سه تصمیم جدید برای مقابله با خشکسالی
به گزارش جهان صنعت نیوز: بحران آب موضوع تازه‌ای نیست. طی دو دهه گذشته، کارشناسان نسبت به تشدید این بحران به دولت‌ها هشدار دادند. با این حال سیاستگذاری‌ها در این زمینه به تصمیم‌های اجرای حکم نینجامید. نتیجه این بی‌توجهی‌ها خشک شدن دریاچه ارومیه و از سوی دیگر قرار گرفتن بیش از ۳۳۰ شهر در بحران آبی بود.
گزارش‌های رسمی وزارت نیرو از میزان ذخایر سدها و متوسط بارندگی در سال جاری نشان می‌دهد که تهران امسال خشک‌ترین زمستان را پیش رو دارد. اوضاع آب در بسیاری از شهرها نگران‌کننده است. در تهران، مدیر مخازن سدهای پنجگانه تهران از کسری ۸۲ میلیونی مخازن سدها خبر می‌دهد.
سال آبی جدید در ایران در شرایطی شروع شد که اوضاع آب نگران‌کننده بود. اگرچه برخی امیدوار بودند که بارش‌های سیل‌آسای تابستان کمبود آب را جبران کرده باشد اما چنین نشد و ذخایر سدها همچنان خالی است. در خشکسالی نیمه دوم سال جاری، تهران تنها نیست. اوضاع در شهرهای دیگر هم بحرانی است.گزارش‌ها از استان گلستان نشان می‌دهد که تنها سه درصد حجم مخازن سدهای گلستان آبگیری شده است. ظرفیت ذخیره آب در سدهای استان از ۶۶۶ میلیون مترمکعب ظرفیت خالی حکایت دارد. همدان از شهرهایی بود که امسال در وضعیت بحرانی آب در رنج بود و قطعی آب در این شهر باعث بروز مشکلات بسیاری برای مردم همدان شد ناشی از صفر شدن ورودی سد اکباتان بود. اواخر تابستان هم مقامات آبفای اصفهان اعلام کردند که سد زاینده‌رود با کسری ۸۴ درصدی روبه‌رو است. وضعیت بحرانی ذخایر سدها در کشور شرایط نگران‌کننده‌ای را برای نیمه دوم سال ترسیم می‌کند. کارشناسان می‌گویند حفر چاه برای تامین آب باعث شده که تبعات بزرگتری از جمله کاهش آب‌های زیرزمینی و تشدید فرونشست زمین را در پی داشته باشد، این در حالی است که همین حالا هم بنا به گفته کارشناسان زمین‌شناسی، اغلب دشت‌های ایران با فرونشست مواجه هستند.
آخرین تصمیم‌های دولت برای آب
تصویر پیش رو، دولت را برآن داشته تا برای مقابله با بحران آب و خشکسالی اجرای نظام حکمرانی آب را که سال‌هاست کارشناسان به دولت توصیه می‌کنند، انجام دهد. یکی از این روش‌ها تغییر الگوی کشت است.کشت محصولات آب‌بر در شهرهایی که با بحران آب روبه‌رو هستند، باید برای سال زراعی آینده به سرعت اجرایی شود.
محرابیان در این رابطه می‌گوید: زمانی که دولت بر سر کار آمد این قول را داد که نظام حکمرانی آب را ارتقا دهد، بر همین اساس سندی تنظیم شد که جزو سندهای کم‌نظیر است، از این بابت که کارشناسان حوزه آب اعم از مدیران فعلی و گذشته، متخصصان و اساتید دانشگاه‌ها و دانشمندان حوزه آب روی این سند نظر دادند و سند در ارکان مختلف به ویژه کارگروه سازگاری با کم‌آبی که قبلا مصوب شده بود، امروز در شورایعالی آب به تصویب اعضا رسید.
