۶/۵ میلیارد دلار قرارداد نفت و گاز امضا شد
به گزارش جهان صنعت نیوز: اواخر تیرماه امسال بود که به دنبال سفر ولادیمیر پوتین رییس‌جمهور روسیه به ایران تفاهمنامه‌ای به ارزش ۴۰ میلیارد دلار بین ایران و روسیه جهت سرمایه‌گذاری این کشور به امضا رسید. بخشی از این تفاهمنامه مربوط به سرمایه‌گذاری در طرح‌های نفت و گاز بود. پس از آن رفت و آمدها بین دو کشور ادامه داشت و انتظار این بود که روس‌ها که در اجرای پروژه‌های سرمایه‌گذاری در ایران چندان خوش‌قول هم نبودند، به سرعت این تفاهمنامه را تبدیل به قرارداد کنند. حالا مقامات دستگاه دیپلماسی و وزارت نفت می‌گویند این پروژه در حال به ثمر رسیدن است.
شانزدهمین نشست کمیسیون مشترک اقتصادی ایران و روسیه دیروز درحالی در مسکو برگزار شد که سوآپ نفت و گاز روسیه مدت کوتاهی است در حال اجراست. آن‌طور که معاون دیپلماسی اقتصادی وزارت امور خارجه اعلام کرده تمرکز مذاکرات سوآپ نفت روسیه بر روی عدد سوآپ سالانه ۱۰ میلیون تن نفت است و در آستانه نهایی شدن توافقات است.
از سویی، جواد اوجی وزیر نفت که بنا به اعلام وزارت نفت جهت پیگیری تفاهمنامه ۴۰ میلیارد دلاری روسیه با ایران به این کشور سفر کرده، قرار است درباره راه‌های انتقال نفت و گاز ترکیه از مسیر ایران و ساخت کریدورهای انتقال انرژی هم گفت‌وگو کند.
آن‌طور که کاظم جلالی سفیر ایران در روسیه گفته ایران و روسیه قصد دارند مشکلات و ضعف‌های کریدوری شمال-جنوب بین دو کشور را برطرف کنند. او گفت: در حال حاضر در حال برطرف کردن ضعف‌ها در موضوع راه‌آهن رشت-آستارا یا گذرگاه‌های مرزی هستیم. همچنین در بخش کریدور ترکیبی، استفاده از دریای خزر، استفاده از ظرفیت بنادر و تقویت ناوگان دریایی برای ما بسیار مهم است که به آنها نیز می‌پردازیم.موضوع دیگری که قرار است در راستای اجرایی شدن تفاهمنامه ۴۰ میلیارد دلاری پیگیری شود، مربوط به نقل و انتقال‌های بانکی است. روسیه هم مثل ایران تحت فشار تحریم‌های غرب قرار گرفته است.
هرچند برخی کارشناسان بر این باورند که دو کشور به دلیل شرایط تحریمی امکان نقل‌وانتقال پول به کشورهای دیگر را ندارند، با این حال جلالی می‌گوید: کارهای خوبی در بخش مربوط به مسائل پولی و بانکی بین دو کشور انجام شده است. او اضافه کرده: «در گذشته به یاد دارم که در گزارش‌ها عنوان می‌شد که چون ایران و روسیه هر دو دارای انرژی هستند پس رقیب یکدیگرند و نمی‌توانند با هم همکاری داشته باشند. خوشبختانه این رویکرد تغییر کرده است. امروز ایران و روسیه همکاری‌های بسیار خوبی را در زمینه انرژی ریل‌گذاری کرده‌اند. یکی از این حوزه‌ها بخش سرمایه‌گذاری در میدان‌های گازی و نفتی ایران است که به نظر می‌رسد شرکت‌های مختلف روسی در این حوزه فعال هستند و فعالیت‌های خود را افزایش داده‌اند.»
طرح «خط لوله صلح» به کام روسیه
موضوع تبدیل شدن ایران به هاب انرژی خواسته‌ای است که ایران سال‌هاست پیگیری می‌کند، اما به دلیل سنگینی بار تحریم‌ها، کمبود سرمایه‌گذاری در تولید گاز و از سویی رقابت روسیه در بازار گاز این امکان تاکنون فراهم نبوده است. یک ماه قبل روسیه به رییس‌جمهور ترکیه قول داد که این کشور را تبدیل به هاب انرژی خواهد کرد. موضوعی که باعث انتقاد کارشناسان انرژی از ضعف دستگاه دیپلماسی در این رابطه شد.مهدی صفری معاون دیپلماسی اقتصادی وزارت امور خارجه اما معتقد است که تفاهمنامه ۴۰ میلیارد دلاری با روسیه فرصت تبدیل ایران به هاب گازی منطقه را فراهم می‌کند. او اخیرا گفته است: «سناریوی ایران برای تجارت گاز با روسیه، خرید گاز از این کشور و سپس صادرات گاز خودمان به کشورهای همسایه است. حدود ۵/۶ میلیارد دلار از تفاهمنامه با شرکت گازپروم روسیه تبدیل به قرارداد شده است. انشا‌الله که مابقی تفاهمنامه‌ها که به ارزش ۴۰ میلیارد دلار است در یک ماه آینده به قرارداد تبدیل می‌شود و مذاکرات آن در حال انجام است.»
