ورود ترکیه به سرزمین‌های شوروی سابق
دکتر سیدجلال ابراهیمی *
نشست فوق‌العاده شورای وزرای خارجه سازمان کشورهای ترک‌زبان در استانبول تشکیل شد. پیش‌تر این سازمان به نام شورای همکاری کشورهای ترک‌زبان نام‌گذاری شده بود که درسال ۲۰۰۹ تشکیل شد. این سازمان که سعی در تجمیع گروه‌های ترک‌زبان و کشورهای ترک‌نشین دارد آیا در پشت صحنه اهداف پان‌ترکیسم و پان‌تورانیسم را به دنبال دارد و یا تفکر بنیانگذاران آن تجمیع گروه‌های ترک‌زبان از هر لهجه و گویش ترکی را مد نظر دارد؟
اردوغان از بدو ورود به صحنه سیاست اهداف نفوذ در سرزمین‌های امپراطور عثمانی سابق را در تفکر سیاسی خود داشته و دکترین پان‌ترکیسم را دنبال می‌کند. ناگفته نماند که مرکز ترکولوژی سعی دارد لغات خارجی را از زبان ترکی استانبولی پاکسازی کرده و معادل‌سازی کند. در این میان از لغات مناطق ترک‌نشین آسیای مرکزی ایغورها، غوزها و توغوز‌ها استفاده کرده و هرازگاهی نیز لغات ترکیبی و یا معادل‌سازی‌هایی را به کار می‌گیرد.
ایجاد شبکه‌های تلویزیونی ترکمن و آذری از آن جمله استراتژی‌های ترکیه است. در واقع اردوغان سعی بر این دارد مرکزیت جماعات ترک را استانبول قرار داده و پیوسته با ایجاد فستیوال‌های موسیقی مناطق ترک‌نشین، رقص‌های محلی و چهره نمود اقوام ترک، با برنامه‌های ویژه در TRT این دکترین را دنبال کند.
اجلاس کشورهای ترک با برافراشتن پرچم‌های کشورهای ترک‌زبان که تحقیقا همه آنها جدا‌شده از اتحاد جماهیر شوروی سابق هستند درصدد مدیریت جدید در سرزمین‌های آسیای مرکزی در برابر روسیه است. زیرا پوتین سعی دارد فدراسیون‌ها و جمهوری‌های سابق اتحاد جماهیر شوروی سابق و روسیه تزاری را در تفکری نو که نه این باشد نه آن یعنی ترکیب تشکیلات سیاسی و اجتماعی نو تحت عنوان روسیه بزرگ همانند یا شبیه فدرال‌های ایالات متحده آمریکا ارائه دهد.
باید خاطرنشان کرد که ترکیه ارتباط تجاری با کشورهای ترک را سالیانی است در برنامه توسعه اقتصادی خود قرار داده و حجم تجارت بین‌المللی کشورهای ترک‌نشین حدود ۷۰۰ میلیارد دلار و تجارت بین کشورهای ترک حدود ۲۰ میلیارد دلار است.
ناگفته نماند که اجلاس جدید که به صورت خارج از برنامه زمان‌بندی صورت گرفت نظر کلی به چالش‌های امنیتی و توسعه پیوندهای زیرساختی جهان ترک و توسعه تجارت آزاد بین آنها را هدف‌گذاری کرده است.
* مدیر مرکز تحقیقات و پژوهش ایران و ترکیه
اخبار برگزیدهیادداشتلینک کوتاه :