سوآپ نفت و گاز روسیه به نفع کدام کشور است؟
به گزارش جهان صنعت نیوز: براساس گزارش‌ها روسیه قرار است در فاز اول سوآپ با ایران ۵ میلیون تن نفت و ۱۰ میلیارد مترمکعب گاز را از مسیر ایران سوآپ کند. تحریم‌های اخیر غرب علیه روسیه به زودی وارد فاز تازه‌ای خواهد شد و از سویی زمستان در راه است. هرچند کاهش ۲ میلیون بشکه نفت از سقف تولید اوپک این پیش‌بینی را تقویت کرده که رکود در اقتصاد جهانی حاکم خواهد شد، اما به گفته تحلیلگران این بدان معنا نیست که روسیه بازاری برای فروش نفت و گاز خود با وجود تحریم‌ها نداشته باشد.
در حال حاضر روسیه با استفاده از کارت ایران و با همراهی چین، هند و کشورهای شرق آسیا نفت و گاز خود را راهی بازار می‌کند و به نظر می‌رسد این مسیر ادامه‌دار خواهد بود. اما سوال این است که آیا سوآپ به نفع ایران خواهد بود؟
هاب انرژی می‌شویم
سیدحمید حسینی رییس اتحادیه صادرکنندگان نفت، گاز و پتروشیمی در این رابطه به «جهان‌صنعت» می‌گوید: یکی از پتانسیل‌های هر کشوری موقعیت و ظرفیت جغرافیایی است. کشور ما با توجه به اینکه دسترسی به دریا دارد، دارای این مزیت است حال آنکه کشورهای شمالی مانند قفقاز فاقد این دسترسی هستند. از سویی ارتباط‌های روسیه هم محدود شده است.
او افزود: از زمان حمله نظامی روسیه به اوکراین و تحریم‌های اروپا علیه این کشور، روسیه با مشکل صادرات نفت و گاز روبه‌رو شده است، بنابراین معتقدم باید به طور حتم از این ظرفیت استفاده کرد.
حسینی با بیان اینکه غلات روسیه می‌تواند از مسیر ایران وارد شود، تصریح کرد: فرآورده‌های نفتی و گاز روسیه هم می‌توانند ترانزیت شوند، بستگی به نوع قرارداد ما دارد. اگر قرارداد هوشمندانه‌ای باشد، هر نوع همکاری با کشورهای همسایه می‌تواند ما را به هاب گازی و هاب نفتی منطقه تبدیل کند.
حسینی متذکر شد: ترکیه بدون اینکه صاحب گاز باشد، توانسته است با خرید گاز از ایران، آذربایجان و روسیه به صادرکننده گاز به اروپا تبدیل شود. حال آنکه ایران پتانسیل بیشتری هم برای نقل‌وانتقال کالا‌های صادراتی و وارداتی به بسیاری از کشورها دارد.
او اضافه کرد: تمرکز بر این موضوع باعث ایجاد اشتغال و توسعه ظرفیت کشور می‌شود و از سویی برای امنیت کشور هم می‌تواند بسیار موثر باشد. هرچقدر بتوانیم روابط با کشورهای همسایه برقرار کنیم، به طور حتم برای امنیت ملی هم بسیار تاثیر دارد.
رییس اتحادیه صادرکنندگان نفت، گاز و پتروشیمی با یادآوری اینکه در حال حاضر ظرفیت و پتانسیلی نداریم تا بتوانیم برای اروپا گاز صادر کنیم، تصریح کرد: اگر گاز روسیه هم بیاید می‌توانیم گاز مازادی که از روسیه وارد می‌شود را به عراق و ترکیه صادر کنیم یا گاز روسیه را به پاکستان سوآپ کنیم.