صفری روایت می‌کند: «در سفر قبلی وزیر نفت به روسیه در کمیسیون مشترک درباره سوآپ نفت و فرآورده نفتی روسیه بحث شد و طی چند روز آینده درباره اعداد و ارقام آن توافق می‌شود. قرارداد سوآپ گاز روسیه هم در حال نهایی شدن است و تنها مشکل این قرارداد که به تعویق افتاد کشور واسطی بود که قرار بود گاز روسیه از آنجا به ایران سوآپ شود.»
او در توضیح بخش‌هایی از قرارداد ۵/۶ میلیارد دلاری اعلام کرد: «قرار نیست که ایران خط لوله فشار قوی اجرا کند، بلکه قرار است روس‌ها در این پروژه سرمایه‌گذاری کنند. شرکت‌های روسی در داخل خاک پاکستان قرارداد خطوط لوله انتقال گاز را احداث می‌کنند تا بدین‌صورت گاز از ایران به این کشور صادر شود.»
به نظر می‌رسد که آنچه روسیه دنبال می‌کند، شبیه طرحی است که ایران از سال‌های قبل برای انتقال گاز از مسیر پاکستان به هند قرار بود، اجرایی کند. طرحی که به «خط لوله صلح» موسوم شد. با این حال به دلیل فشار تحریم‌ها این طرح هرگز اجرایی نشد.صفری می‌گوید: «به زودی یک شرکت مشترک بین ایران و روسیه برای احداث خط لوله انتقال گاز به کشورهای حاشیه خلیج فارس و دریای عمان ایجاد می‌شود که سهم دو کشور ۵۰ درصد است و روس‌ها تکنولوژی خاص احداث خط لوله دریایی را در این پروژه احداث می‌کنند.»به گفته وی سوآپ گاز روسیه علاوه بر منافع اقتصادی و کاهش هزینه ترانزیت گاز از جنوب ایران به شمال برای تامین سوخت استان‌های شمالی، موجب افزایش همبستگی سیاسی بین کشورهای ایران، روسیه و کشورهای واسط شامل ترکمنستان و آذربایجان می‌شود که رویکرد بسیار هوشمندانه‌ای است و منجر به ثبات سیاسی و امنیتی و صلح ملت‌ها می‌شود.
حتی ترکیه هم رقیب ماست
هرچه جزئیات تفاهمنامه ۴۰ میلیارد دلاری ایران و روسیه مشخص می‌شود، به نظر می‌رسد روس‌ها با طرح از پیش تعیین شده در حال انتقال مسیر فروش گاز خود از اروپا به شرق آسیا هستند. هرچند ایران در این مسیر می‌تواند منافع اقتصادی داشته باشد، اما منابع گازی ایران زیر زمین باقی خواهد ماند زیرا ماحصل این قرارداد تبدیل شدن ایران به مسیری مطمئن برای نفت و گاز روسیه است، آن هم در شرایطی که ایران در بازار تحریمی باید با نفت روسیه در بازار آسیا و بازارهای خاکستری هم رقابت کند!
معاون دیپلماسی اقتصادی وزارت امور خارجه در این رابطه گفته است: «سناریوی ایران برای تجارت گاز با روسیه، خرید گاز از این کشور و سپس صادرات گاز خودمان به کشورهای همسایه است. البته باید یک شرایط متغیر را نیز در نظر گرفت که ممکن است ما را به سمت سوآپ گاز یا مصرف گاز روسیه در داخل نیروگاه‌ها سوق بدهد ولی تمام تلاش ما این است که گاز خریداری‌شده از روسیه به کشورهای منطقه بازصادرات شود.»
او تاکید کرد: «یک نکته را باید توجه داشت که اگر ما گاز روسیه را خریداری نکرده و یا سوآپ نکنیم، روس‌ها با کشورهای دیگر این همکاری را شکل می‌دهند. اخیرا هم بحث تجارت گاز روسیه با ترکیه مطرح شده است، در نتیجه ما باید از فرصت‌ها به سرعت بهره‌برداری کنیم.»
صفری می‌گوید: «به نظر بنده وزارت نفت ایران در راستای حفظ منافع ملی در جهت درستی برای تعامل نفتی و گازی با روسیه حرکت کرده است و واقعا وزارت نفت و شرکت ملی گاز در بخش تجارت گاز فعالانه عمل کرده‌اند. جناب رییس‌جمهور هم به صورت هفتگی موضوع تجارت گاز با روسیه را در جلسات هیات دولت از وزارت نفت و وزارت امور خارجه پیگیری می‌کند.»
لینک کوتاه :