رییسی زیر فشار پایداریچیها
به گزارش جهان صنعت نیوز: پدر معنویشان نقش بزرگی در سازماندهی آنها داشت و سمت و سوی فرزندان معنوی خود را با اشاراتی مشخص میکرد، حتی نامشان را هم مصباحیزدی پیشنهاد داده بود. جبههشان از سال ۱۳۹۰ فعال شده و امروز همچنان ادامه میدهند، این بار در لوای دولت ابراهیم رییسی. نقش مهمی در جهتگیریهای اقتصادی و سیاسی دولت رییسی دارند، با وجود اینکه رییسی وعده دولت فراجناحی داده بود. افکار و عقاید آنها مورد قبول قاطبه مردم نیست، این را میتوان از آرای سعید جلیلی در انتخابات ۱۳۹۲ متوجه شد.
پایداریچیها پیش از انتخابات ریاستجمهوری سیزدهم دوباره فعال شدند و به خیمه رییسی رفتند. آنها البته برای دو انتخابات ریاستجمهوری قبلتر هم فعالیت داشتند اما نتوانستند توفیقی کسب کنند و با شکست نامزدهایشان به انتقاد و مخالفت با دو دولت روحانی پرداختند.
اعلام موجودیت در حضور پدر معنوی
مرداد سال ۱۳۹۰ در همایشی با حضور آیتالله مصباحیزدی این جبهه اعلام موجودیت کرد. او در این همایش سخنرانی کرد و در بخشی از سخنانش به تشکیل جبهه پایداری اشاره کرد و گفت که «وجود تشکلی به نام جبهه پایداری در جامعه اصولگرا به معنای انشقاق، تضاد، اختلاف و انشعاب نیست، بلکه تشخیص دادهایم که تعلقات این گروه به ارزشهای اسلام و پایبندی آنها به ارزشهای انقلاب بیش از دیگران است و این نباید جای هیچ توهم و انحرافی باشد.»
آنها برای تشکیل جبههشان با آیات محمد یزدی، مصباحیزدی و خوشوقت مشورت کرده بودند که نظر هر سه نیز مساعد بود.
هسته اولیه این جریان غالبا از دل دولت محمود احمدینژاد یا حامیان سفت و سخت او بیرون آمده بود، البته احمدینژاد با ویرایش ۱۳۸۴ تا ۱۳۸۸.
رهبری این جریان از ابتدا با صادق محصولی وزیر کشور دولت احمدینژاد در انتخابات جنجالبرانگیز ۸۸ بود. رهبر پایداریچیها آن زمان سه شاخص جریانشان را «تبعیت کامل از ولایت فقیه»، «مرزبندی با جریان فتنه و حمایتگران از آن» و «مرزبندی با جریان انحرافی» خوانده بود. او ۱۱ سال پیش گفته بود: «معتقدیم باید به رویشهای انقلاب اسلامی به خصوص رویشهای سوم تیر و جوانان حزباللهی و افسران جنگ نرم توجه ویژهای کرد.» احتمالا نتیجه «توجه ویژهای» که محصولی گفته بوده را این روزها در فضای مجازی میتوان به وضوح مشاهده کرد.
کامران باقریلنکرانی وزیر بهداشت دولت احمدینژاد هم در آن همایش حاضر بود و از جوانان حاضر در این جریان گفت: «اکنون با رویشها و نسل جوانی روبهرو هستیم که انقلاب اسلامی را با همان قرائت امام (ره) و مقام معظم رهبری باور دارند و با انحصارگرایی، توجیه کردن استفاده از هر وسیله برای رسیدن به هدف و فراموش کردن امت حزبالله و به کنار گذاشتن آن مخالفت جدی دارند.»
