رویکرد تازه برخورد با وقایع اخیر
به گزارش جهان صنعت نیوز: در این تجمع، مردم بر سر مزار نیکا حاضر شدند و پس از مراسم شعارهایی نظیر «زن، زندگی، آزادی» سر دادند. فارس در گزارشی مدعی حضور کمتر از ۵۰۰ نفر در این مراسم شد. تسنیم هم مدعی ۸۰۰- ۷۰۰ نفر شدند. اما تصاویر شبکه‌های اجتماعی از این تجمع، رقم‌های بیشتری را به نظر می‌رساند. تسنیم در گزارش خود به مادر نیکا شاکرمی حمله کرده و نوشته: «مادر نیکا شاکرمی که صحبت‌های پر از تناقضش در یک ماه اخیر سبب هجمه‌های بسیاری به کشور شده و نقش اصلی اغتشاشات اخیر لرستان را داشته امروز هم در مراسم چهلم نیکا به همان صحبت‌های خودش ادامه داد.» این خبرگزاری بدون اشاره به سخنان مادر نیکا، مدعی شد که او باز هم به نظام حمله‌ور شده و با صحبت‌های خود سبب شعارهای ساختارشکنانه جمعیت و توهین و فحاشی به نظام شد. هرچند تسنیم نوشته این مراسم بدون مشکل خاصی پایان یافت، اما فارس ضمن گزارش سنگ‌پرانی از سوی حاضران تاکید کرد که «نیروهای پلیس نیز در مقابل حمله این افراد ضمن شلیک گاز اشک‌آور مسیر را بازگشایی کردند و وارد روستا شدند.»
صدا و سیما: ۳ کشته در مهاباد؛ نماینده مجلس: ۵ کشته
اما شهر مهاباد در استان آذربایجان‌غربی، شاهد تجمع و درگیری‌های سنگینی بود. در حالی که صدا و سیما از کشته شدن ۳ نفر در این درگیری‌ها خبر داد، جلال محمودزاده نماینده مهاباد در مجلس به «جماران» گفته که کشته‌ها ۵ نفر هستند. او این ماجرا را این‌گونه روایت کرده که «چهارشنبه‌شب در یکی از میادین شهر مهاباد جوانی به نام مولودی با تیر کشته می‌شود و پنجشنبه صبح مردم برای تشییع پسر جوان شرکت می‌کنند.» به گفته او «در مسیر برگشت از مراسم به تعداد افراد اضافه شد و جمعیت افزایش یافت و مردم به سمت شهرداری و فرمانداری راه افتادند و شهر کمی متشنج شد. در این بین متاسفانه ۴ نفر دیگر با تیر جنگی کشته می‌شوند که یکی از آن جوانان ۱۵ سال دارد.»
او با بیان اینکه «فرمانداری در حال بررسی بیشتر این موضوع است»، مدعی شد: «من ایرادی را به نیروهای امنیتی دارم؛ چرا در راهپیمایی‌های مسالمت‌آمیز از تیر جنگی استفاده می‌کنند؟!.» محمودزاده افزود: «فرد می‌خواهد حرف خود را بزند و مشکلاتش را مطرح کند، اما اینکه او را بکُشند جای تأسف و تأثر دارد. تا امروز هم مشخص نیست چطور و چرا این اتفاق رخ داده است؟! ما این موضوع را از مسیر قانونی دنبال می‌کنیم.» او درباره اعتراضات مهاباد ادامه داد: «آنها در اعتراض به کشته شدن مظلومانه یک پسر جوان به خیابان آمده‌اند، اما به جای اینکه فضا را آرام کنند و با معترضان صحبت کنند آن وقت ۴ نفر دیگر هم کشته می‌شوند و تعداد به ۵ نفر می‌رسد.» اما ناصر عتباتی رییس کل دادگستری استان آذربایجان درباره علت کشته شدن یک جوان(اسماعیل مولودی) در شهرستان مهاباد اظهار کرد: «طبق گزارش‌های ارائه‌شده این فرد با گلوله جنگی کشته شده و جسد وی را از محلی پیدا کردند که کانون تجمعات و اغتشاشات نبوده و ماموران نیز به هیچ‌وجه از اسلحه جنگی استفاده نمی‌کنند.»وی افزود: «چهارشنبه در چند نقطه شهرستان مهاباد تجمع شد و اغتشاش صورت گرفت اما هیچ گلوله‌ای شلیک نشده است.» رییس کل دادگستری استان آذربایجان‌غربی بیان کرد: «جسد این فرد را یک پزشک و چند نفر از آشنایان وی به بیمارستان مهاباد منتقل کردند و پزشکی‌قانونی نیز جسد را معاینه کرده است. با توجه به شکایت اولیای دم مبنی بر قتل عمد و طی شدن مراسم تشییع و تدفین این فرد، پرونده قضایی برای بررسی این موضوع تشکیل شده است.»
