لزوم استفاده از تکنولوژی‌های روز در صنعت ساختمان/ آفت سنتی‌سازی
به گزارش جهان صنعت نیوز: کمتر رسانه‌ای این روزها به لزوم ایجاد قوانین سفت و سخت‌تر و همچنین رعایت ضوابط موجود در حوزه ساختمان اشاره دارد؛ موضوعی که به نظر می‌رسید پس از آن حادثه فجیع بیش از پیش مورد توجه مسوولان و تولیدکنندگان ساختمان قرار گیرد.
بررسی‌ها حاکی از آن است که دهه‌های گذشته، برخی از حوادث نظیر زلزله بم، سبب شد که در روند اجرای ساختوساز و مقررات ملی ساختمان، تغییراتی صورت گیرد، به عنوان مثال ایمن‌سازی ساختمان‌ها در برابر زلزله، از جمله نتایج تغییر و بازنگری در قوانین ساختوساز بوده است.
افت شاخص‌های کیفی در پی تصدی‌گری دولت
بررسی‌ها حاکی از آن است که در سال‌های اخیر مداخله دولت در حوزه مسکن و تصدی‌گری در این بخش سبب شده است که شدیدا شاخص‌های کیفی مسکن به حاشیه رانده شود. به عنوان مثال از سال گذشته تاکید صرف دو نهاد اصلی مرتبط با ساختوساز شامل شهرداری تهران و وزارت راهوشهرسازی بر آمارسازی در حوزه مسکن و برخوردهای سیاسی با این حوزه، سبب شده است که مسائل فنی حوزه مسکن به مسائل ثانویه و بی‌اهمیت تقلیل پیدا کند.
از یک طرف شهرداری تهران ساخت ۱۸۰هزار واحد مسکونی را در دستور کار خود قرار داده و از سوی دیگر وزارت راهوشهرسازی نیز به دنبال اجرای طرح نهضت ملی مسکن و ساخت چهار میلیون واحد مسکونی تا پایان دولت سیزدهم است.
در چنین شرایطی تمرکز یک‌جانبه بر حوزه مسکن و توجه به ابعاد کمی آن سبب شده که تمرکز بر مسائل کیفی و فنی مسکن از سوی شهرداری تهران و دولت به کمرنگ شود و عجله ارگان‌ها برای ساخت مسکن به هر قیمتی باعث شده است که بدیهی‌ترین و ابتدایی‌ترین ضوابط و مقررات شهرسازی و اصول فنی مسکن زیرپا گذاشته شود.
مصداق بارز این امر، کلنگ‌زنی پروژه‌های درون پایتخت است که به گفته یک عضو شورای شهر تهران بدون صدور پروانه ساختمانی انجام شده است، همچنین تلاش برای حذف خدمات آزمایش‌های خاک یا صدور بخشنامه واگذاری تاییدیه ایمنی ساختمان‌ها از سازمان آتش‌نشانی به دفاتر خدمات الکترونیک شهر نیز از جمله تمهیدات شهرداری تهران برای کم کردن امور اداری مرتبط با تولید مسکن بوده است تا بتواند هرچه سریع‌تر برنامه‌های خود در حوزه مسکن را به هر قیمتی عملیاتی کند، در حالی که انتظار می‌رفت با وقوع حادثه تلخ متروپل، شهرداری با حساسیت بیشتری مولفه‌های ایمنی ساختمان را دنبال کند و این حادثه تلنگری برای مدیریت شهری باشد.
لزوم ایجاد اصلاحات در قوانین و مقررات
پیش از این ناصر امانی، عضو شورای شهر تهران که در صحن شورا کلنگ‌زنی پروژه‌های ساختمانی پایتخت را بدون صدور پروانه ساختمانی متذکر شده بود، گفته بود هر حادثه‌ای که در حوزه ساختوساز رخ دهد انگشت اتهام به سمت شهرداری نشانه‌گیری خواهد شد و بنابراین اگر مدیران شهرداری از حادثه متروپل درس عبرت نگیرند، صحنه دادگاه متروپل نیز برای آنها تکرار خواهد شد.
با همه این احوال به نظر می‌رسد که به هیچ وجه حادثه متروپل باعث نشد تغییری در رعایت مقررات و ضوابط ساختوساز ایجاد شود و در حالی که خوش‌بینانه تصور می‌شد این حادثه، انقلابی در نحوه ساخت‌و‌سازها ایجاد کند، در عمل حتی به اصلاحات نیز منجر نشد و این امر نشان داد که حرف‌های مسوولان مبنی بر لزوم عبرت‌آموزی از این حادثه، صرفا شعار بوده است.
