پازل اقتصاد آمریکا

به گزارش جهان صنعت نیوز: زینب مختاری-  در همین حال نرخ تورم سپتامبر نشان داد اقتصاد آمریکا همچنان با نرخ تورم هدف (دو درصد) فاصله بسیاری دارد و بر همین اساس انتظارات از افزایش دوباره نرخ بهره توسط فدرال‌رزرو بالا گرفته است. این انتظارات تا روز جمعه به رقم ۵ درصد هم رسیده بود اما اکنون اندکی کاهش یافته است.

فدرال‌رزرو دست‌کم دو هفته دیگر جلسه‌ای را برگزار و در آن سیاست‌های خود درباره روند افزایش نرخ بهره را اعلام خواهد کرد. «جهان‌صنعت» در گفت‌و‌گو با علی رضاپور تحلیلگر بازارهای بین‌المللی، داده‌های اشتغال و نرخ مشارکت آمریکا و اثر آن بر اقتصاد این کشور را بررسی کرده و به موضوع سیاست‌های فدرال‌رزرو پرداخته است که در ادامه می‌خوانید.
هفته گذشته کتاب بژ فدرال‌رزرو منتشر شد که حاکی از کاهش تقاضا برای نیروی کار در برخی مناطق آمریکا بود؛ تحلیل‌ها نشان می‌داد کارفرمایان به دلیل نگرانی از چشم‌انداز رکودی اقتصاد، درباره افزایش دستمزد هم با تردید مواجه هستند. از سمت دیگر اما گزارش کار سپتامبر در بخش غیرکشاورزی، نشان می‌داد که نرخ بیکاری در این بخش به کمترین میزان در ۵ دهه گذشته رسیده است. چگونه می‌توان تحولات بازار کار آمریکا را تحلیل کرد و این تحولات، اقتصاد را به کدام سو می‌برد؟
اصولا سیاست‌های انبساطی و انقباضی با یک لگ زمانی حدودا ۱۲ ماهه تاثیر خود را در اقتصاد نشان می‌دهند. سیاست‌های انبساطی معمولا می‌توانند وضعیت اقتصادی را بهتر و سیاست‌های انقباضی هم وضعیت را کمی سخت‌تر می‌کنند.
در خصوص بازار اشتغال آمریکا و سطح دستمزدها اتفاقی که در شرایط انقباضی می‌افتد این است که نرخ‌های بهره افزایش پیدا می‌کند و باعث می‌شود بازدهی اوراق یا هزینه استقراض پول برای اقتصاد افزایش پیدا کند.
این روند بر شرکت‌ها و هزینه‌های آنها فشار خواهد آورد و با تاخیر خود را نشان می‌دهد. معمولا بدهی‌هایی که کمپانی‌ها دارند و می‌خواهند آن را گشایش اعتبار کنند با یک لگ زمانی می‌تواند اتفاق بیفتد. ما شاهد این هستیم که بازده اوراق قرضه شرکتی که در اصل همان هزینه استقراض پول برای شرکت‌هاست در یک سال گذشته به شدت افزایش پیدا کرده و این باعث می‌شود که مارجین شرکت‌ها کاهش یابد و آنها تصمیم بگیرند که هزینه‌های خود را کاهش دهند.
این کاهش هزینه‌ها می‌تواند به عدم پیشنهاد درآمدهای بالا به نیروهای جدید و یا عدم استخدام نیروی جدید و حتی در مرحله آخر به اخراج نیروها منجر شود که در نهایت می‌تواند باعث ضربه به بازار اشتغال و رشد نرخ بیکاری شود. اثر این روند می‌تواند با تاخیر در داده‌های اقتصادی دیده شود.
دلیل اینکه با وجود داده‌های کتاب بژ، دیتای بازار اشتغال آمریکا حاکی از نرخ بیکاری پایین در ماه سپتامبر بوده، چیست؟
دلیل اینکه بازار اشتغال آمریکا هنوز نرخ بیکاری پایینی دارد این است که سیاست‌هایی که در سال‌های گذشته به کار گرفته شده مانند عدم ورود مهاجران و خروج درصدی از جامعه از بازار کار به دلیل بازنشستگی و پایین بودن سطح درآمدها نسبت به تورم، باعث شده است که نرخ مشارکت‌ها کاهش یابد.
با کاهش نرخ مشارکت، نرخ بیکاری هم کاهش می‌یابد. یکی از دلایلی که در گزارش اشتغال ماه گذشته نرخ بیکاری را پایین دیدیم این بود که افراد زیادی از بازار کار خارج شده بودند و نرخ مشارکت کاهش داشت. پس باید منتظر باشیم که نرخ بیکاری آمریکا رشد یابد اما نه اینکه به سطوحی برسد که در سال ۲۰۰۹ (۱۰ درصد) و در دوره کرونا (بالای ۱۵ درصد) رسیده بود.