این اتفاقات در مهاباد، همان زمانی رخ داد که در شیراز حمله‌ای تروریستی به حرم شاهچراغ صورت گرفت. در این حمله یک فرد مسلح با هجوم به صف نمازگزاران، اقدام به شلیک به آنها کرد که طبق گزارش‌های رسمی ۱۵ نفر شهید شدند.
رویکرد تازه
حالا در این شرایط و پس از حمله تروریستی چهارشنبه شب به حرم شاهچراغ در شیراز، مقامات و مسوولان بنا را بر این گذاشته‌اند تا همگی این اقدام را از چشم اعتراضات و معترضان ببینند. این سیاست جدید در بیانیه‌ها و مواضع مقامات پیرامون حمله چهارشنبه به وضوح قابل لمس است.
آنها بر این عقیده‌اند که اگر اعتراضات اخیر یا طبق قرائت خودشان، اغتشاشات اخیر نبود، بستر حمله تروریستی شاهچراغ هم آماده نمی‌شد. با این استدلال بر «اتمام حجت» تاکید دارند و وعده داده‌اند، آنچه تاکنون در قبال اعتراضات رخ داده، دیگر ادامه نخواهد داشت؛ به عبارت دیگر «کشتی‌بان را سیاستی دگر آمد.» آنها در رسانه‌هایشان نیز همین خط را ادامه می‌دهند، در شبکه‌های اجتماعی و تولیدات محتوا و گزارش‌ها و مصاحبه‌هایشان، این‌گونه می‌گویند که این اعتراضات زمینه‌ساز حمله تروریستی شیراز بوده است.
مثل روزهای گذشته نخواهد بود
محمدباقر قالیباف رییس مجلس در پیامی درباره حمله شیراز گفته: «در روزهای اخیر که یادآور جنگ احزاب و صف‌آرایی همه‌جانبه دشمنان است، آنان با تمام توان و ظرفیت خویش نتوانستند به اهداف شوم خود دست یابند، اما این‌بار…با شلیک گلوله به روی مردم مظلوم، بی‌دفاع و متدین، آنان را به خاک و خون کشاندند.» او همچنین معترضان را تهدید ضمنی کرده و گفت: «این فاجعه دلخراش اتمام حجتی است با همه کسانی که در هفته‌های گذشته با ایجاد ناآرامی، زمینه را برای توطئه‌های دشمن فراهم کردند.»اسماعیل کوثری نماینده تهران و جانشین پیشین فرمانده کل سپاه در قرارگاه ثارالله تهران گفت: «تاکنون این‌گونه بود که نظام می‌خواست مردم متوجه شوند شعارهایی که داده می‌شود دروغ است و اغتشاشگران دنبال مسائل دیگری هستند و مسائلی مانند حجاب و آزادی، فقط پوشش است.» این چهره نظامی که در برنامه‌ای در شبکه افق سیما صحبت می‌کرد، افزود: «قطعا مسوولان تصمیم جدیدی بر همین اساس خواهند گرفت و خواهید دید که مثل روزهای گذشته نخواهد بود.»
حمله تروریستی نتیجه اعتراضات!
اما عده دیگری هم با پیوند زدن حمله تروریستی شیراز به اعتراضات اخیر، این اعتراضات را زمینه‌ساز حمله اخیر دانستند؛ آنها با چنین پیوندی راه برای آنچه قالیباف و کوثری گفته‌اند را در افکار عمومی هموار می‌کنند.
