تورم ماهانه دهک‌های اول و دهم همگرا می‌شود
به گزارش جهان صنعت نیوز: گزارش‌های مرکز آمار نیز نشان می‌دهد که نرخ تورم همچنان بالای ۴۰ درصد است. نکته قابل توجه اما بیشتر بودن شدت تورم برای دهک‌های پایین درآمدی است؛ موضوعی که مرکز آمار نیز در بررسی‌های اخیر خود به آن اشاره کرده است. در همین راستا نیز روزنامه «جهان‌صنعت» در گزارشی با عنوان «گسل تورمی» که در ششم مهرماه سال جاری منتشر شده وضعیت تورمی دهک‌های مختلف درآمدی را بررسی کرده و به این نتیجه رسیده که دهک اول درآمدی که ضعیف‌ترین قشر جامعه است بیش از سایر دهک‌ها از تورم آسیب دیده است.
در بخشی از این گزارش و با استناد به برآوردهای مرکز آمار آمده است: «مقایسه وضعیت تورمی دهک‌های درآمدی نشان می‌دهد که کم‌درآمدها همچنان بیش از سایر گروه‌های درآمدی در معرض فشارهای تورمی قرار دارند. تورم سالانه در پایان نیمه نخست سال به ۱/۴۲ درصد رسیده که این نرخ برای دهک اول درآمدی که ضعیف‌ترین قشر جامعه است برابر با ۶/۴۷ درصد و برای دهک دهم نیز برابر با ۸/۳۹ درصد بوده است. به این ترتیب شکاف تورمی بین دارا و ندار در شهریور ماه برابر با ۸/۷ درصد بوده این در حالی است که این شکاف تورمی در مرداد ماه برابر با ۹/۶ درصد بوده است. این شاخص تورمی برای اقلام خوراکی نیز از ۷/۶۰ درصد تا ۶/۵۸ درصد بین دهک اول تا دهک دهم بوده است. همان‌طور که مشخص است تورم اقلام خوراکی برای اقشار ضعیف جامعه نیز بیشتر بوده است. در شهریورماه تورم نقطه‌ای اقلام خوراکی برای دهک اول برابر با ۶/۸۱ درصد بوده، این در حالی است که این نرخ برای دهک دهم برابر با ۶/۷۳ درصد بوده است. به این ترتیب گسل تورمی خوراکی‌ها بین دارا و ندار برابر با ۸ درصد در پایان نیمه نخست سال بوده که ۹/۰ درصد نسبت به مرداد ماه بیشتر است. شکاف تورمی اقلام غیرخوراکی بین دهک‌ها اما چندان قابل توجه نیست به طوری که تورم نقطه‌ای کالاهای غیرخوراکی و خدمات در دهک اول ۱/۳۴ درصد و در دهک دهم درآمدی ۸/۳۵ درصد بوده است.»
همان‌طور که اطلاعات این گزارش نشان می‌دهد، خانوارهای کم‌درآمد بخش زیادی از درآمدهای خود را صرف تامین کالاهای خوراکی کرده‌اند. با این حال بانک مرکزی به این گزارش واکنش نشان داده و در جوابیه‌ای به دفاع از عملکرد دولت در زمینه وضعیت تورمی کشور برخاسته است.
متن جوابیه بانک مرکزی به گزارش «گسل تورمی» در ادامه می‌آید:
بررسی تورم دهک‌های مختلف درآمدی و مقایسه آن با تورم کل به عنوان نماینده‌ای از کل دهک‌ها نشان‌دهنده این موضوع است که عموما روند نرخ تورم دهک‌های درآمدی و نرخ تورم کل طی سال‌های اخیر و تا اردیبهشت‌ماه سال جاری زمان اجرای طرح مردمی‌سازی یارانه‌ها با اختلاف اندک هم حرکتی بسیار بالا با یکدیگر داشته‌اند. نمودارهای ۱، ۲ و ۳ روند تورم ماهانه، نقطه به نقطه و دوازده‌ماهه نرخ تورم کل به همراه تورم دهک اول اقشار کم‌درآمد و دهک دهم اقشار دارای بیشترین میزان درآمد طی سال‌های ۱۴۰۰ تا ۱۴۰۱ را نشان می‌دهند. مطابق نمودار مشخص است که در شرایط طبیعی اقتصادی شکاف قابل‌توجهی میان نرخ تورم کل و دهک‌های درآمدی وجود ندارد و در برخی از مقاطع بالاتر بودن تورم دهک دهم و در برخی مقاطع نیز بالاتر بودن تورم دهک اول رخ داده و تا پیش از اردیبهشت‌ماه سال ۱۴۰۱ چندین بار این رویه قابل مشاهده است.
