نشست بی‌رمق وزیران کشورهای صادرکننده گاز
به گزارش جهان صنعت نیوز: به دنبال حمله نظامی روسیه به اوکراین و قطع گاز انتقالی روسیه به اروپا، تقاضا برای گاز شدت یافت. روسیه به عنوان بزرگ‌ترین دارنده منابع گازی دنیا در پی یافتن مشتری‌های جدید به کشورهای همسایه و شرق آسیا روی آورد و اروپایی‌ها هم برای تامین سوخت مورد نیاز خود دست به دامن خرید ال‌ان‌جی از آمریکا، استرالیا و قطر شدند.
۱۱ کشور عضو مجمع کشورهای صادرکننده گاز ۴۴ درصد از تولید گاز جهان، ۶۷ درصد از ذخایر گازی جهان، ۶۴ درصد از انتقال گاز با خط لوله و ۶۶ درصد از تجارت گاز مایع (ال‌ان‌جی) را در اختیار دارند. قدرتی که می‌تواند معادلات گازی دنیا را تحت تاثیر قرار بدهد.
پس از آنکه اوپک‌پلاس در جلسه اخیر خود تصمیم به کاهش تولید ۲ میلیون بشکه نفت گرفت، نگاه‌ها به سوی گاز هم معطوف شد. برخی تحلیلگران عنوان می‌کردند که اگر مجمع کشورهای صادرکننده گاز هم بتواند نقشی مانند اوپک‌پلاس در بازار نفت ایفا کند، می‌تواند جنگ جهانی انرژی را رسما آغاز کند. اگرچه روسیه یکی از قدرت‌های بزرگ در تولید گاز در دنیا محسوب می‌شود و عضو مجمع کشورهای صادرکننده گاز نیز هست، با این حال ترکیب اعضای این مجمع و تاثیرگذاری آمریکا بر تصمیم‌های برخی از این اعضا مانع از قدرت گرفتن جی‌ئی‌سی‌اف شده است.
ثروتمندان ناهمگون
الجزایر، بولیوی، مصر، گینه استوایی، ایران، لیبی، نیجریه، قطر، روسیه، ترینیداد و توباگو، ونزوئلا، ۱۱ عضو اصلی جی‌ئی‌سی‌اف هستند و مالزی، نروژ، عراق، پرو و آذربایجان و امارات اعضای ناظر در مجمع کشورهای صادرکننده گاز هستند.
فریدون برکشلی، رییس گروه تحقیقات انرژی وین معتقد است: گاز قوانین بازی خود را دارد که آن را از نفت متمایز می‌کند، کشورها ممکن است امروز صادرکننده خالص گاز باشند و در دوره بعد به واردکننده خالص گاز تبدیل شوند. این سوخت پاک همچنین دارای ویژگی‌های فصلی است، کشورهایی که در تابستان صادرکننده گاز هستند، در هوای سرد به واردکننده گاز تبدیل می‌شوند.او می‌گوید: جی‌ئی‌سی‌اف هم همگن و هم ناهمگن است. بازار به قطر، روسیه و الجزایر به عنوان بازیگرانی که همیشه در کنار آنها هستند اعتماد دارد، در حالی که برای دیگران، بازار اغلب دارای حساسیت است. با این حال، قطر اکنون قابل‌اعتمادترین تامین‌کننده است، البته تنها در زمینه ال‌ان‌جی.به گفته وی رویکرد جی‌ئی‌سی‌اف باید تغییر کند و بهبود یابد. همان‌طور که بازار انرژی تغییر می‌کند و تکامل می‌یابد و مسائل مهمی مانند جلوگیری از انتشار گازهای گلخانه‌ای و حذف کربن شتاب بیشتری می‌گیرد، این مجمع باید ظرفیت خود را برای تبدیل شدن به یک منبع یکپارچه و قابل‌اعتماد عرضه گاز افزایش دهد. این مساله کمک خواهد کرد که این کنفرانس بین‌المللی را به عنوان یک تامین‌کننده برجسته و قابل‌اعتماد برای جهانی که در چند دهه آینده به گاز بسیار بیشتری نیاز دارد، به مجمع معرفی کند.نگاه برکشلی به مجمع کشورهای صادرکننده گاز خوش‌بینانه است. هرچند که گاز می‌تواند در سال‌های آتی به یکی از آلترناتیوهای دارندگان این منابع در مناسبات بین‌المللی تبدیل شود، با این حال نمی‌تواند از نقش روسیه و بازی‌ای که این کشور می‌تواند در این بازار ایفا کند غافل شود.
پیشنهادی که اوجی داد
جواد اوجی، وزیر نفت در بیست‌وچهارمین نشست وزارتی مجمع کشورهای صادرکننده گاز (جی‌ئی‌سی‌اف) گفت: تاثیر تحریم مهم‌ترین دارندگان ذخایر گاز طبیعی غیرقابل جبران است. معتقدم تحقق زیست‌بوم جهانی با انتشار کربن صفر، بدون اراده سیاسی، تامین منابع مالی، سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها و همکاری‌های علمی و فناورانه جدی همه ذی‌نفعان در حد شعار باقی خواهد ماند.
