شکست سیاستگذار از بازار

به گزارش جهان صنعت نیوز:  به عنوان مثال در حالی که عرضه پراید در بازار برای مدل‌های تولیدی سال ۱۳۹۶ به بعد است، امروز پراید ۱۱۱ با قیمت ۲۰۸ میلیون تومان در بازار معامله می‌شود. این در حالی است که تا چند روز گذشته قیمت این خودرو ۲۰۴ میلیون تومان بود. همچنین قیمت ۲۰۶ تیپ ۲ در حالی هفته گذشته۲۹۸ میلیون تومان بوده که امروز این خودرو در بازار با قیمتی در حدود ۳۰۹ تا ۳۱۰ میلیون تومان معامله می‌شود.

علاوه بر این مطابق اطلاعات منتشر‌شده از بازار، پژو پارس حدود ۷ میلیون تومان و ساینا نیز ۲ میلیون تومان افزایش قیمت داشته‌اند.

اقداماتی که جوابگو نبود

هر چند بررسی قیمت خودروها در بازار آزاد نشان می‌دهد که از دو سال قبل قیمت‌ها ۱۰۰ میلیون تومان افزایش یافته، یعنی به طور متوسط شاهد افزایش ۵۰ میلیون تومانی قیمت خودروهای داخلی در سال بوده‌ایم، که طی ماه‌های اخیر وزارت صمت برنامه‌های مختلفی را جهت مدیریت بازار و ساماندهی به آن اجرا کرده است. مهم‌ترین اقدامی که وزارت صمت در این خصوص انجام داده، بحث افزایش تیراژ خودروها بود؛ به طوری که مطابق گفته مقامات این وزارتخانه از ابتدای امسال تاکنون تولید خودرو بیش از ۳۰۰ درصد افزایش یافته است.

در این رابطه لازم به ذکر است که متولیان صنعت خودروی کشور در طول سال‌های اخیر دائما عدم تعادل در عرضه و تقاضا را علت اصلی گرانی خودروها اعلام کرده و معتقد بودند با افزایش تیراژ تولید و رسیدن به ظرفیت ۶/۱ میلیون دستگاه در سال، بازار به تعادل رسیده و شاهد کاهش قیمت‌ها خواهیم بود.

با این حال در شرایطی که مطابق آمارهای وزارت صمت تولید خودرو افزایش یافته و اکنون نیز اعلام شده که به غیر از خودروهای ایران‌خودرو، مابقی محصولات از فرآیند قرعه‌کشی حذف خواهند شد، شاهد هستیم که بازار بدون توجه به این اقدامات به سمت افزایش قیمت می‌رود؛ آن هم در شرایطی که ماه‌هاست فعالان بازار از رکود کامل در بازار خبر داده و اعلام می‌کنند که خریدار و فروشنده‌ای نیست.

در واقع بازار خودرو، وارد یک رکود تورمی بلندمدت شده که علاوه بر رکود، قیمت‌ها نیز در آن افزایش می‌یابد. امری که برای سیاستگذار رهایی از آن بسیار دشوار است، چرا که ابزار مهار هر یک از این چالش‌ها منجر به درهم‌ریختگی مشکل دیگر می‌شود. به عنوان مثال برای مهار تورم نیاز به مهار نقدینگی است و برای مهار رکود نیز نیاز به تزریق سرمایه وجود دارد که هر یک از آنها با یکدیگر در دو قطب متضاد و مخالف قرار دارند.

بازاری که متاثر از نرخ دلار است

در همین راستا سوالی که به وجود می‌آید این است که چرا علی‌رغم افزایش تیراژ خودرو، اقدام برای حذف قرعه‌کشی و نیز رکود حاکم بر بازار، باز هم قیمت‌ها سیر صعودی به خود گرفته است.