غلامحسین الهام چهره شناختهشده دولت احمدینژاد هم دیگر عضو این جبهه بود که همسرش فاطمه رجبی بیش از خودش سر و صدا داشت. وبسایت «رجانیوز» که از زمان احمدینژاد تاسیس شد، به عنوان ارگان خبری نزدیک به پایداریچیها شناخته میشود و معمولا منعکسکننده دیدگاههای تند این گروه است. صاحب امتیاز و مدیرمسوول این رسانه، «میثم نیلی احمدآبادی» نام دارد؛ یکی از همان جوانانی که روز اعلام موجودیت جبهه پایداری، باقریلنکرانی از آنها گفته بود. جوانانی که در دولت رییسی هم کم دیده نمیشوند.
جوانان پایداریچی کنار دست رییسی
میثم نیلی متولد ۱۳۵۹ است و دو دوره عضو شورای مرکزی جبهه پایداری بود و در دولت احمدینژاد مشاور جوان دولت بود و حالا عضو هیات امنای بنیاد سینمایی فارابی است. میثم، برادر مقداد نیلی است، مقداد داماد ابراهیم رییسی است و از نزدیکان سیاسی او محسوب میشود. مقداد کمتر در رسانهها دیده شده و تنها یک بار یکی از نمایندگان مجلس در نطق میان دستور خود، با واژه «مقدادیسم» به اثرگذاری او کنایه زده بود. محمود احمدیبیغش- نماینده مجلس- آبان پارسال و اوایل کار دولت رییسی در نطق خود گفته بود «آنگونه که پیداست مقدادیسم در دولت شما همان نقش غلطی را ایفا میکند که آشناییسم در دولت روحانی ایفا میکرد. مگر در کشور قحطالرجال است که در نهاد ریاستجمهوری چهار نفر از استادان برجسته دانش دیده نمیشوند که در مناسبات رسمی حداقل چند خط بنویسند و به شما بدهند تا این قدر شاهد گفتمان ضعیف غیرعلمی و غیراستنادی از شما نباشیم. اتکای افراطی به مجموعهای محدود از فارغالتحصیلان دانشگاه امام صادق (ع) در سطوح مدیریتی کلان کشور، حتی نام این امام معصوم را نیز در جامعه تحتالشعاع قرار داده است. دولت شما ظاهرا دولت دلدادگان است به یک عزیز دردانه خاص که باید همه اتفاقات، انتصابات و استنادات به ایشان ختم شود.» مقداد نیلی همسر ریحانهالسادات رییسی است و از فارغالتحصیلان دانشگاه امام صادق(ع) که گفته میشود نفوذ زیادی در نهاد ریاستجمهوری دارد. در ابتدای تشکیل دولت برخی رسانهها از مقداد نیلی به عنوان گزینه ریاست دفتر ابراهیم رییسی صحبت میکردند؛ امری که به وقوع نپیوست. از طرفی وقتی خط و ربط سیاسی مقداد و همچنین برادرش میثم در نظر گرفته شود، میتوان اینگونه تعبیر کرد که همان قدرت و نفوذی که این دو برادر و مخصوصا مقداد در دولت دارد، معادل قدرت و نفوذ جبهه پایداری در دولت است. او سال ۱۳۹۳ مقالهای منتشر کرده بود که در آن دانشجوی دکتری دانشگاه عالی دفاع ملی معرفی شده بود.
فاکتور روی میز رییسی
نزدیکان به جبهه پایداری در بدنه دولت سیزدهم کم نیستند، البته شاید مزد حمایتشان از رییسی در انتخابات ریاستجمهوری را گرفته باشند. پایداریچیها طبق سنت خود از سعید جلیلی باید حمایت میکردند، چراکه در انتخابات ۹۲ از او حمایت کردند و در انتخابات ۹۶ و در نبود جلیلی، پشت سر رییسی ایستادند. در انتخابات ۱۴۰۰ با وجود اینکه سعید جلیلی در میان نامزدها بود، اما این جبهه از رییسی اعلام حمایت کرد که کمی تعجببرانگیز بود. البته راهبردشان با نزدیک شدن به شب انتخابات مشخص شد، آنها از نامزد سنتیشان سعید جلیلی حمایت نکردند و زیر پرچم رییسی رفتند، چراکه گویا قرار بوده یک روز مانده به انتخابات، سعید جلیلی هم به نفع رییسی کنارهگیری کند که همین اتفاق هم افتاد و نشان داد جلیلی هم نامزد پوششی و کمکی برای رییسی بود. به عبارت دیگر جبهه پایداری در انتخابات ۱۴۰۰، تمام خود را خرج ابراهیم رییسی کرد. این خرج اما فاکتور سنگینی روی میز رییسجمهوری گذاشت، شاید همین فاکتور پایداریچیها باشد که باعث شده تعداد زیادی از نزدیکان به پایداریچیها در دولت حاضر باشند. افراد شناختهشده دولتی که نزدیک به این جریان هستند کم نیستند، «وحید یامینپور»، معاون وزیر ورزش و جوانان، «امیرحسین قاضیزادههاشمی» رییس بنیاد شهید و ایثارگران، «مسعود میرکاظمی» معاون رییس جمهوری و رییس سازمان برنامه و بودجه کشور و «محمد دهقان» معاون حقوقی رییسجمهوری. اینها فقط افراد شناختهشده موجود در لایههای بالای دولت هستند.