اوجی به صورت آنلاین در این نشست که در قاهره پایتخت مصر برگزار شد، سخن می‌گفت، اظهار کرد: نظر به اهمیت افزایش حجم و تعریف مسیرهای جدید گاز طبیعی، ضروری است سیاست‌هایی نو در دستورکار اعضای مجمع قرار گیرد.ایران به عنوان دومین دارنده منابع گازی دنیا، با چالش ناترازی در تولید گاز مواجه است. از سویی به دلیل تحریم‌ها از بازار پر سود ال‌ان‌جی جامانده است. اوجی در سخنرانی خود با اشاره به این موضوع گفت: همسو با افزایش صرفه اقتصادی و گسترش تجارت گاز طبیعی لازم است کشورهای در حال توسعه و به‌ویژه توسعه‌یافته، در فناوری‌های مرتبط با تجارت گاز از جمله فناوری‌های مرتبط با ال‌ان‌جی توجه جدی کنند و انحصارزدایی در فناوری‌های مرتبط با تجارت گاز را به عنوان یک اصل بپذیرند، .از سوی دیگر، استفاده از ابزارهای سیاسی و تحریم مهم‌ترین دارندگان ذخایر گاز طبیعی، پیامدهای غیرقابل جبرانی بر محیط‌زیست خواهد داشت و سبب خواهد شد تحقق اهداف توسعه پایدار مصوب سازمان ملل متحد مقدور نباشد.
به گفته وزیر نفت ایران، اجتناب از اقدام‌هایی که جامعه بشری را با پیامدهای ناگواری روبه‌رو خواهد کرد و مانعی در مسیر تجارت گاز طبیعی به عنوان یک سوخت پاک است، اصل دیگری است که باید مورد توجه کشورها باشد. سیاست‌های این مجمع در حمایت از دو اصل یادشده، تاثیر قابل‌توجهی بر توسعه تجارت جهانی گاز طبیعی و تامین منافع اقتصادی این مجمع خواهد داشت.
اوجی با تاکید بر اینکه ما مسیری طولانی و مملو از نااطمینانی‌ها پیش‌رو داریم که مستلزم ارتقای همبستگی و همکاری بیشتر اعضای مجمع است، تصریح کرد: ارتقای جایگاه مجمع در بازارهای جهانی گاز و ایفای نقش موثرتر در تامین امنیت انرژی جهان، برای رشد و توسعه کشورهای در حال توسعه، ضرورتی اجتناب‌ناپذیر است، بر این اساس پیشنهاد می‌کنم همفکری‌ها و همکاری‌های جمعی اعضای مجمع در سطوح «راهبردی، مدیریتی و فنی» ارتقا یابند. معتقدم تبادل تجارب موفق میان کشورهای عضو در سطوح یادشده در این میان اهمیتی بسزا دارد.
رویارویی با نخستین بحران انرژی جهانی
مجمع کشورهای صادرکنندگان گاز درحالی بی‌رمق برگزار شد که فاتح بیرول مدیر آژانس بین‌المللی انرژی (IEA) اعلام کرده که محدود شدن عرضه بازارهای گاز طبیعی مایع (LNG) و کاهش عرضه تولیدکنندگان بزرگ نفت، دنیا را در میانه نخستین بحران انرژی جهانی واقعی قرار داده است. فاتح بیرول در کنفرانس هفته انرژی بین‌المللی سنگاپور اظهار کرد: رشد واردات LNG به اروپا در بحبوحه بحران اوکراین و احتمال بهبود تقاضای چین برای این سوخت، بازار را دچار محدودیت عرضه می‌کند، در حالی که تنها ۲۰ میلیارد مترمکعب ظرفیت جدید LNG سال آینده وارد بازار خواهد شد.به گفته مدیر آژانس بین‌المللی انرژی همزمان، تصمیم اخیر اوپک‌پلاس برای کاهش تولید به میزان دو میلیون بشکه در روز، تصمیم پرریسکی است زیرا این آژانس انتظار دارد تقاضای جهانی برای نفت امسال دو میلیون بشکه در روز رشد کند. این تصمیم به خصوص از این جهت پرریسک است که اقتصادهای متعددی در سراسر جهان در آستانه سقوط به ورطه رکود قرار دارند و اگر ما درباره رکود جهانی صحبت می‌کنیم، از نظر من این تصمیم واقعا مایه تاسف است.اما بیرول خاطرنشان کرد: بحران انرژی فعلی می‌تواند با تسریع روند گذار به سوی منابع انرژی پاک و تشکیل سیستم انرژی پایدار و مطمئن، نقطه عطفی در تاریخ انرژی باشد. امنیت انرژی، عامل شماره یک تاثیرگذار در گذار انرژی است، زیرا کشورها، فناوری‌های انرژی و تجدیدپذیرها را به عنوان یک راهکار می‌بینند.بیرول گفت: آژانس بین‌المللی انرژی انتظار دارد نیروی تجدیدپذیر در سال ۲۰۲۲ به میزان ۴۰۰ گیگاوات افزایش پیدا کند که ۲۰ درصد رشد نسبت به سال گذشته را نشان می‌دهد.
لینک کوتاه :