جنگ دالان‌های انتقال گاز جایگزین خط لوله‌ها می‌شود

به گزارش جهان صنعت نیوز:  فریدون برکشلی در ارزیابی قراردادهای متعدد قطر با ابرکمپانی‌ها جهت توسعه میادین گازی و امکان همکاری ایران، قطر و ترکیه برای ارسال گاز به اروپا اظهار کرد: اکنون بزرگ‌ترین کمپانی‌های انرژی و گاز بین‌المللی تمرکز اصلی خود را روی قطر‌ گذارده‌اند. از طرفی قطر امکان انتقال گاز از طریق خط لوله را ندارد، اما در شرایط کنونی و پیش روی بازار گاز، به یک فرصت و امتیاز تبدیل شده است. حالا که اروپا در حال خداحافظی با گاز روسیه است، این در واقع مقدمه‌ای بر فرآیند پایان انتقال گاز طبیعی از طریق خطوط لوله است. وی افزود: اتحادیه اروپا در سال ۲۰۲۰ تقریبا ۷۳ درصد کل گاز مصرفی وارداتی خود را از طریق خط لوله دریافت کرد. سهم روسیه سه‌چهارم آن بود و اکنون با توجه به جنگ اوکراین، تحریم آمریکا بر بخش انرژی و گاز روسیه و حذف روسیه از معادلات گازی اتحادیه اروپا، نظام امنیت انرژی جهان در مسیر خداحافظی با انتقال گاز از طریق خطوط لوله قرار گرفته و آینده امنیت تامین گاز از طریق ال.‌ان.جی در دستور کار امنیت انرژی دنیا قرار گرفته است. این فرآیند بازگشت‌ناپذیر است. مدیر گروه مرکز مطالعات بین‌المللی انرژی وین با بیان اینکه جهان انرژی وارد مرحله تکنو- ژئو- انرژی شده و سیاست‌های انرژی و گاز از این پس بر پایه پرهیز از خطوط لوله و تنوع در منابع تامین گاز استوار خواهند بود، گفت: همین تحول قطر را در یک موقعیت ممتاز قرار داده و افزایش تولید و توسعه ظرفیت ترمینال‌های تبدیل گاز به مایع، آینده صنعت گاز خواهد بود و از همین روی شرکت‌های عمده انرژی و گاز اطراف قطر خیمه زده‌اند. وی خاطرنشان کرد: پس از جنگ اوکراین و حذف بالقوه گاز طبیعی روسیه از سبد مصرف انرژی اروپا، بی‌شک تحولات مهمی در ساختار بازار گاز و انرژی رخ خواهد داد که لازم است به طور جدی رصد و ارزیابی شود. امکان موقعیت مناسب برای ایران میسر است. اروپا می‌تواند این زمستان را سپری کند. اما زمستان‌های بعدی و صنایع انرژی‌بر آلمان و اتحادیه اروپا، به تدریج از چرخه تولید و عرضه جهانی حذف خواهند شد. صنایع و اقتصاد، به مناطقی مهاجرت می‌کنند که امنیت عرضه انرژی وجود دارد. طی همین چند ماه که از بحران اوکراین و قطع گاز روسیه به اروپا سپری شده، تعدادی از صنایع مهم آلمان مانند کمپانی اتومبیل‌سازی فولکس‌واگن در حال انتقال فعالیت خود به آمریکا هستند. برکشلی گفت: یکی از ابعاد مهم کشمکش‌های ژئوپلیتیک انرژی و گاز پنج سال آینده جهان و منطقه خاورمیانه، خاور نزدیک و آسیای میانه جنگ دالان‌ها خواهد بود. کریدورهای انتقال گاز نقش مهم و تعیین‌کننده‌ای در درجه اعتبار و تاثیرگذاری کشورها خواهند داشت. بنابراین از این منظر هم لازم است شرایط به دقت مورد توجه قرار گیرد. وی درباره اینکه آیا ممکن است اروپا با توجه به نیاز به انرژی تحریم‌های ایران را نادیده بگیرد، پاسخ داد: گاز ایران برای اروپا مهم بود. در دهه ۱۹۹۰ و ۲۰۲۰، اتحادیه اروپا روی گاز ایران حساب می‌کرد. حتی در زمانی که سیاست خط لوله گاز آسیایی از ایران به پاکستان و هندوستان مطرح شد، اروپایی‌ها شرایط را با دقت زیر نظر داشتند و سعی می‌کردند که خط لوله گاز ایران از شرق به غرب، جریان پیدا کند. روسیه هم وضعیت را زیر نظر داشت و نگران جریان گاز ایران به سمت اروپا بود. روسیه حتی سرمایه‌گذاری و انتقال تکنولوژی جهت ایجاد خط لوله گاز ایران به پاکستان و هند را روی میز ‌گذاشت. بدیهی است روسیه به هیچ عنوان حاضر نبود که رقیب تنومندی مانند ایران به بازار اروپا نزدیک شود. مدیر گروه مرکز مطالعات بین‌المللی انرژی وین ادامه داد: اکنون با توجه به شرایط ذخایر گازی ایران و مصرف بالا، تنها گزینه برای ایران کریدورگرایی و سوآپ گاز همسایه‌های شمالی به سمت ترکیه و اروپا به علاوه برنامه‌های گازی طولانی‌مدت و منبعث از مناسبات استراتژیک است. روسیه و اتحادیه اروپا ۷۰ سال با هم تجارت گاز داشتند. از این به بعد گاز روسیه کم و بیش برای همیشه از بازار اروپا حذف می‌شود. نگاه اروپا نسبت به ایران، چیزی بهتر از نگاه به روسیه نیست. گاز با نفت، تفاوت دارد. پروژه‌های گاز بلندمدت و بیست سال به بالا هستند. اولویت اروپا، کشورهایی مانند قطر است. ترکیه هم چندان جایگاه مقبولی برای انتقال گاز به اروپا نیست. برکشلی درباره وداع ایران با برنامه ‌هاب شدن در حوزه انرژی گفت: در هنگامه رونق پارس‌جنوبی و در مقطعی که ایران رویای صادرات به اروپا را داشت، ترکیه یکی از عوامل بازدارنده بود. ترکیه پیشنهاد داشت تا گاز مازاد ایران را خریداری و خود به اروپا صادر کند. البته ترکیه برای صدور گاز به اروپا باید مسائل خود را با یونان حل و فصل کند. مشکلات بازی در روابط دو کشور وجود دارد. در ایران موضوع صادرات گاز به اروپا، خیلی اهمیت داشته و دارد. انتقال گاز از طریق خطوط لوله و برپایی کریدورهای انتقال گاز به معنای امنیت متقابل برای عرضه‌کننده و مصرف‌کننده است. البته جنگ اوکراین خیلی از معادلات را تغییر داده است، اما در واقع به نظر بنده اروپا می‌توانست بازار منطقی گاز ایران باشد، شاید هنوز هم فرصت‌هایی باشد.