شکست تاریخی «تراس»/ احتمال بازگشت جانسون
به گزارش جهان صنعت نیوز: وی که ۱۵ شهریور پس از دیدار با الیزابت دوم ملکه درگذشته این کشور، کار خود را به‌طور رسمی آغاز کرده بود، ۶ هفته پس از آغاز به کار، روز پنجشنبه ۲۸ مهر اعلام کرد که از مقام خود استعفا می‌دهد.به این ترتیب تراس در میان نخست‌وزیران تاریخ انگلیس کوتاه‌ترین دوره حضور در قدرت را دارد. او چهارمین نخست‌وزیر بریتانیا است که ظرف ۶ سال اخیر قربانی اختلافات داخلی حزب محافظه‌کار می‌شود.
از سال ۲۰۱۶ تا به امروز به ترتیب «دیوید کامرون»، «ترزا می»، «بوریس جانسون» و «لیز تراس» در این جایگاه قرار گرفته بودند و هر کدام به خاطر تشنج و بی‌ثباتی سیاسی از مقام نخست‌وزیری کناره‌گیری کردند.
تراس در بیانیه‌ای که روز پنجشنبه در مقابل مقر نخست‌وزیری بریتانیا در داونینگ استریت قرائت کرد، گفت که نظر به وضعیت کنونی، او قادر نیست ماموریتی را که از سوی حزب محافظه‌کار برای انجام آن گماشته شده است، به انجام برساند.
او افزود: «من در زمان بی‌ثباتی بزرگ اقتصادی و بین‌المللی به قدرت رسیدم؛ در زمانی که خانواده‌ها و صاحبان کسب‌و‌کار نگران نحوه پرداخت صورت‌حساب‌های خود بودند و به همین دلیل به من ماموریت داده شد که این وضعیت را تغییر دهم، اما اعلام می‌کنم که در این شرایط نمی‌توانم ماموریتی را که از سوی حزب محافظه‌کار به من محول شده انجام دهم.»
هویدا شدن نشانه‌های فروپاشی از آغاز راه
لیز تراس در شرایطی کار خود را آغاز کرد که از همان ابتدا با چالش‌های بزرگی روبه‌رو بود؛ زیرا گذشته از عدم اعتماد به دولت و رهبران حزب محافظه‌کار که نتیجه رسوایی‌های متعدد بوریس جانسون بود، اقتصاد بریتانیا نیز در آستانه رکود قرار داشت. گزارش‌های مختلف نشان می‌داد که نرخ تورم به‌شدت رو به افزایش است و نهادهای مدنی و خیریه هشدار می‌دادند که تحت تاثیر افزایش بهای سوخت و مواد غذایی، تعداد جمعیت فقیر و محتاج افزایش یافته است.
علاوه بر مشکلات داخلی، خانم تراس با چالش‌های مهمی در عرصه سیاست خارجی ازجمله جنگ اوکراین و کشمکش با اتحادیه اروپا بر سر نحوه اجرای توافق برگزیت روبه‌رو بود.
از همان ابتدا اقتدار لیز تراس در حزب محافظه‌کار با چند تغییر موضع ناگهانی و از دست دادن مقام‌های کلیدی کابینه به شدت تحلیل رفت. «سوئِلا براوِرمن» وزیر کشور بریتانیا، پس از حدود یک ماه از سمت خود استعفا کرد. گفته می‌شود که تراس در مورد مهاجرت با وزیر کشور اختلافاتی داشته است و این اختلاف‌ها در هفته‌های اخیر علنی شده بود.
علاوه بر وزیر کشور، شاهد برکناری «کوازی کوارتنگ» و زیر دارایی بریتانیا پس از ۳۸ روز بودیم. به طور سنتی، وزیر دارایی بعد از نخست‌وزیر بالاترین و مهم‌ترین مقام دولت بریتانیا محسوب می‌شود. همین است که استعفای ریشی سوناک، فرآیند سقوط بوریس جانسون را کلید زد و برکناری کوازی کوارتنگ بعد از تنها ۳۸ روز، توانست موقعیت لیز تراس در مقام نخست‌وزیری را به شدت متزلزل کند.