وزیر نیرو با بیان اینکه در الگوی کشت به دنبال مصرف بهینه آب هستیم، گفت: می‌توانیم با میزان آبی که توزیع و مدیریت می‌کنیم، بالاترین سطح تولید را از نظر کمی و همچنین از نظر اقتصادی برای فعالان حوزه کشاورزی داشته باشیم و با مشوق‌هایی که در این زمینه پیش‌بینی شده است، اعم از تخفیفات و خدمات که توسط وزارت جهاد کشاورزی به فعالان حوزه کشاورزی ارائه می‌شود، سطح درآمدی کشاورزان ارتقا پیدا کند و هم با میزان آبی که در اختیار داریم و با مصرف بهینه آن بالاترین تولیدات را داشته باشیم. محرابیان گفت: دو سال خشک را پشت سر گذاشتیم. سال ۱۴۰۰-۱۳۹۹ و سال ۱۴۰۱-۱۴۰۰ خشکسالی شدیدی داشتیم، یک‌سال در دنیا مقام سوم و یک‌سال هم مقام یازدهم خشکسالی را داشتیم. پیشبینیهای سازمان هواشناسی حاکی از پاییز خشک است، بارش‌ها را ۵۰ درصد کمتر از نرمال پیش‌بینی کرده‌ایم. وزیر نیرو افزود: این به معنای مدیریت میزان موجودی است، یعنی باید با مدیریت آب شرب شهرهای بزرگ به‌ویژه تهران و شهرهای دیگر، همکاری مردم و با کمک منابع تجدیدشونده بتوانیم ذخایرمان را بهبود دهیم و از این شرایط خارج شویم.
سه ضلع یک سند تازه
کارشناسان می‌گویند، دولت یکسری تعهداتی در قبال آب بر عهده دارد که تاکنون نتوانسته است آنها را تحقق بخشد. به همین دلیل هم مشکلات آبی امروز و فردای کشور ناشی از پیامد حکمرانی نامطلوب هستند تا مطلقا کم‌آبی. حکمرانی خوب در بخش آب به هماهنگی بین دستگاه‌ها، اجرای دقیق قوانین و البته همراهی اجتماعی نیازمند است.
علی‌اکبر محرابیان با اشاره به سه ویژگی سند حکمرانی آب می‌گوید: ویژگی اول که مهمترین رکن این سند است عدالت شفافیت و قانونگرایی است. ویژگی دوم، نظام تصمیم‌گیری در سطوح ملی حوضه آبریز بوده که سطوح استانی یا شهرستانی در این نظام تصمیم‌گیری حاکم است. او اضافه می‌کند متخصصان، مدیران و فعالان بخش کشاورزی حوزه آب شرب محیط‌زیست و صنعت در توزیع آب نظراتشان اعمال می‌شود و اختیارات قابل توجهی دارند. بخش قابل توجه اختیارات سطوح ملی به سطوح استانی که به ریاست استانداران تشکیل می‌شود، منتقل شده و این ظرفیت را ایجاد می‌کند که با استفاده از نقطه نظرات استماع استانی و شهرستانی مدیریت مناسب داشته باشیم. این سند را با تصویب شورایعالی به زودی در هیات دولت مصوب خواهیم کرد و بعد از تصویب هیات دولت لازم‌اجرا است. محرابیان در خصوص ارائه الگوی کشت وزارت جهاد کشاورزی عنوان کرد: دولت کلیات حکمرانی آب را به تصویب شورایعالی آب رسانده و قرار شده تا مفاد اجرایی این سند در کارگروهی که به ریاست معاون اول تشکیل می‌شود مورد تصویب قرار گیرد که این هم یکی از موضوعات بسیار مهم کشور است.
وزیر نیرو با بیان اینکه مصرف آب توسط مردم انجام می‌شود، افزود: ما وظیفه داریم شرایط را با خشکسالی مدیریت کنیم، بعضی از اماکن که مصرف غیرعادی دارند به آنها ابلاغ کردیم و کسانی که بدمصرف هستند و منافع عمومی مردم را به خطر می‌اندازند حتما شناسایی می‌شوند و به آنها تذکر می‌دهیم.
محرابیان تاکید کرد: اگر اقدامی لازم است انجام شود صورت خواهد گرفت، به خاطر معدود افرادی که مسامحه‌کار باشند و منافع عموم مردم را به خطر می‌اندازند و در شرایطی که ما کمبود آب داریم بخواهند از آب شرب مصارف دیگری داشته باشند، این از نظر قانونی ممنوعیت دارد.
لینک کوتاه :