سایه ابهام بر بازار ارز

به گزارش جهان صنعت نیوز: از زمان انتشار اولین خبر مبنی بر آزادسازی ۷ میلیارد دلار از پول‌های بلوکه‌شده ایران در خارج از کشور هیچ خبر تکمیلی دیگر از سوی مقامات منتشر نشده و ابهام شدیدی در بازارهای مالی کشور حاکم است، همان‌طور که از وضعیت مذاکرات هسته‌ای خبری به میان نمی‌آید. یکی از بازارهایی که این روزها فعالان آن با ابهامات شدیدی مواجه هستند، بازار ارز است.

طبق آخرین بررسی‌های صورت گرفته قیمت دلار در بازار آزاد در یک قدمی ۳۳ هزار تومانی قرار دارد.نگاهی به وضعیت عمومی بازار ارز نشان می‌دهد که قیمت دلار در ابتدای هفته گذشته ۳۲ هزار و ۸۰۰ تومان بود و با کاهش حدود ۲۰۰ تومانی در پایان هفته ۳۲ هزار و ۶۰۰ تومان قیمت پیدا کرد، اما کاهش قیمت دلار در طول یک هفته گذشته در حالی است که دلار در روز یکشنبه به کانال ۳۳ هزار تومان صعود کرد و حضور در این کانال بیش از یک روز دوام پیدا کرد. قیمت دلار از ۳۳ هزار و ۵۰ تومان در روز یکشنبه هفته گذشته، در حال حاضر در یک نوسان محدود در کانال ۳۲ هزار تومان در حرکت است. به اعتقاد فعالان و تحلیلگران بازار، آنچه بیشترین تاثیر را بر ثبات فعلی قیمت دلار دارد، ارزپاشی در بازار دلار از سوی بانک مرکزی و صرافی‌های مجاز است.

به نظر می‌رسد این سیاست هم‌اکنون قوی‌ترین اهرم برای حفظ محدوده ۳۲ هزار تومانی دلار است. هر چند این اسکناس آمریکایی تلاش‌هایی در جهت افزایش قیمت در هفته دوم و چهارم مهر ماه داشت که بی‌نتیجه ماند. کارشناسان بازار، فضای فعلی برای قیمت دلار را پیچیده و غیرقابل پیش‌بینی می‌دانند. آنها بر این عقیده هستند عاملی غیر از فاکتورهای تاثیرگذار بر قیمت دلار، بر بازار ارز تاثیر می‌گذارد و آن دخالت مستقیم دولت و بانک مرکزی در قیمت‌ها است و این هر پیش‌بینی برای قیمت دلار را بی‌اثر می‌کند.
در این شرایط، رییس‌کل بانک مرکزی در تازه‌ترین اظهارنظر درباره وضعیت عرضه ارز در کشور اعلام کرده؛ امسال حجم عرضه ارز در بازار بسیار خوب است. هم در حوزه حواله و هم اسکناس وضعیت بسیار خوبی داریم. علی‌ صالح‌آبادی عنوان کرده، بانک مرکزی هم از نظر منابع ارزی و هم در حوزه حواله‌ای و هم اسکناس وضعیت خوب و قابل قبولی دارد و با عرضه‌هایی که انجام می‌دهیم آرامش حاکم بر بازار حفظ و تداوم خواهد داشت. وی متذکر شده؛ ورود ارز به کشور نیز نسبت به گذشته بسیار بهتر شده و بخش خصوصی ارزهای خوبی وارد چرخه تجاری کشور می‌کند و میزان رفع تعهد ارزی صادرکنندگان به حدود ۸۵ درصد رسیده که رقم خوبی است.
اما بازار ارز به کدام سو می‌رود؟ واقعیت این است که طی مدت اخیر و در فضای ابهام‌آمیز مذاکرات و ناآرامی‌های اخیر کشور، نااطمینانی در بازار ارز نیز بیشتر شده است. برخی از کارشناسان می‌گویند که ناآرامی‌ها اثر منفی خود را بر بازار دارند اما بازار ارز مشخصا این روزها تحت‌تاثیر ابهام پیش‌روی مذاکرات، سیاست آمریکا در قبال ایران و همچنین موضع احتمالی سازمان ملل در قبال کشور است و تا زمانی که تکلیف این سه مساله روشن نشود؛ ابهام بازار ارز تداوم خواهد داشت.
یکی از موضوعات مهم و اساسی در بازار ارز این است که بانک مرکزی چگونه می‌تواند با استفاده از ذخایر ارزی خود اقدام به مدیریت قیمت ارز کند. بدیهی است تا زمانی که سیاستگذار بتواند ذخایر ارزی خود را روانه بازار کند امکان کنترل نرخ دلار و جلوگیری از وقوع شوک‌های ارزی وجود خواهد داشت. برای مثال در صورتی که طبق اخبار گذشته بازگشت دلارهای بلوکه شده عملیاتی شود امکان کاهش نرخ دلار در یک بازه زمانی کوتاه‌مدت دور از انتظار نخواهد بود.
اما مساله نگران‌کننده در اقتصاد ایران نااطمینانی‌های موجود در بازار است. در صورتی که فعالان اقتصادی اطمینان داشته باشند که سیاستگذار رفتار خود را تغییر نمی‌دهد نااطمینانی‌ها نیز کمتر می‌شود اما به نظر می‌رسد پیش‌بینی رفتار سیاستگذار و حتی پیش‌بینی درجه اعتبار حرف‌های سیاستگذار بسیار دشوار شده است. از سوی دیگر ناآرامی‌های اخیر باعث تغییراتی در روال عادی خرید و فروش‌های ارزی بازار شده است. بنابراین هرچند ناآرامی‌ها اثر منفی خود را بر بازار دارند اما اگر مشخص شود که مذاکرات متوقف شده و آمریکا فشار حداکثری را بازگرداند و تحریم‌های سازمان ملل نیز به آن اضافه شود اثرات آن بر بازار ارز بسیار جدی‌تر خواهد بود.برای مثال اولیانوف در تازه‌ترین اظهارنظر خود درباره برجام گفته ایران و آمریکا ممکن است پس از انتخابات میان‌دوره‌ای کنگره آمریکا (تقریبا در نیمه دوم ماه نوامبر) به توافق نهایی بر سر توافق هسته‌ای برسند و اگر این اتفاق بیفتد، احیای برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) بسیار سریع امکان‌پذیر خواهد بود. اما خوش‌بینی اولیانوف درحالی است که ندپرایس سخنگوی وزارت خارجه آمریکا اعلام کرده که توافق با ایران قریب‌الوقوع نیست. از سوی دیگر رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، در مورد مذاکرات احیای برجام هفته گذشته گفته بود که این مذاکرات «در بن‌بست» است. در این فضای ضد‌ونقیض برجامی هم عده‌ای از معامله‌گران حاضر نیستند بی‌گدار به آب بزنند و در موقعیت خرید قرار بگیرند. به این ترتیب می‌توان گفت که سایه ابهام بر بازار ارز سنگینی می‌کند و تا زمانی که این ابهامات برطرف نشود نمی‌توان تصویر درست و دقیقی از آینده بازار ارز ارائه داد.