مانور قدرت، افول قدرت برابر تصمیم نظام
جبهه پایداری گرچه از بدنه اصولگرایان است اما با برخی جریانات از این طیف سر سازگاری ندارد. سال ۱۳۹۳ در مجلس نهم این طیف موفق شد که فرجیدانا وزیر وقت علوم را از طریق استیضاح برکنار کند. این اقدام گرچه در ظاهر خط و نشان برای دولت تازهکار روحانی بود، اما در دل خود پیامی هم به لاریجانی و طیف او داشت که بدانند با وجود اینکه ریاست مجلس را در اختیار دارند، نباید تصور کنند هر آنچه که میخواهند را میتوانند اجرایی کنند. گرچه لاریجانی کار خود را پیش میبرد اما این جبهه در آن مجلس توانایی بالایی داشت و مانور قدرت میداد. سال ۱۳۹۴ و در جریان تصویب برجام در مجلس، این جبهه تلاش زیادی کرد که روند آن را مختل کند و از تصویب برجام جلوگیری شود. اما آنجا دیگر بحث جبهه پایداری و طیف لاریجانی نبود، آن روز «تصمیم نظام»، تصویب برجام بود و تلاش و تنشهای پایداریچیها نتوانست مانعی در این راه شود. مهدی کوچکزاده عضو سابق جبهه پایداری که از این تشکل جدا شده اما همچنان ذائقه سیاسیاش بر همان خط است، پس از تصویب برجام به خبرنگاران گفت که «قبل از جلسه علنی آقای لاریجانی به نمایندگان گفته است کشور تصمیم گرفته که پیشنهادات مطرح نشود و بنده در پاسخ گفتم این کشور به عنوان مرجع جدید کیست؟ و از کجا درآمده است؟ لاریجانی گفت: همانی که خودت میدانی». از آنجا بود که آنها به سختی به لاریجانی میتاختند و از او انتقاد میکردند.
در مجلس دهم اما اوضاع فرق میکرد، مجلس از سه طیف اصلاحطلبان، طیف لاریجانی و طیف پایداری تشکیل شده بود. در جریان ۴ دوره انتخابات هیات رییسه این مجلس، نمایندگان نزدیک به جبهه پایداری نقش تاثیرگذاری را ایفا کردند. طیف لاریجانی محل مشورت و رایزنی دو طیف دیگر بود و هر کدام که با او بر سر صندلیهای هیات رییسه به توافق میرسیدند، پشت سر لاریجانی قرار میگرفتند. آنها یک بار در انتخابات هیات رییسه وقتی خواستند برای لاریجانی مانور قدرت بدهند، بخش زیادی از آن طیف به لاریجانی رای ندادند تا لاریجانی و محمدرضا عارف به دور دوم بروند. در همان میانه وقتی اوضاع اینگونه شد، در تحولاتی سریع، حمیدرضا حاجیبابایی که از سوی فراکسیون ولاییون نامزد شده بود، برخلاف آییننامه داخلی مجلس پشت تریبون اعلام کرد که به نفع لاریجانی کنارهگیری میکند و از این طریق پیام حمایت از لاریجانی را به همطیفان خود رساند و نهایتا لاریجانی رییس ماند.