مع‌الوصف، متعاقب اجرای طرح مردمی‌سازی یارانه‌ها در اواخر اردیبهشت‌ماه سال ۱۴۰۱ و افزایش قابل توجه نرخ تورم در خردادماه متأثر از اصلاح قیمت کالاهای اساسی، فاصله و شکاف میان نرخ تورم دهک‌های پایین و بالای درآمدی با روند افزایشی مواجه شد، به طوری که در شهریورماه سال جاری تورم نقطه به نقطه تورم نسبت به ماه مشابه سال قبل برای دهک اول و دهک دهم به ترتیب معادل ۱/۶۰ و ۸/۴۳ درصد و نرخ تورم دوازده‌ماهه منتهی به پایان شهریورماه سال جاری برای دهک اول و دهک دهم به ترتیب معادل ۶/۴۷ و ۸/۳۹ درصد از سوی مرکز آمار ایران گزارش شده است.
در خصوص افزایش اختلاف نرخ تورم دهک‌های پایین و بالای درآمدی باید خاطرنشان شود، با اصلاح و افزایش قیمت برخی اقلام کالاهای اساسی خوراکی نظیر روغن خوراکی، گوشت مرغ و تخم‌مرغ و محصولات لبنی متأثر از اجرای طرح مردمی‌سازی یارانه‌ها و حذف تخصیص ارز ترجیحی که عمدتا برای واردات کالاها و نهاده‌های کشاورزی مرتبط با زنجیره تولید این اقلام اختصاص می‌یافت، مطابق انتظار نرخ تورم در گروه خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها در مقایسه با سایر اقلام هزینه‌ای سبد مصرفی خانوار با شدت بیشتری افزایش یافت و با توجه به اینکه ضریب اهمیت گروه خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها در محاسبه شاخص کل بهای کالاها و خدمات مصرفی نرخ تورم دهک‌های پایین درآمدی ۳/۴۳ درصد برای دهک اول نسبت به دهک‌های بالای درآمدی ۲/۱۷ درصد برای دهک دهم به مراتب بیشتر است، افزایش موقت شکاف تورمی دهک‌های درآمدی متعاقب اجرای طرح مردمی‌سازی یارانه قابل انتظار بوده و برهمین اساس نیز مبلغ یارانه لحاظ‌شده از سوی دولت برای جبران افزایش هزینه هر فرد خانوار در مصرف اقلام مذکور در هر ماه برای سه دهک اول معادل ۴ میلیون ریال و بیشتر از مبلغ یارانه شش دهک بعدی معادل ۳ میلیون ریال تعیین شده است.
بر این اساس خاطرنشان می‌نماید، اختلاف ایجادشده در نرخ تورم دهک‌های پایین و بالای درآمدی در ماه‌های اولیه اجرای طرح مردمی‌سازی یارانه‌ها موقتی و قابل انتظار بوده است، لیکن با فروکش کردن آثار تورمی اجرای طرح روند کاهشی شکاف تورم ماهانه میان دهک‌های مذکور از تیرماه سال جاری آغاز شده به طوری که اختلاف شاخص نرخ تورم ماهانه دهک اول ۵/۱۹ درصد و دهک دهم ۴/۸ درصد که در خردادماه به ۱/۱۱ واحد درصد رسیده بود، در شهریورماه سال جاری اختلاف نرخ تورم ماهانه برای دهک اول ۱/۲ درصد و دهک دهم ۸/۱ درصد تنها رقم ۳/۰ واحد درصد بوده است. با توجه به اینکه محاسبه شاخص‌های نرخ تورم «نقطه به نقطه» و «دوازده‌ماهه» دوره بلندمدت‌تری از زمان را دربرمی‌گیرد، در صورت ثبات سایر شرایط انتظار می‌رود اختلاف میان نرخ تورم دهک‌های درآمدی به مرور زمان در این شاخص‌های تورمی نیز کاهش یافته و به تدریج همگرا شوند.
بنابراین خاطرنشان می‌شود، مطلب منتشرشده با تمرکز بر شکاف تورم نقطه به نقطه دهک‌های اول و دهم درآمدی در شهریورماه سال جاری و بدون اشاره به روند کاهشی شکاف تورم ماهانه میان دهک‌های مذکور در ماه‌های اخیر صرفا گویای بخشی از واقعیت تحولات تورمی دهک‌های درآمدی در ماه‌های اخیر پس از اجرای طرح مردمی‌سازی یارانه‌ها بوده است. علی‌الاصول در ارائه تحلیل‌های آماری و اقتصادی شایسته است جرائد مذکور ضمن پایبندی بر اصول حرفه‌ای ناظر بر ارائه نقد علمی و منصفانه، تمامی جوانب موضوع را در تحلیل‌های خود مورد توجه قرار دهند و صرفا به تحلیل حدی و برداشت‌های منقطع از گزارش‌های مراجع آماری کشور اکتفا نکنند.
لینک کوتاه :
