نان ۲ هزار میلیارد تومانی فیلترینگ درجیب خودی‌ها
به گزارش جهان صنعت نیوز: فعالان کسب‌وکار معتقدند که دلیل اصلی بروز این خسارت به حوزه اقتصاد دیجیتال ایران، فیلترینگ و اختلالات شدید اینترنتی است اما مقامات دولتی و برخی نمایندگان مجلس خسارت به عمل آمده را الزاماتی ناشی از فضای ایجادشده از اعتراضات روزهای اخیر می‌دانند.
وزیر اقتصاد روز گذشته در سخنانی از اعطای یک بسته حمایتی صحبت کرد که به دلیل فضای التهابی روزهای اخیر به خسارت‌‌دیدگان در فضای کسب‌وکار آنلاین پرداخت خواهد شد. جزئیات این بسته را قرار بود وزیر ارتباطات شب گذشته در یک برنامه تلویزیونی اعلام کند اما این گفت‌وگو بدون توضیحاتی لغو شد. با این حال معاون وزیر صنعت روز سه‌شنبه از جزئیاتی یک بسته حمایتی از کسب‌وکارهای آسیب‌دیده سخن گفته است. به گفته مدیرکل دفتر خدمات کسب‌وکار وزارت صنعت قرار است هزار میلیارد تومان بسته تبلیغات ویژه صداوسیما و هزار میلیارد بسته تبلیغات ویژه شبکه‌های اجتماعی برای حمایت از کسب‌وکارهای متضرر از قطعی اینترنت اختصاص پیدا کند. به این ترتیب می‌توان انتظار داشت که این بسته حمایتی مستقیما به صداوسیما و پیام‌رسان‌ها و شبکه‌های اجتماعی بومی اختصاص می‌یابد که اتفاقا در وقایع اخیر نه تنها دچار آسیبی نشده‌اند بلکه مشمول وعده‌های حمایتی دیگری هم از سمت دولت شده‌اند. به اعتقاد طراحان این بسته حمایتی، کسب‌وکارهای آسیب‌دیده این فرصت را خواهند داشت که از فضای تبلیغاتی صداوسیما و شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌های بومی برای تبلیغ کسب‌وکارهای خود استفاده کنند.
به نام کسب‌وکار، به کام صداوسیما
به نظر می‌رسد منتفع اول این بسته حمایتی صداوسیما و برخی شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌های داخلی باشند که دولت پیش از این نیز قول حمایت از آنها را داده بود. نکته اما این است که تبلیغ در شبکه‌های اجتماعی داخلی مانند روبیکا چیزی نیست که اساسا اغلب کسب‌وکارهای اینستاگرامی خواهان آن باشند. بسیاری از آنها به دلیل فیلترینگ و اختلالات اینترنتی قادر به استفاده از اینستاگرام و ارتباط با مشتریان‌شان نیستند و تبلیغ در صداوسیما و یا شبکه‌های اجتماعی داخلی کمکی به رفع مشکل اصلی آنها نخواهد کرد. در واقع به نظر می‌رسد هدف اصلی دولت از این بسته حمایتی تشویق کسبوکارها به مهاجرت به شبکه‌های اجتماعی داخلی است با این حال نقطه مغفول این است که کسب‌وکارهای اینستاگرامی به این دلیل بر بستر اینستاگرام رشد کرده‌اند که اینستاگرام محل رفت و آمد کاربران بوده است. بر اساس آمارها تا قبل از فیلتر شدن اینستاگرام نزدیک به ۴۵ میلیون کاربر در ایران داشته است.
اشکال سیاستگذاری در بخش اینترنت
شبکه‌های اجتماعی داخلی و پیام‌رسان‌های بومی به رغم حمایت‌های میلیاردی مختلف نهادهای دولتی در سال‌های اخیر نتوانسته‌اند کاربران زیادی جذب کنند و بر اساس آمارها تعداد کاربران پیام‌رسان فیلترشده‌ای چون تلگرام به مراتب از بیشتر از کل پیام‌رسان‌های ایرانی است. پرسش این است که چرا حمایت‌های گوناگون منجر به موفقیت جست‌وجوگرهای ملی، سیستم‌عامل‌های ملی و پیام‌رسان‌های بومی نشده است؟ دلیل این موضوع را باید در انحراف سیاستگذاری حوزه ارتباطات در سال‌های اخیر جست‌و‌جو کرد که تلاش کرده صرفا با حمایت مستقیم از برخی سرویس‌های بومی و فیلترینگ سرویس‌های خارجی به نتایج مورد انتظار در بحث امنیت و توسعه در بخش تکنولوژی برسد. هیچ کدام از این دو هدف به نتیجه نرسیده است، هجوم گسترده مردم به استفاده از فیلترشکن‌ها نه تنها امنیت اطلاعات کاربران ایران را تضمین نکرده بلکه ریسک‌های آسیب‌پذیری شخصی و صنعتی را بسیار بالا برده است و از طرف دیگر سرویس‌های بومی هم به‌رغم حمایت‌های گسترده دولتی نتوانسته‌اند نظر کاربران را به خود جلب کنند. نکته آنجاست که توسعه بخشی و نقطه‌ای در بخشی مانند تکنولوژی بدون ایجاد یک اکوسیستم پایدار تقریبا غیرممکن است. در طول سال‌های اخیر گروهی معتقد بوده‌اند می‌توان با ایجاد یک شبکه ملی مجزا از اینترنت هم چالش‌های امنیتی این عرصه را برطرف کرد، هم به رشد اقتصاد دیجیتال در این عرصه دست یافت. نتایج حاصل از این سیاستگذاری نشان‌دهنده آن است که نه تنها اقتصاد دیجیتال ایران رشد نکرده است بلکه سرویس‌های بومی مورد حمایت حاکمیت هم نتوانستند از کاربران نمره قبولی بگیرند.
