بوی فساد در پس توده گاز متان جنوب تهران
به گزارش جهان صنعت نیوز: محمد الموتی در واکنش به گزارش ناسا درباره توده ۵ کیلومتری گاز متان در جنوب شهر تهران اظهار کرد: یکی از مسائل بسیار عجیب درباره این گزارش، تکذیب شهرداری تهران است. شهرداری گفته است که اگر قرار بود چنین پدیده‌ای وجود داشته باشد چرا پیش از این درباره این موضوع صحبت نشده است؟ این در حالی است که پاسخ به این سوال بسیار ساده است. در تمام دنیا اعلام شده که سیستم طیف‌سنج جدیدی که راه‌اندازی و استفاده شده از یک تا دو ماهه گذشته شروع به کار کرده و مربوط به سال ۲۰۲۲ است. این قابلیت طبیعتا حتی سال گذشته وجود نداشته است چه رسد به سال‌های قبل از آن. بدین جهت این ابزار، سیستم و فناوری جدید با تمرکز بر پیدا کردن نقاط داغ متان توانسته چنین کشفی را به جهانیان ارائه دهد.
وی افزود: متاسفانه آن چیزی که بدون این طیف‌سنج و چنین امکانی همواره در این سال‌ها گفته می‌شد، اکنون زمینه و مرجع علمی نیز پیدا کرده است. دبیر شبکه‌های مردم نهاد محیط‌زیست و منابع طبیعی کشور درباره واکنش شهرداری‌ها خاظرنشان کرد: تکذیب این موضوع مساله‌ای کارشناسی و فنی نیست. بهتر است به جای اینکه به‌طور مستقیم بروز این پدیده را تکذیب کنیم، با احتیاط تا زمان بررسی و مشاهده اسناد جدیدتر اظهارنظر کنیم. وی افزود: بخشی از اطلاعات گزارش ناسا انحصارا متعلق به این اداره کل است اما اگر بتوان با مراودات علمی و از طریق مراجع علمی داخلی یا منطقه‌ای درخواست کرد تا این اطلاعات در اختیارمان قرار گیرد به نتایج بهتر با بررسی جزئیات بیشتر می‌رسیم. ناسا تنها بخش اندکی را برای مطالعه در اختیار عموم قرار می‌دهد. در هر صورت اصل قضیه را نمی‌توان تکذیب کرد، چه‌بسا تایید آن اکنون وزن بیشتری خواهد داشت.
الموتی با اشاره به میزان دپوی زباله در ایران به‌ویژه تهران گفت: به دلیل نوع زندگی ما ایرانی‌ها، این میزان از دپوی زباله تر که درصد تر بودن‌شان بسیار بالا است قطعا گاز متان تولید می‌کند.
وی درباره سایت آرادکوه در جنوب شهر تهران اظهارکرد: این سایت ۶۰ تا ۷۰ سال است که کار می‌کند و فناوری جمع‌آوری و سوزاندن این گاز را نیز ندارد. بدین جهت مسلما این گاز خود را به شکل یک ستون ابر متانی به قطر ۵ کیلومتر نشان می‌دهد. به عبارتی این ستون رصد شده کاملا ادعاهای قبلی کارشناسان این حوزه را ثابت می‌کند.
این متخصص حوزه پسماند افزود: ضمن اینکه سازمان حفاظت محیط‌زیست نیز عملا این موضوع را پذیرفته است. دفتر مدیریت پسماند سازمان حفاظت محیط‌زیست برای ما به عنوان مرجع تخصصی این حوزه طبیعتا تایید این موضوع است این در حالی است که شهرداری‌ها این موضوع را قبول نمی‌کنند.
الموتی ضمن اشاره به اینکه سایت دفع زباله آرادکوه، خود یک مساله اساسی است اما بروز چنین پدیده‌ای را تنها ناشی از آرادکوه ندانست و توضیح داد: سیستم جزیره‌های حرارتی، سیستم خاص گردش هوا در سطح و ارتفاع و تاسیسات موجود در جنوب تهران عمدتا یکی از محصولات جانبی تولید گاز متان هستند. به عبارتی انبوه کشتارگاه‌ها و دامداری‌هایی که در جنوب تهران هستند در یک مساحت بسیار بزرگ‌تر از آنچه که ما از آرادکوه مدنظر داریم باعث به وجود آوردن این توده گاز شده‌اند.
وی به دلایل متعدد مجتمع شدن توده گاز متان اشاره کرد و گفت: به علت گردش هوا، بادهای عبوری و… گاز متان به شکل توده در جنوب شهر مجتمع شده است. این پدیده دو عامل اصلی دارد؛ اول تولید گاز از شیرابه‌ها و زباله تر که قابلیت سوزاندن به دلیل کهنه بودن تاسیسات در منطقه دفع زباله آرادکوه را ندارند و دوم انبوه دامداری‌های جنوب شهر تهران در شهرستان‌های ورامین، شهرری و… باعث تجمع این گاز شده‌اند، چراکه یکی از خروجی‌های اساسی از دامداری‌ها، گاز متان است.
