌توانند با سرعت بیشتری آثار خود را در کشورهای مختلف به فروش برسانند.
سازوکار نامناسب اختصاص تسهیلات
در سال‌های اخیر شاهده آن بوده‌ایم که تسهیلاتی که به فعالان حوزه صنایع‌دستی اعطا می‌شود بیشتر جنبه رفع تکلیف داشته است. این در حالی است که شرایط اعطای تسهیلات باید به گونه‌ای باشد تا افراد فعال در عرصه هنرهای سنتی امکان بازپرداخت و بهره‌مندی مناسب از آن را داشته باشند.
کشورهای پیشرفته در اغلب موارد اهمیت زیادی به بهبود جایگاه صنایع‌دستی خود می‌دهند و برای تشویق هنرمندان به ادامه فعالیت‌هایشان مشوق‌ها و تسهیلاتی را در نظر می‌گیرند.
در شرایطی که در کشورهای پیشرفته شاهد اتخاذ سیاست‌های حمایتی در مواجهه با هنرمندان صنایع‌دستی هستیم اما هنرمندان ایرانی فعال در شاخه‌های گوناگون هنرهای سنتی امروز با مشکلات معیشتی فراوانی روبه‌رو هستند و بخش قابل‌توجهی از آنها برای تامین مخارج زندگی مجبور به فعالیت در حرفه دومی می‌شوند.
تبرایی‌نظری هنرمند فعال در حوزه سوزن‌دوزی‌ها در خصوص چند و چون اختصاص تسهیلات به هنرمندان صنایع‌دستی به «جهان‌صنعت» گفت: متاسفانه من ندیده ام که فعالیت شایسته‌ای از طرف وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی و حتی سایر سازمان‌ها برای دادن وام به هنرمندان سوزن‌دوزی و سایر هنرهای سنتی انجام گرفته باشد.
نتیجه رویکرد اتخاذ شده در قبال صنایع‌دستی و بوروکراسی پیچیده برای اختصاص وام و درصدهای بالای کارمزدها تا این لحظه شکل‌گیری موج مهاجرت هنرمندان فعال در صنایع‌دستی به کشورهای دیگر بوده است.
با توجه به وضعیت نامناسب امروز و شرایط نامناسب بخش بزرگی از هنرمندان صنایع‌دستی کشور لازم است که دولت ضمن برنامه‌ریزی برای کمک به صادرات و معرفی صنایع‌دستی مشوق‌ها و تسهیلات بدون کارمزد به هنرمندان فعال و واقعی حوزه صنایع‌دستی اختصاص دهد تا بلکه پیکر نیمه جان هنرهای سنتی کشور بتواند پس از خروج نسبی از رکود همه‌گیری کرونا روی پاهای نحیفش بایستد.
اجتماعی و فرهنگیاخبار برگزیدهاقتصاد کلانپیشنهاد ویژهخواندنیلینک کوتاه :