چالش با قالیباف
در مجلس فعلی، مجلس یازدهم هم خط و نشانهایی برای محمدباقر قالیباف کشیدهاند، آنها در روزهای منتهی به انتخابات هیات رییسه، بعضا اظهاراتی دارند که میشد آنها را هشداری به قالیباف تصور کرد. در یکی از اجلاسیهها کمتر از دو ماه مانده به انتخابات هیات رییسه، یکی از اعضای پایداری در مجلس شائبه دستکاری در بودجه از سوی قالیباف و همطیفان او را مطرح کرد. با این خبر، انتقادات وسیعی از سوی رسانهها و سیاسیون روانه قالیباف و جریان او موسوم به «نو اصولگرایی» شد. اما چند روز مانده به انتخابات هیات رییسه، آن نماینده مجلس که عضو پایداری نیز است، اعلام کرد که در جلسه با قالیباف قرار شد روند اصلاح شود! و به نوعی آنچه علیه قالیباف مدعی شده بود را اصلاح کرد که نشان از تفاهم و توافق این دو طیف عمده مجلس یازدهم داشت.
موضوع دیگر در نبرد پایداریچیها با قالیباف، به ماجرای «سیسمونی گیت» برمیگردد، باز هم دو ماه مانده به انتخابات هیات رییسه، تصاویری از خانواده قالیباف منتشر شد که در حال بازگشت از ترکیه بودند و منتشرکنندگان گفتند که آنها در ماه رمضان برای خرید سیسمونی نوه قالیباف به این کشور رفته بودند. این ماجرا در رسانهها به شدت بالا گرفت و انتقادات تندی از قالیباف شد، او اما هرچه توضیح داد کسی قانع نشد که البته قانعکننده هم نبود، اما پس از مدتی با فروکش کردن این موضوع در افکار عمومی، قالیباف با یک ریزش آرا در انتخابات هیات رییسه مجلس روبهرو شد و توانست با ۱۹۴ رای از ۲۸۱ رای ریاستاش را تمدید کند، آن هم در مجلسی تقریبا یکدست. اما در این ماجرا، یک فایل صوتی از مهدی طائب رییس قرارگاه عمار منتشر شد. این فایل صوتی با واکنشهای گستردهای روبهرو شد. طائب در این سخنان، «میثم نیلی» برادر داماد ابراهیم رییسی را متهم کرده بود که در افشای سفر ترکیه خانواده قالیباف نقش داشته است: «میثم نیلی یک سر خط ماجرای افشای سفر خانواده رییس مجلس به ترکیه بوده است.» او همچنین گفته بود که «جبهه پایداری، عدالتخواهان، احمدینژاد و جبهه اصلاحات نمیخواهند قالیباف رییس مجلس بماند.» میثم نیلی در واکنش به این موضوع اعلام کرد که قصد شکایت از طائب را دارد. اما طائب در سخنانی ضمن عذرخواهی، از نیلی حلالیت طلبید.
اعضای خاص
این جریان، گرچه تعداد کمی هستند اما صدایشان بلند است و بُرد زیادی دارد. تعدادی از اعضای فعلی شورای مرکزی آنها در مجلس شورای اسلامی نماینده هستند: «مرتضی آقاتهرانی»، «نصرالله پژمانفر»، «علی خضریان» و «زهرهسادات لاجوری.» افراد دیگری هم هستند که شناخته شده هستند: «قاسم روانبخش»، «سقایبیریا»، «صادق محصولی»، «فاطمه آلیا»، «غلامحسین رضوانی»، «میرهاشم موسوی»، «مجید متقیفر»، «سیدجواد ابطحی»، «مهدی صارمی»، «محمود باقری»، «محمود دهقانی»، «آسیه کلاتی» و «احمد ابوترابی.» اعضای علیالبدل شورای مرکزی این جبهه هم عبارتند از: «سعید تواناراد، دبیر جنبش مردمی «نه به FATF»)، «علیرضا تسلیمی (دبیر شورای هماهنگی بسیج دانشجویی دانشگاههای آزاد استان تهران)»، «محمد نوروزی (مدیر محتوایی حوزه رسانه قرارگاه بقیهالله الاعظم)»، «مصطفی قاسمیپور (مسوول سابق تشکیلات اتحادیه جامعه اسلامی دانشجویان)» و «هادی قیومی (فرمانده گردان حمزه سیدالشهدا لشکر ۲۷ محمدرسولالله (ص) در دفاع مقدس).»