ابراهیم رییسی، رییس‌جمهوری در مراسم افتتاح یک نیروگاه در زنجان، با بیان اینکه «اغتشاش و بی‌نظمی زمینه حرکت‌های تروریستی را فراهم می‌کند»، گفت: «به دنبال همین اقدامات در سومین حرم اهل بیت عصمت و طهارت، حرم حضرت شاهچراغ، مردم بیگناه در حال عبادت و بندگی خدا را به رگبار بستند.» حاج‌علی‌اکبری، امام جمعه موقت تهران هم در نماز جمعه با اشاره به حادثه تروریستی در حرم شاهچراغ شیراز گفت: «وقتی با امنیت کشور بازی می‌شود، این اتفاقات رخ می‌دهد.»
وزیر کشور هم در واکنش به حمله شیراز گفته: «جریان اغتشاشات در شکل‌های دیگر توسط دشمن در حال رفتن به مسیرهای خطرناکی است و جریان تروریستی با استفاده از فضای اغتشاش وارد عمل شدند.» بسیاری از چهره‌های سیاسی و نظامی و همین‌طور ائمه‌جمعه هم همین نظر را دارند.
نیروهای انتظامی و امنیتی رفتارهای ناکارآمد را کنار بگذارند
اما منتقدان هم در پاسخ، به حمله داعش به مجلس در سال ۹۶ اشاره می‌کنند که آن هنگام نه تنها اعتراضاتی در جریان نبود، بلکه پس از یک انتخابات با مشارکت بالا صورت گرفت.
حسین علایی، فرمانده سابق نیروی دریایی سپاه هم در گفت‌وگو با «جماران» حمله تروریستی اخیر به حرم شاهچراغ را این‌گونه تحلیل کرده که «شاید آنها تصور کرده‌اند که اعتراضات اخیر موجب کاهش ضریب امنیتی در کشور شده است و شرایط مطلوبی برای راه‌اندازی یک جنگ داخلی فراهم آمده است تا هم فشار بر معترضان افزایش یابد و هم مردم با یکدیگر درگیر شوند.»
او به نکته‌ای اشاره کرده که منتقدان هم بر آن تاکید دارند: «نیروهای انتظامی و امنیتی می‌توانند با دست برداشتن از شیوه‌های ناکارآمد در رفتار با معترضان و کنار گذاشتن برنامه‌هایی مانند گشت ارشاد و ستادهای امر به معروف، به تلطیف فضای کشور کمک کنند.» این فرمانده اسبق سپاه افزود: «عدم به‌کارگیری تجهیزات و سلاح‌هایی که منجر به قتل و جرح معترضان می‌شود، می‌تواند کمک بزرگی به جلوگیری از بروز مصیبت‌های جدید کند.»
ذهن سیستم بیشتر درگیر اصلاح است تا سرکوب
اما در این بین برخی هم هستند که معتقدند در میان تصمیم‌گیران دو تفکر «سرکوب» و «اصلاحات» وجود دارد و این دو تفکر در حال مجادله و بحث با یکدیگر هستند.
مهدی محمدی، مشاور رییس مجلس در امور راهبردی، در یادداشتی گفته: «در این روزها از نزدیک دیده‌ام ذهن سیستم بیش از آنکه درگیر سرکوب باشد، درگیر اصلاحاتی است که باید بکند. بحث‌های بسیار پرحرارتی در جریان است که بخشی از جامعه دیده نشده و باید بشود.» وی ادامه داد: «از جهت راهبردی نظام عمدا به سمت سرکوب حرکت نکرده و نخواهد کرد. تصمیم‌گیران می‌دانند که باید شهید بدهند اما کسی نباید کشته شود.»
