سهم الگوریتم‌ها از معاملات بورس
نه به محدودیت معاملات!
معین زرین‌خط، کارشناس بازار سرمایه، بیان کرد: توقف معاملات الگوریتمی در بازار سرمایه با دستور سازمان بورس و اوراق بهادار امکان‌پذیر نیست و فقط منجر به توقف فعالیت‌های رسمی و کاهش شفافیت فضای معاملات الگوریتمی خواهد شد. وی افزود: در حال حاضر شرکت‌هایی که اقدام به انجام معاملات الگوریتمی می‌کنند با تگی که روی سفارشات آنها می‌خورد، مجزا از سفارشات سایر سامانه‌ها توسط شرکت مدیریت فناوری بورس رصد می‌شوند؛ در نتیجه اگر مانند هر فضای دیگری در بازار سرمایه هم سیاست ممنوعیت و محدودیت و فیلتر کردن الگوریتم و… در پیش گرفته شود، فقط شفافیت کمرنگ‌تر خواهد شد. این کارشناس بازار سرمایه بیان کرد: در حال حاضر هم احتمالا اشخاصی به صورت غیررسمی از ابزار الگوریتم در معاملات خود استفاده می‌کنند و محدودیت‌ها تنها فعالیت غیررسمی را تشدید خواهد کرد.
سهم ۲ درصدی الگوریتم‌ها از معاملات روزانه
زرین‌خط در پاسخ به این سوال که «آیا معاملات الگوریتمی در تشدید منفی‌های بازار سرمایه تاثیرگذار بوده یا خیر» گفت: بعید می‌دانم که تحلیلگران بازار سرمایه و مدیران سرمایه‌گذاری شرکت‌ها و نهادهای مختلف فعال در این بازار، معاملات الگوریتمی را دلیل منفی‌های بازار سرمایه بدانند. او تاکید کرد: کمتر از ۲ درصد معاملات روزانه بورس با استفاده از ابزار الگوریتم صورت می‌گیرد و الگوریتم نمی‌تواند تعیین‌کننده روند بازار سرمایه و معاملات تمام سهم‌ها باشد.
ضرورت استفاده از فناوری‌های جدید
زرین‌خط تصریح کرد: انتقاد به عملکرد الگوریتم‌ها همچون برزخی است که در زمان ورود کدهای آنلاین به بازار سرمایه برای این بازار ایجاد شده بود و عده‌ای مخالف فعالیت کدهای آنلاین در این بازار بودند! این کارشناس بازار سرمایه عنوان کرد: استفاده از تکنولوژی‌های جدید در بازار سرمایه همچون هر فضای دیگری اجتناب‌ناپذیر است و البته گسترش این تکنولوژی در بازار و فراهم کردن امکان انجام معاملات الگوریتمی برای تمامی کدهای معاملاتی زمان‌بر است، اما نباید انتظار داشت انجام معاملات الگوریتمی متوقف شود؛ همان‌طور که نباید انتظار داشت با زدن یک دکمه و به سرعت تمامی فعالان این بازار به الگوریتم دسترسی داشته باشند. ضمن اینکه حتی اگر چنین امکانی فراهم شود، تمامی فعالان بازار سرمایه انگیزه یا دانش کافی برای استفاده از این ابزار را نخواهند داشت. اما هیچ شخصی نمی‌تواند از نظر علمی و منطقی ثابت کند الگوریتم در منفی‌های بازار سرمایه تاثیرگذار بوده است. البته نباید به مخالفان و منتقدان خیلی هم سخت گرفت. کمااینکه شاید در ابتدای ظهور الگوریتم‌ها در بورس‌های خارجی هم مخالفت‌ها و انتقاداتی مطرح شده باشد؛ چرا که اصولا هر پدیده ناشناخته‌ای می‌تواند ترس و نگرانی به دنبال داشته باشد و باید تلاش کنیم شناخت فعالان بازار سرمایه از الگوریتم بیشتر شود.
