بازگشت به عصر بخاری نفتی
به گزارش جهان صنعت نیوز: روز گذشته سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی گزارشی از ناترازی تولید و مصرف گاز طبیعی در کشور در صحن مجلس قرائت کرد. گزارشی که در آن تاکید شد درصورت رسیدگی نشدن به وضعیت ناترازی انرژی بحران جدی برای امنیت کشور پیش می‌آید و حتی ممکن است کشور به دهه قبل از ۷۰ برگردد و مردم ناچار به استفاده از وسایل گرمایشی نفتی و زغالی شوند.
در بخشی از گزارش کمیسیون انرژی آمده است: «با وجود آنکه ایران رتبه سوم بزرگ‌ترین تولید‌کننده گاز طبیعی در جهان را دارد؛ اما با توجه به شروع افت فشار مخازن گازی میدان پارس‌جنوبی و ادامه روند افزایشی مصرف، چالش جدی برای تامین گاز طبیعی در آینده بسیار نزدیک وجود خواهد داشت. این موضوع در سال‌های اخیر به خصوص در فصول سرد سال با افزایش تقاضای بخش خانگی برای گرمایش تشدید شده است؛ به نحوی که تنها در سال ۱۳۹۸ حدود ۱۲ میلیارد لیتر گازوییل و نفت کوره با ارزش بیش از ۵ میلیارد دلار برای جبران کمبود گاز توسط نیروگاه‌ها سوزانده شده است. در سال‌جاری نیز با وجود کاهش و بعضا قطع گاز بخش‌های مختلف صنعت و در مواقعی کاهش صادرات و مصرف مقادیر بیشتر نفت کوره در مقایسه با گذشته، اعمال خاموشی در صنایع و بخش‌های خانگی و تجاری محتمل است. این آمار نشان می‌دهد در صورت بی‌توجهی و عدم برنامه‌ریزی و اقدام سریع، کشور با بحران جدی برای امنیت انرژی روبه‌رو خواهد شد؛ به نحوی که واردات این حامل انرژی یا بازگشت به دهه ماقبل ۷۰ شمسی و خرید و توزیع وسایل گرمایشی نفتی و زغالی بین مردم اجتناب‌ناپذیر خواهد بود.»
در ادامه این گزارش تاکید شده است: «آخرین پیش‌بینی وزارت نفت از تولید گاز طبیعی ایران حاکی از این است که تولید گاز طبیعی در کشور در بهترین حالت از ۹۵۰ میلیون مترمکعب کنونی به حدود ۴/۱ میلیارد مترمکعب در روز تا سال ۱۴۱۰ رسیده و پس از آن با روند کاهشی به ۱/۱ میلیارد مترمکعب در روز در سال ۱۴۲۰ خواهد رسید. پیش‌بینی می‌شود برای تحقق این سناریو تا سال ۱۴۲۰ به حدود ۶۰ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری شامل ۲۵ میلیارد دلار برای اجرای طرح‌های نگهداری تولید (عمدتا در میدان پارس‌جنوبی) و ۳۵ میلیارد دلار برای توسعه میادین جدید نیاز است.»
مجلس هشدار داده: «در صورت عدم سرمایه‌گذاری مذکور در بخش تولید گاز و با ادامه روند کنونی، با استناد به گزارش‌های رسمی شرکت ملی نفت ایران و بررسی‌های فنی شرکت ملی گاز ایران در سال ۱۴۰۶ حداکثر گاز شیرین قابل تحویل به شبکه انتقال گاز کشور حدود ۹۶۶ میلیون مترمکعب در روز خواهد بود که در صورت عدم تثبیت تولید گاز به ویژه در فازهای میدان گازی پارس‌جنوبی و توسعه منابع جدید گازی، تولید گاز شیرین با روند کاهشی به حدود ۸۱۵ میلیون مترمکعب در روز در سال ۱۴۱۲خواهد رسید. همچنین مطابق تعهدات شرکت ملی گاز ایران در افق ۱۴۱۰، میزان تقاضای گاز طبیعی در کشور بیش از ۱۳۵۰ میلیون مترمکعب در روز خواهد بود؛ این در حالی است که مقدار گاز شیرین قابل تحویل حدود ۹۵۰ میلیون مترمکعب در روز است. به بیان دیگر اختلافی بالغ بر ۴۰۰ میلیون مترمکعب در تراز تولید و مصرف گاز طبیعی وجود خواهد داشت. لذا کشور با چالش جدی تامین گاز مشترکین و مصرف‌کنندگان بخش‌های خانگی، تجاری، صنایع، پتروشیمی‌ها، سیمان، فولاد، پالایشگاه‌ها، نیروگاه‌ها و صادرات مواجه خواهد بود.»
هشدارهای نمایندگان
پس از قرائت گزارش کمیسیون انرژی درباره ناترازی انرژی، نمایندگانی که نسبت به این گزارش ابراز نگرانی کردند، طی سخنانی خواستار اقدام فوری دولت برای حل بحران ناترازی انرژی شدند. محمدرضا پورابراهیمی رییس کمیسیون اقتصادی مجلس در این رابطه گفت: اولین مشکل در حوزه ناترازی گاز عدم سرمایه‌گذاری وزارت نفت در این حوزه به دلیل عدم توجه به ظرفیت‌های بازار سرمایه است. از سوی دیگر وزارت نیرو مکلف بوده سالانه ۱۰۰۰ مگاوات تولید برق از محل تجدیدپذیر داشته باشد که متاسفانه گزارش‌ها نشان می‌دهد کمتر از پنج درصد تعهدات وزارت نفت نیز در حوزه تولید برق تجدیدپذیر محقق شده است. در پایان برنامه ششم توسعه باید ۵۰۰۰ مگاوات برق تجدیدپذیر تولید می‌کردیم اما به دلیل سیاست‌های نامناسب، عدم توجه به ظرفیت‌ها شاهد عدم نفع در نظام اقتصادی کشور هستیم.