ناظران بر این باورند که شرایط و نیز اوضاع اقتصادی کشور در وضعیتی نیست که بتوان با نادیده گرفتن اصول فنی ساختوساز، زمینه‌ساز هدررفت سرمایه‌های ملی شویم. در چنین شرایطی به نظر می‌رسد که لازم است دستگاه‌های مرتبط با حوزه ساختوساز به یک نقطه اشتراک برای اجرای ضوابط و مقررات مرتبط با تولید مسکن برسند.
حادثه متروپل در اثر بی‌توجهی به قوانین، آیین‌نامه‌ها و ضوابط رخ داد
رییس کانون انبوه‌سازان کشور در گفت‌و‌گو با «جهان صنعت» گفت: موضوعاتی که در ساخت‌و‌سازها مورد استفاده قرار می‌گیرد بر اساس فرآیندها و کنترل‌هایی است که در شهرداری و سازمان نظام مهندسی دنبال می‌شود. در بخش‌های دیگر، دستگاه‌های خدمات‌رسان و آتش‌نشانی همگی سازمان‌هایی هستند که نقش‌آفرینی کرده و برای رسیدن به یک ساز و کار مطلوب استانداردهای خود را ارائه می‌دهند.
سیدمحمد مرتضوی در ادامه خاطرنشان کرد: این بخش از کار در حال حاضر دچار تغییر نشده است. اینکه تصور کنیم اکنون به این نوع مقررات توجه نشده و زیر پا گذاشته می‌شوند، صحت ندارد. اگر در جایی توجه کافی به مقررات نشود و از آنها عبور شود، یک فرآیند غیرقانونی است؛ موضوعی که خارج از دایره کنترل و آگاهی ما بوده و نمی‌توان در موردشان اظهار نظر کرد. اما اینکه تصور کنیم در کشور مقرراتی نداریم و به عنوان مثال به مقوله کنترل بی‌توجهی می‌شود و یا استانداردی برای ساختوساز وجود ندارد، صحیح نیست.
او افزود: حادثه تلخ متروپل در اثر بی‌توجهی به قوانین، آیین‌نامه‌ها، ضوابط، کنترل و مباحثی که در حوزه مهندسی در یک ساختمان می‌بایست مورد توجه قرار گیرد، رخ داد. در حال حاضر نمی‌توان گفت همه چیز خوب است و همه ساختمان‌هایی که ساخته می‌شوند تمام اصول را رعایت می‌کنند. مراجع نظارتی و کنترلی کم و بیش نقش خود را ایفا می‌کنند. در صورتی که مجریها و افرادی که باید ضوابط و قوانین را رصد کنند و همچنین نظارت مستمر در هنگام ساخت داشته باشند، کم‌فروشی کرده و خدمات به نحو مطلوب ارائه نشود، باز هم شاهد چنین فجایعی خواهیم بود.
لطمه خوردن کیفیت سکونت در پی عدم توجه به استانداردها
مرتضوی در ادامه بیان کرد: اساسا در ساخت‌و‌سازهای شهری وقتی با پروژه‌ای که ابعاد بزرگی دارد و از حجم وسیع‌تری نسبت به پروژه‌های معمول برخوردار است، روبه‌رو می‌شویم، باید یک سری استانداردهای دیگری را در نظر بگیریم؛ استانداردهایی در کنار کنترل‌ها و ضوابط عادی، ضوابطی که پیچیده‌تر هستند.
رییس کانون انبوه‌سازان کشور اضافه کرد: به عنوان مثال فرض کنید بخواهیم یک مجموعه هزار واحدی در همین طرح نهضت ملی مسکن بسازیم. در این مورد سرانه‌هایی تحت عنوان فضاهای سبز، فضاهای آموزشی و فضاهای ورزشی وجود دارند؛ سرانه‌هایی که کیفیت سکونت را تعریف می‌کنند، چرا که سکونت تنها به این معنی نیست که شما از مسکن به عنوان یک سرپناه استفاده کنید. زندگی در جریان است. بخشی از سکونت در آپارتمان‌ها می‌گذرد. ولی بخش دیگری از اوقات ما در محیطی که مسکن در آنجا شکل گرفته و در فضاهای عمومی و مشاعات سپری می‌شود.
مرتضوی ادامه داد: چنانچه این فضاها برقرار نباشند و به میزان کافی وجود نداشته باشند، کیفیت سکونت لطمه خواهد خورد. این موضوعی است که باید به آن پرداخته شود.