سردرگمی در اولویت‌بندی حل بحران‌های زیست‌محیطی
این کارشناس پسماند ضمن اشاره به انباشت معضلات و بحران‌ها در حوزه‌های گوناگون محیط‌زیست و منابع طبیعی، مساله اساسی را پرداختن به ریشه‌ها دانست و توضیح داد: مساله صرفا انباشت زباله نیست بلکه بحران در حوزه‌های گوناگون محیط‌زیست باعث شده دچار یک سردرگمی مدیریتی برای اولویت‌بندی با توجه به منابع محدود شویم. همچنین اهمیت موضوعات در ذهن سیاستگذاران و کسانی که اعتبارات این حوزه‌ها را تعیین می‌کنند، تعریف شده نیست و به خوبی جا نیفتاده است. بنابراین بخش اصلی این موضوع، پریشانی و سرگردانی مدیریتی در پیدا کردن اولویت‌ها برای حل موضوع است.
الموتی دومین مساله را متوجه موضوع پسماند و پساب دانست و ادامه داد: این موضوع نیازمند یک پکیج کامل مدیریتی از لحظه تولید تا لحظه دفع یا دفن است. به عبارتی اگر بخواهیم وارد سیاستی شویم که بتوانیم از ظرفیت‌هایی استفاده کنیم که جلوی این بحران گرفته یا از تبعات آن کم شود صرفا نباید در مکانی مانند آرادکوه تاسیسات و تجهیزات مدرن به کار گیریم بلکه مساله این است که ما از لحظه نخست تولید زباله باید سرمایه‌گذاریمان را هدف‌گذاری کنیم.
دبیر شبکه‌های مردم نهاد محیط‌زیست و منابع طبیعی کشور درباره رخ ندادن این چنین هدف‌گذاری در مساله دوم تاکید کرد: علت رخ ندادن این اتفاق این است که این بویی که به مشام می‌رسد بیش از بوی متان، بوی فساد است. حداقل در یک دهه گذشته آنچه اجازه نمی‌دهد ما اراده‌هایی را در سطوح تصمیم‌گیری و تصمیم‌سازی برای حل مساله پسماند شاهد باشیم، همین است. تمام این اراده‌ها نتیجه‌ای جز شکست نداشته است. عوامل شکست، مجموعه‌ای هستند که اجازه نمی‌دهند برنامه‌ها به نتیجه برسند یا درست اجرا شوند. به عنوان نمونه برنامه تفکیک از مبدأ به‌صورت گسترده انجام و بخشی نیز به فرهنگ عمومی تبدیل شد، به‌طوری که نسل جدید به عنوان یک رفتار شهروندی معمولی و مطلوب با تفکیک زباله غریبه نیستند و خود‌به‌خود این موضوع را پذیرفته‌اند.
وی اظهار کرد: پیدا کردن مکانی که واقعا بتوان سیستم لندفیل (محل دفن زباله) را در آن درست انجام داد تا نفوذ شیرابه به آبخوان‌ها صورت نگیرد، بسیار با محدودیت مواجه است. به عبارتی جانمایی آرادکوه شاید ۷۰ سال پیش صورت گرفته باشد اما تقریبا انتخابی بی‌نقص بوده، چراکه کمترین ضربه را به آبخوان‌ها می‌زند اما قطعا دیگر با این روش نمی‌تواند ادامه دهد. در نتیجه باید برای آرادکوه یک تصمیم اساسی بگیریم و این تصمیم تا زمانی که بوی فساد می‌آید، بسیار سخت است.
نفوذ شیرابه به آبخوان‌های قزوین
این متخصص حوزه پسماند به سایت محمدآباد قزوین اشاره کرد و توضیح داد: این سایت یکی از فاجعه‌هایی است که در کشور رخ داده چراکه جانمایی آن دقیقا بر لبه یکی از بزرگ‌ترین آبخوان‌های یکپارچه کشور در دشت قزوین است و با اینکه پیش‌بینی‌های بسیار جدی در دهه گذشته برای احداث آن شد اما کوچک‌ترین زیرساختی برای احداث سایت صورت نگرفت و اکنون با نفوذ وحشتناک شیرابه به آبخوان مواجه هستیم.
به گفته الموتی مساله ما این است که ابتدا پیش از آنکه وارد هر نوع مدیریت حوزه پسماند شویم حتما یک بررسی کامل بر گلوگاه‌های مساله‌انگیز حوزه مدیریت پسماند انجام شود. این موضوع برای یک فعال محیط‌زیست مثل روز روشن است که عامل اصلی عدم موفقیت همه برنامه‌های شهرداری‌ها نیز است.
لینک کوتاه :