فریدون حسنوند رییس کمیسیون انرژی مجلس هم هشدار داد: عدم سرمایه‌گذاری طی سال‌های قبل و تحریم جدی حوزه صنعت نفت و همچنین نبود وجود منابع مالی و عدم سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی منجر شده که کشور با شرایطی تحت عنوان ناترازی مواجه شود. در این شرایط اگر مجلس در برنامه هفتم توسعه و بودجه سال ۱۴۰۲ فکر جدی برای ناترازی نکند با بحران‌های اجتماعی، سیاسی، امنیتی و اقتصادی مواجه می‌شویم.
بنا به گفته رییس کمیسیون انرژی ناترازی گاز، تعطیلی کارخانه‌ها را در تابستان و زمستان و به تبع آن تعطیلی کارخانجات، بیکاری پرسنل، عدم تولید، صادرات و ارزآوری را به دنبال دارد که این زنجیره‌ای از موضوعات امنیتی، سیاسی و اجتماعی خود را در ناترازی‌ها نشان می‌دهد. پس باید در بحث جذب سرمایه‌گذاری، پتروشیمی‌ها را با درآمدهای آنها در سرمایه‌گذاری‌ها مشارکت دهیم و مجموعه پتروشیمی‌های کشور با قوانین، تعامل و الزامات قانونی ملزم به همکاری در سرمایه‌گذاری‌ها شوند.
محمدباقر قالیباف رییس مجلس هم در واکنش به گزارش کمیسیون انرژی خطاب به وزیر نفت گفت: اگر جنابعالی و من به عنوان خدمتکاران مردم در قانونگذاری و اجرا حرف‌مان این باشد که ۱۰ درصد از صندوق توسعه به ما بدهید یا اینکه ۸۰ میلیارد دلا از جایی پول بدهید تا این ناترازی را درست کنیم؛ شما فکر می‌کنید که این ۸۰ میلیارد دلار پول وجود دارد که بدهید این کار را انجام دهید؟ من، شما، همه کارگران و مهندسان زحمتکش نفت و همه دلسوزان انقلاب و نظام می‌دانند که ما سالانه بین ۶۰ تا ۸۰ میلیارد دلار انرژی‌هایمان را هدر می‌دهیم؛ آیا نمی‌خواهیم در این زمینه در کشور تصمیم بگیریم؛ چطور حاضریم دست گدایی به همه‌جا دراز کنیم و پول بگیریم ولی حاضر نیستیم اصلاح کنیم؟
قالیباف «ناترازی» را چالش و مانع جدی و اساسی کشور در حوزه گاز عنوان و تصریح کرد: نظام حکمرانی در کشور سالانه ده‌ها میلیارد دلار سرمایه را از بین می‌برد و گازی که می‌توانیم در پتروپالایشگاه‌ها و صادرات استفاده کنیم و بزرگ‌ترین منابع درآمدی ما هستند را هدر می‌دهیم.
سرمایه‌گذاری ۸۰ میلیارد دلاری
در حالی که گزارش مجلس تصویر نگران‌کننده‌ای را از وضعیت تولید و مصرف گاز در کشور ارائه می‌کند، جواد اوجی وزیر نفت که در جریان قرائت گزارش کمیسیون انرژی در مجلس حضور داشت، در واکنش به نگرانی نمایندگان مجلس گفت: با وجود اینکه در برنامه ششم توسعه مقرر شده بود روزانه معادل یک میلیارد و ۳۰۰ میلیون مترمکعب تولید گاز خام داشته باشیم اکنون تولید روزانه ما ۸۵۰ میلیون مترمکعب است. عدم سرمایه‌گذاری در توسعه میادین گازی سبب این عقب‌ماندگی در تحقق برنامه ششم شده است.
وی گفت: مذاکرات خوبی با کشورهایی مانند روسیه برای واردات گاز انجام گرفته که امیدواریم بتوانیم خبرهای خوبی در این زمینه به مردم بدهیم. اگر حداقل ۱۰ درصد از سقف صندوق توسعه ملی برای توسعه میدان‌های گازی تخصیص داده شود و همچنین ۱۰۰ درصد منابع ماده ۱۲ اختصاص یابد می‌توان به رفع مشکلات این حوزه کمک چشمگیری کرد.
وزیر نفت با تاکید بر اینکه ۸۰ میلیارد دلار برای سرمایه‌گذاری و توسعه میادین و سایر میادین نیاز است، تصریح کرد: ما از پتانسیل‌های منابع مالی استفاده می‌کنیم منتها درخواست ما این است که درصدی از سهم صندوق توسعه ملی به ناترازی گاز جهت توسعه میادین گازی بالادست میادین مشترک و احداث خطوط ایستگاه‌های تقویت فشار و بهینه‌سازی مصرف گاز اختصاص داده شود.
اوجی درباره جمع‌آوری گازهای مشعل هم گفت: پروژه‌ها و طرح‌های گازهای مشعل مغفول مانده بود طی دولت سیزدهم ۲۸ قرارداد بالغ بر ۱/۱ میلیارد دلار برای جمع‌آوری گازهای مشعل در دستور کار قرار دادیم که انشاءالله ظرف سه، چهار سال گذشته تکالیف جمع‌آوری اجرا می‌شود.
لینک کوتاه :