استفاده گسترده از الگوریتم در بازارهای کارا
این کارشناس بازار سرمایه ضمن تاکید بر استفاده گسترده از الگوریتم در معاملات بورس‌های خارجی اظهار کرد: طبق آمارها در بورس کشورهای توسعه‌یافته بیش از ۵۰ درصد از معاملات با استفاده از الگوریتم صورت می‌گیرد و الگوریتم در تضاد با کارایی بازارها نیست. زرین‌خط اضافه کرد: این تصور که بزرگ‌ترین استفاده‌کنندگان ابزار الگوریتم در بازار سرمایه ما، بازارگردان‌ها هستند اشتباه است. ضمن اینکه معتقدم با وجود تمامی انتقادهایی که به عملکرد بازارگردان‌ها مطرح شده باز هم حضور بازارگردان‌ها از عدم حضور آنان موثرتر و مفیدتر است و حداقل موجب افزایش نقدشوندگی سهم‌ها شده است. در مورد معاملات الگوریتمی هم اگرچه به سبب حجم پایین معاملات الگوریتمی نمی‌توان با قاطعیت گفت معاملات الگوریتمی موجب افزایش نقدشوندگی بازار شده، اما در صورت توسعه این بازار و در بلندمدت، حتما تاثیر الگوریتم‌ها روی نقدشوندگی بازار سرمایه مثبت خواهد بود. وی در گفت‌و‌گو با سنا خاطرنشان کرد: نکته اینجاست که برخی از فعالان بازار سرمایه معتقدند عده‌ای با استفاده از الگوریتم اقدام به منفی کردن بازار می‌کنند! اما سوال اصلی این است که این اشخاص چه نفعی از منفی کردن بازاری که منافع خودشان نیز در آن مطرح است، خواهند برد؟ فراموش نکنید اکثر حقوقی‌های بازار سرمایه در قیمت‌های بالا و از روزهای ابتدایی ریزش این بازار تا کنون به منظور حمایت از سهم‌ها، آنقدر سهام خریداری کرده‌اند که حالا انگیزه‌ای برای فروش در قیمت پایین و خراب کردن سهم نداشته باشند!
معاملات الگوریتمی مشکل بازار سرمایه نیست
امیر موسوی دیگر کارشناس بازار سرمایه هم در این باره بیان کرد: بازار سهام به دلایل بنیادی ریزش می‌کند. در حجم معاملات پایین، توهم دستکاری در بازار سهام ایجاد می‌شود و برخی عامل ریزش را معاملات الگوریتمی عنوان می‌کنند در حالی که در این حجم معاملات، الگوریتم امکان فعالیت نخواهد داشت. از طرفی باید بازارگردانی و معاملات الگوریتمی را تفکیک کرد، دستورالعمل بازارگردانی مشکلاتی دارد که باید مرتفع شود و برای رفع آن امکان مذاکرات وجود دارد. همچنین باید گفت مشکلات بازارگردانی ارتباطی با الگوریتم ندارد. وی افزود: معاملات الگوریتمی زیر ۷/۰ درصد است یعنی نیم درصد کل معاملات بازار سهام در حالی که الگوریتم اجرای معاملات است، یعنی خود الگوریتم تصمیم به خرید و فروش سهمی را نمی‌گیرد. از سوی دیگر معاملات الگوریتمی به دلیل حجم پایین و اجرامحوری تاثیری بر بازار سرمایه ندارند.
بازار جانی برای صعودی شدن ندارد
موسوی در خصوص عوامل احتمالی افت قیمت‌ها در بازار سهام عنوان کرد: بازاری که حجم معاملات آن پایین است نیازی به دلیل برای ریزش ندارد، در شرایط فعلی فعالان از شرایط اقتصاد کلان و اجرای توافق ناامید هستند. از سوی دیگر در صورت اجرا نشدن برجام شرکت‌ها در فروش با مشکل مواجه می‌شوند، افراد در شلوغی سیاسی به دارایی امنی مانند طلا و ملک پناه می‌برد، از طرفی سرمایه‌گذاران منابع خود را به سمت سپرده بانکی و صندوق‌های درآمد ثابت می‌برند، چراکه از عایدی بیش از ۲۰ درصدی به‌صورت سود سالیانه اطمینان دارند. این فعال بازار سهام به بورس‌نیوز گفت: دولت باید به سمت توافق و گسترش همکاری‌ها در سطح جهانی برود، در چنین شرایطی است که شرکت‌ها می‌توانند ارتباط با جهان داشته باشند و فعالیت خود را توسعه ببخشند. مشکل اگر اشتباه شناسایی شود به‌صورت اشتباه نیز حل می‌شود؛ بنابراین باید مشکلات ریشه‌یابی شود تا نهادهای متولی بازار سرمایه آن را مرتفع کنند.
لینک کوتاه :