خسارت حمایت‌های مستقیم دولتی
تمام دولت‌های اخیر دیدگاه‌های توسعه‌ای و اقتصادی نسبتا مشابهی داشته‌اند و به‌رغم تفاوت دیدگاه سیاسی در زمینه توسعه ارتباطات و اقتصاد دیجیتال مشابه هم عمل کرده‌اند. نتیجه این دیدگاه باعث شده به‌رغم ظرفیت‌های بالای رشد تکنولوژی در ایران این بخش جز مواردی معدود، داستان موفقیت شاخصی نداشته باشد. جریان استارت‌آپ‌ها یک مثال نقض و نمونه‌ای از توسعه بخش خصوصی بدون حمایت مستقیم دولتی است. برخی از سرویس‌ها و استارت‌آپ‌های ایرانی مانند کافه بازار، دیجی‌کالا، آپارات، تپسی، اسنپ و… دارای ده‌ها میلیون کاربر هستند و به‌رغم شرایط سخت و محدودیت‌های مختلف توانسته‌اند کسب‌وکار پایدار و رو به رشدی را ایجاد کنند. آنچه باعث رشد این کسبوکارها شد ایجاد اکوسیستم نوآوری بود که به ایجاد صدها اکوسیستم و هزاران شغل در این عرصه شد. اما به موازات فضای استارت‌آپی در دولت‌های قبلی شاهد حمایت‌های مستقیم دولتی از کسب‌وکارهایی بوده‌ایم که به هر دلیل نزدیکی را به گروه‌های مختلف که نتیجه آن به ایجاد برندهای بزرگ و موفق ملی نیجامیده است. با این حال حتی بازیگران موفق استارت‌آپی هم این روزها حال و روز خوبی ندارند.
وضعیت اورژانسی کسبوکارها
در همین راستا جمشید عدالتیان تحلیلگر مسائل اقتصادی و استاد دانشگاه به «جهان‌صنعت» گفت: تجربه ما نشان داده است که قسمت بازرگانی صداوسیما بسیار پیچیده است و در این برهه زمانی که بیشتر شرکت‌های کوچک و متوسط ضرر دیده‌اند، حمایت از این کسبوکارها توسط صداوسیما واقعا کمکی به ما نخواهد کرد. او ادامه داد: همچنین در این یک ماه فروش کسبوکارها حدود ۶۰ درصد کاهش پیدا کرده و سوال اینجاست که چنین تصمیماتی بر چه مبنایی گرفته می‌شود؟ در حال حاضر مشکل اصلی کسبوکارها سرعت است و اینکه صداوسیما قرار است چه فعالیتی برای حمایت از کسبوکارها انجام دهد باید سریعا اعلام شود.
عدالتیان در ادامه افزود: همچنین در خصوص شبکه‌های اجتماعی بومی، کسبوکارها کم و بیش با آن کار می‌کنند ولی هنوز عامه مردم از آن استفاده نمی‌کنند. همچنین مشکل اصلی ما زمان است. یعنی چه زمانی قرار است این شبکه‌های اجتماعی توسط مردم اعتمادسازی شود؟ حتی اگر دو ماه دیگر این اعتمادسازی به وجود آید، بسیار دیر است. جدای از حمایت‌ها زمان هم برای ما بسیار مهم است به این دلیل که تمام کسبوکارها و صنایع دچار مشکل شده‌اند.
نوشدارو پس از مرگ سهراب
وی در ادامه خاطرنشان کرد: زمانی که ابزار کار تمام کسبوکارها را بدون هیچ هشدار و جایگزین مناسب می‌گیرند، شوک سنگینی به کسبوکارها وارد می‌شود. اگر قرار است ماه‌ها یا سال‌ها این شرایط ادامه‌دار باشد کسبوکارها چگونه می‌توانند روی پای خود بایستند. اگر این شرایط به همین شکل ادامه پیدا کند و حمایت‌های اینچنینی مبنای کار مسوولان باشد، نوشدارو پس از مرگ سهراب است. او در پایان گفت: ای کاش حداقل این حمایت‌ها از سال گذشته آغاز شده بود و هشدار فیلترینگ شبکه‌های اجتماعی خارجی را به ما می‌دادند. اینکه به یکباره چنین فضایی از کسبوکارها گرفته شود، به این راحتی جبران خسارت نخواهد شد.
اخبار برگزیدهاقتصاد کلانپیشنهاد ویژهدانش و فناوریلینک کوتاه :