دامی که برای ایران در جنگ اوکراین پهن شد

به گزارش جهان صنعت نیوز: با نگاهی به قضیه می‌بینیم که ما از تکذیب فروش شروع کردیم (من نمی‌خواهم روی یک شخص متمرکز شوم که کی گفته است)، تا اینکه فروش مشروط را مطرح کردیم که ما فروخته‌ایم، اما نه برای استفاده در جنگ و الآن هم یک موضع جدیدی وزارت امور خارجه اعلام کرده‌اند که ما اینها را فروخته‌ایم منتها فروش قبل از جنگ بوده است؛ نکته‌ای که اینجا دیده می‌شود سردرگمی در سیاست خارجی است. گرچه ممکن است احتمالی که می‌دهم درست نباشد اما من فکر می‌کنم که شاید اصلا آقای امیر عبداللهیان در جریان فروش پهپاد‌ها به روسیه نبوده و او را در جریان نگذاشته‌اند.

وی افزود: من نه‌تنها در مورد این موضوع، بلکه در موضوعات متنوع سیاست خارجه یک نوع ناهماهنگی کامل را مشاهده می‌کنم. ولی نکته دوم این است که مساله پهپاد‌ها چون به یک بحران بین‌المللی برای ما تبدیل شده است، به واکنش‌های انفعالی افتاده‌ایم. شاید اگر فشار‌های بین‌المللی نبود، ما اصلا نیازی نمی‌دیدیم که بخواهیم راجع به این مساله پاسخی بدهیم؛ از جمله فشار‌ها، یکی مطرح شدن در جلسه غیرعلنی و مشورتی شورای امنیت و مساله نقض قطعنامه ۲۲۳۱ الآن مطرح شده که تبعات بسیار سنگینی برای ما خواهد داشت، مساله تهدید اوکراین که چند روز قبل مطرح شد و مساله حذف ایران از جام‌جهانی قطر؛ که البته من به شخصه خودم بعید می‌دانم چنین اتفاقی بیفتد ولی به هر حال به عنوان یک گزینه دارند مطرح می‌کنند.

قربان اوغلی در ادامه تشریح کرد: اگر اینها را کنارهم بگذارید می‌بینید اینها نشان‌دهنده یک فشار سنگین بین‌المللی روی ایران است که ایران وادار شده این واکنش‌ها را نشان دهد. همان‌طور که همه مصلحان و همه کسانی که خیر و صلاح مملکت را می‌خواهند از اول می‌گفتند که اگر چنانچه ما فروخته بودیم و نمی‌دانستیم که روسیه از این استفاده کرده یا استفاده می‌کند، حداقل خودمان در گزارش‌ها به اوکراینی‌ها و با کسانی که مدعی هستند، مطرح می‌کردیم. یا اینکه اگر چنانچه فروخته بودیم و در صورتی که قبل از جنگ بوده، بنا بر مسائلی که در قرارداد‌ها مطرح می‌شود مثل اینکه استفاده از این حتما باید با اجازه ما باشد یا حداقل به ما اطلاع داده شود، می‌شد از برخی اتفاقات جلوگیری کرد.

در واقع خرید تجهیزات نظامی قواعدی دارد؛ مثلا در دوران گذشته اگر موشک‌هایی را شوروی سابق به متحدش می‌داد، در زمان جنگ ما سراغ هر کدام که می‌رفتیم می‌گفتند «ما اجازه نداریم که به ایران موشک بدهیم چون ایران در حال جنگ است» و به ما نمی‌دادند.

این کارشناس مسائل بین‌الملل افزود: اگر حتی ما قبل از جنگ اینها را فروخته باشیم در قرارداد‌های فروش شرط و شروطی می‌گذاریم. واقعا نمی‌دانم در این قرارداد ما شرط و شروطی برای روس‌ها گذاشته‌ایم یا نه. برداشت خود من این است که این دامی بود که برای ما پهن شد و این دام دقیقا برای وارد کردن ما در جنگ اوکراین بود برای اینکه روس‌ها در این جنگ تنها نمانند و با یک تیر چندین نشان را زدند. اول اینکه ایران را در جنگ شریک کردند، دوم؛ تحریم‌ها ادامه پیدا کرد، سوم؛ مساله برجام به نوعی به هوا رفت و اینها همه اهداف روسیه در مورد ایران بود. به هر حال هرچه که بوده راهکار آن زمان اگرچه همان است که آقای امیر عبداللهیان می‌گوید ما قبل از جنگ اینها را فروخته بودیم؛ اولا؛ باید قرارداد شفاف داشته باشیم که در چه مواردی باید اینها استفاده شوند، دوما؛ زمانی که جنگ اوکراین شروع شد ما می‌توانستیم به روس‌ها از طریق‌های ممکن بگوییم که ما در جنگ بی‌طرف هستیم و تسلیحاتی که به شما داده‌ایم را در جنگ استفاده نکنید.

قربان اوغلی ادامه داد: نکته دیگر اینکه اگر چنانچه روس‌ها تخطی کرده‌اند، ما با اوکراینی‌ها باید مذاکره می‌کردیم که اشتباهی رخ داده است و دیگر مساله را ادامه نمی‌دادیم. روزنامه‌های غربی و بعد منابع غربی و بعد ژنرال‌های روسی اعلام کردند و همچنین باتوجه به فیلم‌های هوایی که از بارگیری‌ها گرفته‌اند، ظاهرا آن‌طور که گفته می‌شود در خلال جنگ اوکراین بوده و مستشاران نظامی ایرانی آنجا رفته تا آنها را عملیاتی کنند یا یاد بدهند. اینها چیزی که آقای امیر عبداللهیان می‌گوید را اثبات نمی‌کند.

این تحلیلگر سیاسی در پایان درباره راه‌حل‌ها تصریح کرد: آقای امیر عبداللهیان بر اساس مسوولیتی که برعهده گرفته، وظیفه‌اش این است که مساله را رفع و رجوع کند و الآن به این‌گونه سخن گفتن مشکل را حل نمی‌کند؛ بلکه به اعتقاد من بهتر است ایران با خود اوکراینی‌ها وارد مذاکره شود که البته دیپلماسی تلفنی هم جواب نمی‌دهد. نکته بعدی اینکه اوکراینی‌ها شواهدی در این زمینه دارند. واقعا متاسفم که سیاست خارجه به این روز افتاده و دچار یک نوع سردرگمی و تناقض‌گویی شده است.