سهمخواهان
با تمام این اوصاف نمیتوان نقش پررنگ جبهه پایداری را در دولت رییسی و حتی روی کار آمدن دولت او کتمان کرد. این جبهه با حمایتهایشان، رییسی را نمکگیر کرد و حالا رییسی هر چقدر هم بخواهد تلاش کند تا از این حلقه رهایی یابد، به نظر نمیرسد که موفق شود. آنها قدرت زیادی در ارکان دولت و سایر مراکز قدرت دارند و برای پیشبرد اهدافشان یک روز با لاریجانی میبندند و یک روز قالیباف را میزنند، اما حرفشان یکی است. آنها با وجود تعداد کم و در اقلیت بودن، با نفوذ و صدای بلندی که دارند، تلاش میکنند با استفاده از اهرمهای خود، امتیازاتی را از رقبا بگیرند. پایداریچیها هیچوقت در حد و اندازههای رسیدن به راس ارکان قدرت نیستند، اما یا با درگیر شدن سهم میگیرند مانند رابطهشان با قالیباف یا با نزدیک شدن، مانند آنچه با رییسی انجام دادند. پایداریچیها و نزدیکانشان، در دوران انتخابات، رییسی را بیش از پیش احاطه کردند. آنها پیش از آن هم در کنار او بودند ولی الان دیگر در حال چیدن میوههای انتخابات هستند.
از سوی دیگر حضور افرادی مانند علی باقریکنی در تیم مذاکرات هستهای و رهبری این مذاکرات، نشاندهنده تاثیرگذاری بالای این جریان در سیاست خارجی نیز هست، آنها که همواره مخالف برجام بودهاند حالا با در دست داشتن قدرت، مذاکرات احیای برجام را مدیریت میکنند؛ مدیریتی که باعث شده، با گذشت یک سال از روی کار آمدن دولت، همچنان بدون نتیجه باشد. اینها از همان طیفهایی هستند که از طرف مردم شعار میدهند ولی تاثیرات شعارهایشان همچنان بر زندگی مردم بوده و هست، حالا که قدرت دارند، میخواهند شعارهایشان را هم عملی کنند، مانند به بنبست رسیدن مذاکرات احیای برجام، تا امروز.
آنها در بخشهای دیگری هم نقشهای عمدهای دارند که قابل چشمپوشی نیست. اما رییسی که در نخستین نشست خبریاش در قامت رییسجمهوری منتخب گفته بود «همانطور که بارها گفتم مستقل به میدان آمدم و برای تشکیل دولت، خود را در مقابل خدا مسوول میدانم و در مقابل ملت وامدار خواهم بود و برای تشکیل دولت به انقلابی بودن، کارآمد بودن و فسادستیزی توجه خواهم داشت» با چالشی جدی روبهرو است، آیا میتواند کابینهاش را که دیگر کابینه پایداری است فراجناحی و به قول خود عمل کند؟
این جریانات اجازه نمیدهند که آقای رییسی وزیر خود را انتخاب کند
منصور حقیقتپور، نماینده سابق مجلس و مشاور علی لاریجانی در مجلس دهم در همین خصوص به «جهانصنعت» گفت: «جبهه پایداری تاثیر اصلی و اساسی را در شکلگیری دولت به ویژه واحدهای ثروتساز دارد. قسمتی از سیاست خارجی، واحدهای ثروتساز در بخش نفت و بسیاری دیگر در اختیار و تحت مدیریت و اداره این آقایان قرار دارد. همچنین جبهه پایداری در چینش نیروها نیز حرف اول را در دولت میزنند.»