عمر مفید ساختمان‌ها در ایران، یک‌سوم کشورهای توسعه‌یافته است
رییس کانون انبوه‌سازان کشور همچنین گفت: موضوع دیگری که در این خصوص مطرح است، این است که اساسا در ساخت‌و‌سازهای موجود در کشور رویکردی سنتی وجود دارد. ضوابط و قوانین برای سنتی‌سازی هم وجود دارد، اما برای حرکت به سمت استفاده از تکنولوژی‌های مدرن و صنعتی‌سازی نیز ضوابط و مقررات مخصوصی وجود دارد.
مرتضوی خاطرنشان کرد: با این وجود شاید ۹۵ درصد ساخت‌و‌سازهایی که اکنون در کشور انجام می‌شود، دارای رویکرد مدرن نیست. به عبارتی اثری از استفاده از تکنولوژی‌های روز و صنعتی‌سازی در آنها دیده نمی‌شود. این نکته مهمی است که از چند جهت به ساخت‌و‌سازها لطمه می‌زند.
او در ادامه افزود: طول عمر ساختمان‌ها در ایران از نُرم متوسط جهانی بسیار پایین‌تر است. به عنوان مثال اگر طول عمر ساختمان در کشورهای توسعه‌یافته بیش از ۱۰۰ سال باشد، در ایران ساختمان‌هایی که ساخته می‌شوند به طور متوسط حدود ۳۰ تا ۳۵ سال از کارآمدی و طول عمر بهره می‌برند. این بدان معنی است که اگر بخواهیم خودمان را با کشورهای توسعه‌یافته مقایسه کنیم، منابع ما باید سه دوره تجدید شوند تا بتوانیم به شرایط آن کشورها نزدیک شویم.
از بین بردن منابع ملی در پروژه‌های ساختمانی
رییس کانون انبوه‌سازان کشور ادامه داد: در بحث‌های مربوط به مصرف بهینه انرژی در ساختمان‌ها نیز همین موضوعات مطرح است، چرا که در کشورمان برای انرژی از یارانه استفاده می‌شود، یعنی در واقع هنوز پرداخت هزینه‌های انرژی، جزو هزینه‌های پایین محسوب می‌شود. اعداد و ارقام بسیار کمتر از قیمت تمام شده است، اما این موضوع مورد توجه قرار نگرفته و بهینه‌سازی در ساختمان‌ها صورت نمی‌گیرد. انرژی در ساختمان‌سازی در سطح وسیعی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این در واقع از بین بردن منابع ملی است.
مرتضوی در ادامه خاطرنشان کرد: همچنین موضوعاتی در حوزه توسعه شهری و زیست‌محیطی وجود دارد. وقتی ساختمان‌ها با فرآیندهای روز و استفاده از تکنولوژی‌های روز ساخته می‌شوند، آسیب‌های کمتری به لحاظ زیست‌محیطی به شهرها وارد می‌شود. در چنین شرایطی محیط سالم‌تر خواهد بود.
او افزود: این موضوعات فوایدی ازجمله تغییر الگوهای سنتی و رفتن به سمت تکنولوژی‌های روز دارد. ولی در این خصوص از قافله عقب هستیم. برنامه‌ای نیز در این باره وجود ندارد. در این ارتباط نه مشوقی تعریف شده و نه آموزشی در سطح قابل قبولی به سازندگان و توسعه‌گران داده می‌شود. در واقع این بخش کاملا رها شده است و اجازه داده شده تا ساختمان‌ها به هر صورتی ساخته شوند. این آسیب بزرگی بوده که در سال‌های اخیر به کشور وارد شده است. عقب‌ماندگی در حوزه استفاده از تکنولوژی‌های روز به شدت وجود دارد.
حذف اشتباهات و خطاها به دنبال استفاده از تکنولوژی‌های روز
رییس کانون انبوه‌سازان کشور در پایان عنوان کرد: در صورت استفاده از تکنولوژی‌های روز نظارت بر پروژه‌ها نیز به مراتب راحت‌تر است. احتمال و ضرایب اشتباهات هم به طور چشمگیری کاهش خواهند یافت، به عنوان مثال اسکلت در کارخانه ساخته می‌شود. فرآیندهای کنترلی در محیطی که اساسا به عنوان تولید به این موضوع نگاه می‌کنند، بسیار اثربخش خواهند بود. طبعا اگر ما از تکنولوژی‌های روز استفاده کنیم، به میزان قابل‌توجهی اشتباهات، خطاها، خارج شدن از نُرم‌هایی که استانداردهای ساختوساز است و در اثر عدم رسیدگی و کمبود دقت و نبود نظارت به میزان کافی به وجود می‌آید، حذف خواهد شد یا در حالت بدبینانه به شدت کاهش خواهد یافت.
اخبار برگزیدهاقتصاد کلانپیشنهاد ویژهمسکنلینک کوتاه :