نکته دیگر اینکه اگر ما به وضعیت اشتغال در بحران سال ۲۰۰۸ نگاه کنیم می‌بینیم که نرخ بیکاری بعد از اینکه بازارهای مالی تحت تاثیر قرار گرفت افزایش پیدا کرد و بعد از آن افزایش حتی با حمایت از اقتصاد توسط فدرال‌رزرو و بازگشت به سیاست‌های انبساطی، ما در سپتامبر ۲۰۰۹ شاهد نرخ بیکاری ۱۰ درصد بودیم؛ با یک لگ زمانی تقریبا یک‌ساله بعد از اینکه نرخ بهره را به صفر رساندند بالاترین نرخ بیکاری را داشتند که نشان می‌دهد تقریبا ۱۲ ماه طول می‌کشد تا آثار سیاست‌های انقباضی روی بازار اشتغال خود را نشان دهد.
پس از انتشار داده‌های سپتامبر، انتظار افزایش نرخ بهره در سال آینده میلادی به محدوده ۵ درصد رسیده بود. در همین حال همان‌گونه که گفته شد، نگرانی در میان فعالان اقتصادی نسبت به ایجاد رکود ناشی از سیاست‌های فد، افزایش یافته است. این روند چه تاثیری بر ارز دلار، بازارهای سهام، کریپتو و کامودیتی‌ها دارد؟
اتفاق مهمی که در هفته گذشته رخ داد انتشار مطلبی در وال‌استریت ژورنال در روز جمعه بود. در این مطلب به صحبت‌های اعضای فدرال‌رزرو از خانم لائل برنیارد جانشین آقای پاول در ششم اکتبر گرفته تا صحبت‌های هفته گذشته آقای والر و خانم دالی استناد و عنوان شده بود که باید اندک‌اندک به ریسک‌های افزایش شدید نرخ بهره واقف باشیم و نباید به آن شدت نرخ بهره را افزایش بدهیم. انتشار این مطلب در وال‌استریت ژورنال، باعث شد بازارهای مالی به پیوت (چرخش) فدرال‌رزرو یعنی رسیدن به نقطه انتهایی سیاست‌های انقباضی امیدوار شود که سبب شد تمامی دارایی‌های ریسکی رشد کنند. شاخص دلار کاهش پیدا کرد و تمام ارزها در مقابل دلار قدرت گرفتند. در عین حال شاخص‌های بورسی در روز جمعه رشد خوبی داشتند و قیمت کامودیتی‌ها هم رشد داشت. اگر این اتفاق در جلسه دوم نوامبر فدرال‌رزرو که حدودا دو هفته دیگر است تایید شود و اعلام کنند که نسبت به قبل آنقدر افزایش نرخ بهره نمی‌دهند با توجه به داده‌های تورمی بالا می‌تواند باعث شود انتظارات تورمی رشد کند و دارایی‌های ریسکی هم رشد کنند.
انتظار مارکت چیست؟
نکته همین است که فعلا مارکت انتظار دارد در جلسه بعدی فدرال‌رزرو سه مرحله افزایش نرخ بهره انجام شود و در جلسه دسامبر دو مرحله و یک مرحله هم برای سال بعد افزایش نرخ بهره صورت گیرد؛ این اعداد باز هم بالاست و نرخ بهره فد را تقریبا به بالای ۷۵/۴ درصد افزایش می‌دهد. قبل از انتشار این مطلب در وال‌استریت ژورنال، روز جمعه انتظار مارکت تا ۵ درصد هم بالا رفته بود اما انتظار مارکت از اقدام فد کمی کاهش پیدا کرد. اگر در هفته‌های پیش‌رو انتظار مارکت از میزان افزایش نرخ بهره فدرال‌رزرو باز هم کاهش پیدا کند، باعث می‌شود که دارایی‌های ریسکی بتوانند رشد کنند. در اصل مارکت در انتظار این است که فد در افزایش نرخ بهره به پایان خط رسیده باشد و همین انتظار هم باعث شد شاهد حرکت‌های روز جمعه در بازارهای مالی باشیم. البته کریپتوکارنسی‌ها از این حرکت نفع زیادی نبردند اما بقیه دارایی‌ها نفع بردند.
تداوم افزایش نرخ بهره چه افقی را برای اقتصاد آمریکا ترسیم می‌کند؟
اما اینکه چه اتفاقی در آینده می‌افتد را باید با توجه به آنچه بیان کردیم ارزیابی کنیم. تاثیر سیاست‌های انقباضی با یک لگ زمانی احتمالا در سه ماهه اول سال بعد نشان داده می‌شود. در همین بازه دیتای بدی از اقتصاد را خواهیم داشت؛ از اشتغال گرفته تا دیتای تولید و مصرف مردم و شرکت‌ها منفی خواهد بود. آنجاست که دوباره می‌توانیم شاهد نزول در دارایی‌های ریسکی باشیم. به نظر می‌رسد ما هنوز کف استاک مارکت آمریکا را ندیده‌ایم و در نتیجه دارایی‌های ریسکی هم می‌توانند کاهش داشته باشند. البته امکان دارد یک رالی موقت را در یکی دو هفته پیش‌رو شاهد باشیم.
صفحه علی رضاپور
در شبکه‌های اجتماعی:
Twitter.com/MacroRezapour