دو سر برد
حسن مرادی نماینده پیشین مجلس و کارشناس انرژی هم در این رابطه به «جهان‌صنعت» می‌گوید: سوآپ یک عملیات تجاری برد- برد است که در دنیای تجارت مرسوم است. فوایدی برای هر دو طرف دارد. این منافع هم برای طرفی که مطالبه سوآپ می‌کند و هم کشوری که سوآپ را انجام می‌دهد است، هر دو سود به دست می‌آورند.
وی افزود: جدا از مسائلی که روسیه با دنیای خارج دارد، می‌توانیم بخش بزرگی از گاز یا نفت روسیه را بگیریم و به کشورهای همسایه توزیع یا از طریق خط لوله صادر کنیم. بنابراین این مناسبات بسیار خوبی است.
مرادی تصریح کرد: این همکاری باید صرف نظر از نگاه بیگانه‌ها و دشمنان مشترک و روسیه انجام شود، زیرا در نهایت برای کشور ما سود دارد. می‌توانیم علاوه بر این تراز منفی گازی خود را پر کنیم، حتی می‌توان مازاد آن را به کشورهای دیگر هم صادر کنیم.
او اظهار امیدواری کرد که هرچه سریع‌تر این کار عملیاتی شود و ایران قدرت مانور و چانه‌زنی بیشتری در منطقه داشته باشد.
راه خلاص از تحریم
در همین حال محسن قمصری مدیر پیشین امور بین‌الملل شرکت ملی نفت هم در این رابطه به فارس گفته است: در شرایط کنونی باید به سمت تجارت فرآورده‌های نفتی همسایگان شمالی حرکت کنیم، زیرا دیگر مشکلات تحریمی در این حوزه گریبانگیر ما نیست و سودآوری بیشتری نیز دارد.
قمصری با اشاره به ظرفیت ایران برای تجارت نفت و سوخت همسایگان شمالی کشور اعلام کرد: در گذشته نیز ایده سوآپ نفت قزاقستان از مسیر ایران اجرا شده بود، اما با تغییرات مدیریتی و عدم هماهنگی بین دستگاه‌های دولتی متوقف شد. در آن زمان کشورهای آسیای میانه اتکای زیادی به ایران داشتند، اما پس از توقف طرح، به دنبال راهکارهای جایگزین رفتند.
او افزود: سهل‌انگاری ایران سبب شد طرح‌های انتقال نفت و ساخت خطوط لوله از دیگر کشورها توسط شرکت‌های اروپایی در دستور کار قرار گیرد و مشکل دسترسی کشورهای آسیای میانه به آب‌های آزاد مدیترانه و جنوب شرقی آسیا حل شود.
به گفته وی، سوآپ نفت افزون بر مزایای اقتصادی، مزایای سیاسی زیادی نیز در ایجاد وابستگی کشورها به ایران به همراه دارد. البته اجرای چنین طرح‌هایی نیاز به مدیریت واحد دارد تا مانند گذشته دچار آسیب نشود.
مدیر پیشین امور بین‌الملل شرکت ملی نفت با بیان اینکه در شرایط تحریم، ایده سوآپ نفت با کشورهای غیرتحریمی چندان عملیاتی نیست، تصریح کرد: زیرا ما نفت آن کشور را از شمال دریافت می‌کنیم و از جنوب نفت خودمان را که تحریم است به کشور طرف معامله می‌دهیم که صادرات آن به این راحتی‌ها نیست.
قمصری گفت: البته یک راهکار این است که ما به قدری در این سوآپ برای کشورهای همسایه مزیت قائل شویم که آنها در لایه سیاسی با چانه‌زنی بتوانند مجوز معافیت تحریمی دریافت کنند، البته این موضوع بازارهای نفتی ایران را تهدید هم می‌کند.در شرایط کنونی ما باید به سمت سوآپ یا تجارت فرآورده‌های نفتی همسایگان شمالی حرکت کنیم، زیرا دیگر مشکلات تحریمی در این حوزه گریبانگیر ما نیست و سودآوری بیشتری نیز دارد.
اخبار برگزیدهاقتصاد کلانپیشنهاد ویژهلینک کوتاه :