مشاور لاریجانی در مجلس دهم درخصوص اختلافات میان جبهه پایداری و قالیباف بیان کرد: «از آنجایی که جبهه پایداری ذائقه بسیار تندی دارد و آقای قالیباف نیز در مقابل معقولتر و معتدلتر حرکت میکند، بنابراین طبیعی است که حتی اگر در مقطعی به یکدیگر نزدیک باشند هم به مرور از یکدیگر فاصله گرفته و اختلافات به وجود آید.»
وی با اشاره به اینکه رییسی در ابتدا خود را مستقل از هرگونه جریانی معرفی میکرد، ادامه داد: «ایشان یک حرفی زدهاند، وقتی آقای رییسی ۴ ماه است که نمیتواند وزیر تعیین کند نشان میدهد که منتظر دستور همین جریانات است و این جریانات اجازه نمیدهند که آقای رییسی وزیر خود را انتخاب کند.»
حقیقتپور در ادامه به تاثیرات جبهه پایداری اشاره و تصریح کرد: «امروز معطل شدن برجام تاثیر تفکرات این جریان است، همچنین از دیگر تاثیرات رفتارهای این جریان میتوان به اتفاقاتی که در بخشهای پتروشیمی میافتد اشاره کرد یا اتفاقاتی که در برخی از نهادهای سیاسی کشور مثل وزارت کشور یا وزارت نفت میافتد، حاصل حضور آقایان جبهه پایداری در این واحدهاست.»
نماینده پیشین مجلس افزود: «به طورکلی حضور این جریان را مثبت ارزیابی نمیکنم، چراکه سبک و سیاق این آقایان بسیار تند است و این سیاق تند خریدار و مشتری ندارد، در واقع این جریان فکر و اندیشه خود را به جامعه تحمیل میکند.»
جبهه پایداری، تاثیرگذار در سیاستهای کلی دولت
حسین سبحانینیا، نماینده پیشین مجلس هم به «جهانصنعت» گفت: «جبهه پایداری از جمله مجموعههایی است که در این انتخابات در کنار جریان حامیان آقای رییسی مثل سایر گروههای اصولگرا بود، طبعا بعد از انتخابات نیز برخی از نیروهای همسو با این جبهه در بدنه سیستم و دولت مسوولیت گرفتند و همچنین جبهه پایداری یکی از مجموعههایی است که در همراهی با دولت نقش داشته و موثر است. به همین منظور نسبت به تصمیماتی که گرفته میشود، هم به دلیل حضور نمایندگانی از این مجموعه در مجلس و هم مدیرانی که در بدنه اجرایی مسوول هستند، موثر است، نه به معنای اینکه تصمیمگیرنده باشند بلکه یکی از مجموعههایی است که در مجموعه سیاستهای کلی دولت تاثیرگذار است.»
این چهره سیاسی اصولگرا در ادامه درخصوص اختلافات میان قالیباف و جبهه پایداری تشریح کرد: «معمولا بعد از گذشت مدتی در مجلس، نمایندگان نسبت به انتخابات سالانه یا سهمی که در کمیسیونها میخواهند و نسبت به برخی از مصوبات، اختلافنظراتی میان آنها ایجاد میشود. این موضوع در امر قانونگذاری در مجلسی که همه یکنواخت و دارای یک نظر واحد نیستند، طبیعی است.»
وی افزود: «جبهه پایداری نیز یکی از مجموعههای مجلس است که ممکن است نظرات و اختلافاتی با آقای قالیباف و یا با برخی از جریانات حامی آقای قالیباف داشته باشد. من هنوز هم این اختلافات را جدی نمیگیرم چراکه در مجلس به عنوان سیستم قانونگذاری کشور، چنین اختلافاتی بین جریانها و گروههایی که در آن حضور دارند، متعارف است. همچنین طرحها و مصوباتی که در مجلس وجود دارد، باعث به وجود آمدن اختلافاتی در مجلس میشود.»
اخبار برگزیدهپیشنهاد ویژهسیاسیلینک کوتاه :