برای پاسخ به این سوال دو موضوع مهم قابل طرح و بررسی است. در واقع روند فعلی بازار نشان می‌دهد که افزایش تیراژ آن‌طور که قبلا مسوولان وزارت صمت توضیح داده بودند، تاثیری در کاهش قیمت‌ها نخواهد داشت. در این رابطه تاثیر عمده افزایش قیمت در بازار به نوسانات نرخ ارز و افزایش قیمت دلار بازمی‌گردد. همان‌طور که پیش از این نیز بسیاری از کارشناسان تاکید کرده بودند که قیمت خودرو در بازار ربط مستقیمی به نرخ ارز دارد و هر گونه افزایش قیمت ارز، باعث نوسان قیمت خودرو می‌شود.

همچنین معضل دیگر بازار خودرو به موضوع خارج شدن بازار از بازار مصرفی و تبدیل آن به بازار سرمایه‌ای بازمی‌گردد. در این شرایط عمده خریداران و فعالان این بازار نه مصرف‌کننده، بلکه واسطه‌ها و به تعبیری دلالانی هستند که به دنبال کسب سود یا حفظ ارزش دارایی‌های خود هستند. به گفته تحلیلگران در این بازار دلالان که سود فراوانی کسب کرده و از نفوذ بالایی برخوردار هستند، عمده کنش‌ها در بازار را در اختیار دارند. از سوی دیگر افراد عادی در چنین بازاری به دنبال حفظ ارزش سرمایه‌های خود هستند و به همین دلیل لزومی نمی‌بینند که در شرایط مبهم اقتصادی، خودروی خود را فروخته یا حداقل ریسک جایگزینی آن را به جان بخرند.

تمامی این موارد نشان می‌دهد که روند سیاستگذاری‌ها برای ساماندهی به بازار خودرو ناکام مانده است. در واقع امروز مشکل اصلی بازار نه عدم تعادل در عرضه و تقاضا بلکه مربوط به تصدی‌گری تام و تمام دولت در صنعت خودرو است. از سوی دیگر در این بازار آنچنان انحصاری وجود دارد که هر نوع حرکت اصلاحی را در خود حل کرده و بدون تاثیر می‌سازد. به همین دلیل است که به نظر می‌رسد در طول سال‌های اخیر، سیاستگذاران نه به مساله و مشکل اصلی، بلکه به مواردی پرداخته‌اند که نشان می‌دهد تاثیری در ساماندهی به بازار ندارد؛ در واقع سیاستگذاران در اینجا یا امر واقع و امر واقعی در بازار را درست تشخیص نداده و یا اینکه آنچنان با گروه‌ها و جریان‌های پرنفوذی طرف هستند که قدرت مانور و تصمیم‌گیری اساسی از آنها سلب شده است.

نوع خودرو	۲۷ شهریور ۱۴۰۰	۲۷ شهریور ۱۴۰۱	۱۶ مهر ۱۴۰۱
پراید ۱۱۱	۱۵۵ میلیون تومان	۲۰۴ میلیون تومان	۲۰۸ میلیون تومان
سمند LX	۲۴۸ میلیون تومان	۳۱۱ میلیون تومان	۳۱۸ میلیون تومان
۲۰۶ تیپ ۲	۲۵۰ میلیون تومان	۳۰۰ میلیون تومان	۳۰۹ میلیون تومان
پارس	۲۸۰ میلیون تومان	۳۱۱ میلیون تومان	۳۲۰ میلیون تومان
دنا پلاس	۳۷۳ میلیون تومان	۴۳۳ میلیون تومان	۴۷۴ میلیون تومان
۲۰۷ اتوماتیک	۴۲۹ میلیون تومان	۵۸۰ میلیون تومان	۵۹۵ میلیون تومان
ساینا	۱۶۰ میلیون تومان	۲۰۲ میلیون تومان	۲۰۷ میلیون تومان

 

اخبار برگزیدهاقتصاد کلانپیشنهاد ویژهصنعت و معدن