کوارتنگ به خاطر بودجه اضطراری اخیر خود مورد انتقاد شدید قرار گرفته بود. این بودجه ازجمله شامل کاهش برخی مالیات‌ها و افزایش هزینه‌ها بود، در حالی که همزمان، بانک مرکزی بریتانیا در واکنش به خطر افزایش نرخ تورم یک رشته سیاست‌های انقباضی پولی را در پیش گرفته بود.
منتقدان وزیر دارایی برکنار شده گفته بودند که بودجه مالی انبساطی او شامل افزایش هزینه و کاهش مالیات‌هاست و مشخص نیست که قرار است این هزینه‌ها به چه ترتیب تامین شود.
تعارض بین سیاست پولی بانک مرکزی و سیاست مالی دولت باعث ایجاد ابهام در مورد روند تحولات اقتصادی در بریتانیا شد در حالی که این کشور در حال حاضر به خاطر افزایش بهای انرژی در پی تبعات خروج از اتحادیه اروپا و توقف فعالیت‌های دوران کرونا، با دشواری مواجه بوده است.
آخرین ضربه بر پیکر کابینه تراس با لایحه فرکینگ
آخرین ضربه به اعتبار سیاسی لیز تراس را آشفتگی دولت و مقام‌های ارشد حزبی در طرح لایحه فرکینگ زد. فرکینگ، شیوه جدید استخراج گاز و نفت با تزریق مایع فشرده (مثلا ترکیب آب و ماسه) به لایه‌های سنگی زیرزمین است و از نظر آسیب‌های احتمالی به محیط زیست روشی جنجالی‌تر از شیوه‌های رایج قبلی استخراج نفت و گاز است.
حزب کارگر، اصلی‌ترین حزب مخالف، با ارائه متممی بر لایحه دولت قصد داشت که قانونی برای ممنوعیت فرکینگ به رای بگذارد. رهبران حزب محافظه‌کار گفتند که رای‌گیری درباره این متمم به مثابه رای اعتماد به دولت است و بنابراین همه نمایندگان محافظه‌کار باید مطابق نظر حزب رای بدهند. به آنها گفته شد یا علیه متمم حزب کارگر رای می‌دهند یا با برخورد انضباطی و تعلیق از حزب روبه‌رو خواهند شد.
عملا چند نفر از نمایندگان حزب محافظه‌کار قربانی زورگویی و بدرفتاری خشونت‌آمیز و فیزیکی مقام‌های حزب شدند. «کریس برایانت» یکی از نمایندگان حزب کارگر، گفته چندین نماینده محافظه‌کار را دیده که یک نماینده هم‌حزبی را هل می‌دادند تا مطابق نظرشان رای بدهد. او گفته عکس اینکه دست یک نماینده را روی بدن نماینده دیگر نشان می‌دهد، موجود است.
به گفته برایانت، آنچه رخ داده «قلدری و ارعاب آشکار» و «بسیار پرخاشگرانه و بسیار خشمگینانه» بوده است. او گفت: «من تاکنون صحنه‌های اینچنینی ندیده بودم. همه اینها ناشی از آشفتگی کامل دولت است.»
چشم‌انداز تاریک کابینه
اگر چه به گفته لیز تراس حزب محافظه‌کار تلاش می‌کند طی هفته پیش رو و تا جمعه بعدی جانشین او را انتخاب کند، اما «کی یر استارمر» رهبر حزب کارگر پس از استعفای تراس خواستار برگزاری انتخابات زودهنگام شد.
در این شرایط «ریشی سوناک» رقیب لیز تراس در انتخابات درون‌حزبی قبلی بخت اصلی پیروزی در انتخابات درون‌حزبی پیش‌رو دانسته می‌شود و پس از او «پنی موردانت» وزیر دفاع سابق، بیشترین محبوبیت را در میان محافظه‌کاران دارد.