مشاور قالیباف مدعی شده که «تا امروز جمهوری اسلامی در مقابل سنگین‌ترین فشارها برای برخورد شدیدتر مقاومت کرده است». بنا به ادعای او منظور از فشار، «وارد کردن نظام به چرخه خشونت افزایشی» است. او با طرح این پرسش که «استعداد امنیتی اصلی کلافه است که تا کی باید صبر کند»، نوشته: «استفاده از ظرفیت انتظامی در خیابان، صرفا در حد پراکندن تجمعات برای جلوگیری از رخ دادن فجایع امنیتی است.»
نقطه پایان این آتش بازی را قرار دهید
محمدی از کلافگی نیروهای امنیتی نوشته و محسن مهدیان مدیر مسوول همشهری هم که به یادداشت‌های تند شهرت دارد، خواستار پایان آنچه «مماشات» خوانده شده است. او گفته «مدارا انفعال نیست، دست روی دست گذاشتن نیست، صبر از سر بی‌عملی نیست. مدارا خودش یک اقدام فعالانه برای اصلاح است. ثمره این مدارا تا امروز چه بوده که باز هم اصرار داریم؟»
او از مخاطبانش که گویا تصمیم‌گیران و مقامات رده بالا هستند، پرسیده: «چقدر باید خون ریخته شود؟ دقیقا چه اتفاقی باید بیفتد تا بیش از این روشن شود؟ نقطه پایان برای صبر آقایان کجاست؟ به خاک و خون کشیدن حرم سوم ایران نشانه نیست؟» او نوشته: «نقطه پایان این آتش بازی را قرار دهید.»
نظام باید با اعتراض، مدارا کند
حمیدرضا ترقی عضو شورای مرکزی حزب موتلفه درباره سیاست‌هایی که به تازگی در گفتار مقامات آمده، به «جهان‌صنعت» گفت: «اصولا امنیت کشور یک مساله اولویت‌دار در جامعه است و همه در پناه امنیت هستیم تا همه آسایش و آرامش داشته باشند؛ نیرویی که این امنیت را حفظ می‌کند، نیروی انسانی است و نمی‌توان از او توقع نیروی ماشینی داشته باشیم. بنابراین وقتی یک نیروی امنیتی ۴۰ روز در کشور با اغتشاشات و اقدامات خرابکارانه درگیر باشد، خسته می‌شود.» و هم مانند سایر مقامات تقصیر را بر گردن معترضان انداخته و گفته: «طبیعی است که دشمن بتواند از چنین شرایطی برای ضربه‌های تروریستی اینچنینی استفاده کند. یقینا اقدام تروریستی صورت‌گرفته بر اساس زمینه‌هایی است که عناصری طی این ۴۰ روز در داخل کشور پدید آورده و چه به لحاظ روانی و چه سرگرم بودن به این اغتشاشات باعث تضعیف حافظان امنیت کشور شده‌اند.»این چهره سیاسی اصولگرا ادامه داد: «بنابراین قطعا استدلال افرادی که این نوع اقدامات اغتشاشگرانه را زمینه‌ساز و بستر‌ساز چنین اقدام تروریستی می‌دانند، از منطق درستی برخوردار است.» ترقی درخصوص نحوه برخوردها با مردم بیان کرد: «طبیعتا همه افرادی که دست به این اغتشاشات و خرابکاری‌ها بزنند، با آنها نه تنها به عنوان معترض برخورد نمی‌شود بلکه به عنوان عاملان دشمنان خارجی و کسانی که به دنبال ناامن و بی‌ثبات‌سازی کشور هستند، برخورد می‌شود.»وی افزود: «وقتی در کشور رفتار و حرکتی به عنوان اقدام علیه امنیت تلقی شود، به این مفهوم است که دیگر نمی‌توان از مدارا با کسانی که نقد یا اعتراضی دارند، حرف زد. تا زمانی که جنبه اعتراض وجود داشته باشد و مردم دغدغه و نگرانی خود را مطرح کنند، نظام نیز باید مدارا کند تا مساله روشن شود، ولی بعد از روشن شدن مسائل و نقطه‌نظراتی که مقام معظم رهبری مطرح کردند، هرگونه حرکتی به عنوان حرکت ضدامنیت کشور تلقی می‌شود و باید با قاطعیت با آن برخورد شود.»
لینک کوتاه :