البته با توجه به کابینه متزلزل این کشور در سال‌های اخیر و چشم‌انداز ناخوشایند اقتصادی و سیاسی، این روند پرتنش تداوم خواهد یافت. ضمن اینکه نظرسنجی‌های اخیر حاکی از سقوط شدید آرای محافظه‌کاران است و به این ترتیب بعید به نظر می‌رسد نمایندگان این حزب به یک انتخابات زودرس تن بدهند.
افزون بر بی‌ثباتی و هرج و مرج سیاسی در حزب محافظه‌کار، اوضاع اقتصادی رو به وخاومت در فضای پسابحران اوکراین نیز مزید بر علت است تا عمر کابینه بعدی را کوتاه کند. در همین راستا، لیز تراس در سخنرانی کوتاهی بیرون از ساختمان نخست‌وزیری بریتانیا در لندن با اشاره به «بی‌ثباتی بالای اقتصادی و بین‌المللی» گفت: «این را می‌پذیرم که در این شرایط نمی‌توانم به ایفای وظیفه‌ای بپردازم که حزب محافظه‌کار من را برایش انتخاب کرد.»
در شرایط کنونی بریتانیا به خاطر افزایش بهای انرژی در پی خروج از اتحادیه اروپا و توقف فعالیت‌های دوران کرونا، با دشواری زیادی مواجه است. تورم در این کشور به بالاترین میزان در ۴۰ سال گذشته رسیده و تورم در بخش کالا و غذا مرز ۱۰ درصد را پشت سرگذاشته و پیش‌بینی می‌شود تا سال آینده از مرز ۲۰ درصد عبور کند؛ بنابراین اگرچه عمر کوتاه کابینه تراس قابل پیش‌بینی بود، ولی عمر کابینه بعدی بریتانیا نیز با توجه به بی‌ثباتی سیاسی و نابسامانی اقتصادی دوام زیادی نخواهد آورد.
احتمال نامزدی جانسون
دبیر سیاسی یک روزنامه انگلیسی هم تایید کرد نخست‌وزیر سابق این کشور تمایل دارد به قدرت برگردد.
«استیون سویینفورد» هم به دنبال استعفای تراس، به گمانه‌زنی درباره جانشین «لیز تراس» نخست‌وزیر مستعفی این کشور پرداخت.
سویینفورد در پیامی توئیتری گمانه‌زنی‌های اخیر درباره تمایل «بوریس جانسون» نخست‌وزیر پیشین انگلیس برای بازگشت به قدرت را
موثق دانست
وی نوشت: «او مشغول بررسی نظر دیگران در این زمینه است، اما گفته می‌شود باور شخصی وی این است که چنین اتفاقی در راستای منافع ملی است.»
واکنش روسیه و فرانسه به استعفای تراس
پس از اعلام استعفای لیز تراس، در حالی که امانوئل ماکرون گفت از رفتن یک همکار ناراحت است، سخنگوی وزارت خارجه روسیه تاکید کرد که انگلیس تاکنون چنین نخست‌وزیری به خود ندیده بود.
به گزارش خبرگزاری اسپوتنیک، «ماریا زاخارووا» سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه در واکنش به اعلام استعفای «لیز تراس» نخست‌وزیر انگلیس گفت: انگلیس تاکنون چنین نخست‌وزیری به خود ندیده بود. کلاه ایمنی او هنگام سوار شدن بر تانک (اعلام مخالفت با جنگ روسیه علیه اوکراین)، جهل فاجعه بارش و از دنیا رفتن ملکه بلافاصله پس از دیدار با او همیشه به یاد خواهد ماند.
«امانوئل ماکرون» رییس‌جمهور فرانسه نیز در واکنش به اعلام استعفای تراس گفت: امیدواریم انگلیس در نزدیک‌ترین زمان ممکن به ثبات برسد ولی من شخصا به علت رفتن یک همکار ناراحت شدم.
طعنه «اکونومیست» به تراس
«جهان‌صنعت»- تصویر روی جلد نشریه اکونومیست که در آن نخست‌وزیر مستعفی انگلیس با طرحی فکاهی به شکل فرمانده ارتش روم باستان به تصویر کشیده شده، به سوژه داغ فضای مجازی و هدف انتقاد ایتالیایی‌ها بدل شد.
نشریه معتبر اکونومیست طرح روی جلد تازه‌ترین شماره خود را با تصویری فکاهی از لیز تراس، نخست‌وزیر مستعفی انگلیس در قامت یکی از نمادهای ارتش روم باستان همراه با سپری از جنس «پیتزا» و نیزه‌ای شبیه به «چنگال» منتشر کرد؛ تصویری که به شدت از سوی ایتالیایی‌ها از جمله اینیگو لامبرتینی، سفیر ایتالیا در انگلیس مورد انتقاد قرار گرفت. اکونومیست طرح روی جلد شماره جدید این نشریه را به استعفای لیز تراس از سمت نخست‌وزیری انگیس آن هم بعد از تنها ۴۵ روز، اختصاص داد و با انتشار تصویری از تراس با کلاهخودی جارویی، سپری پیتزایی و نیزه‌ای چنگالی با رشته‌های اسپاگتی نوشت: «به بریتالی خوش آمدید.»
اشاره اکونومیست به اوضاع آشفته سیاسی انگلیس است و لیز تراس نیز به عنوان نخست‌وزیری بدون ادوات و تجهیزات مناسب و کارآمد برای نبرد با مشکلات اقتصادی و هرج و مرج بازارهای مالی انگلیس به تصویر کشیده شده است.
«بریتالی» سرنامی از تلفیق اسم دو کشور «بریتانیا» و «ایتالیا» است. این نشریه معتبر «بریتالی» را «کشوری بدون ثبات اقتصادی، رشد پایین و تابع و زیردست بازارهای جهان» توصیف و در ادامه به خوانندگان یادآوری می‌کند که تراس و کواسی کوارتنگ، وزیر دارایی کابینه وی که چند روز پیش اخراج شد، در سال ۲۰۱۲ مقاله‌ای را تحت عنوان «بریتانیای رها شده از غل و زنجیر» منتشر کرده و در آن از ایتالیا به عنوان یک الگو یاد کرده بودند؛ البته الگویی که نباید از آن پیروی کرد زیرا به گفته آنها این کشور در حوزه «خدمات عمومی به گل نشسته و رشد اقتصادی و بازدهی پایینی دارد!»
این طرح اکونومیست، لامبرتینی را بر آن داشت تا در نامه‌ای به سردبیر اکونومیست، انتقاد و گلایه خود را مطرح کند.
وی در این نامه نوشت: گرچه اسپاگتی و پیتزا پرفروش‌ترین غذاهای جهان محسوب می‌شوند، به عنوان دومین تولیدکننده بزرگ اروپا به شما پیشنهاد می‌کنیم که برای طرح جلد شماره بعدی نشریه، حال و هوا را تغییر داده و از بخش‌های هوا- فضا، زیست فناوری، صنعت خودروسازی یا داروسازی ما استفاده کنید. هرکدام را که انتخاب کنید، تصویری دقیق‌تر از ایتالیا به نمایش خواهید گذاشت، هرچند نباید از «تحسین علنی» شما از الگوی اقتصادی ما هم چشم‌پوشی کرد.»
تراس که ۱۵ شهریور پس از دیدار با الیزابت دوم، ملکه درگذشته این کشور، کار خود را به‌طور رسمی آغاز کرده بود، ۶ هفته پس از آغاز به کار، روز پنجشنبه ۲۸ مهر اعلام کرد که از مقام خود استعفا می‌دهد. تراس با این تصمیم در جمع نخست‌وزیران تاریخ انگلیس کوتاه‌ترین دوره حضور در رأس قدرت را به نام خود ثبت کرد. او چهارمین نخست‌وزیر انگلیس است که ظرف ۶ سال اخیر قربانی اختلافات داخلی حزب محافظه‌کار می‌شود. از سال ۲۰۱۶ تا به امروز به ترتیب «دیوید کامرون»، «ترزا می»، «بوریس جانسون» و «لیز تراس» در این جایگاه قرار گرفته بودند و هر کدام به خاطر تشنج و بی‌ثباتی سیاسی از مقام نخست‌وزیری کناره‌گیری کردند.
لینک کوتاه :